Na emigracji i w kraju - Krzysztof Tarka

Generał Władysław Anders wszedł do historii przede wszystkim jako twórca i dowódca Armii Polskiej w ZSRR oraz dowódca słynnego 2 Korpusu Polskiego, który walczył w krwawej bitwie o Monte Cassino. Ale fakty znane z podręczników i opracowań dotyczących II wojny światowej nie wystarczą. O życiu prywatnym generała, rodzinie, marzeniach, słabostkach, a także o walce o właściwą pamięć o nim opowiada w swej książce jego córka – Anna Maria Andres. Obok wielu ciekawostek i fotografii z rodzinnego albumu Andersów Córka generała i piosenkarki ukazuje losy Polki, urodzonej po wojnie na emigracji, dziecka znanych rodziców, które dorasta i szuka własnej życiowej drogi w pędzącym wciąż naprzód świecie.

Niezwykłe dzieło – cały szlak Armii Andersa opisany po raz pierwszy. Nikt wcześniej nie opowiedział jej tak, jak czyni to teraz Norman Davies.

Książka przedstawia powojenne losy najbardziej znanego związku taktycznego Polskich Sił Zbrojnych – 2 Korpusu Polskiego, dowodzonego przez charyzmatycznego gen. Władysława Andersa. Praca obejmuje lata 1945–1947, od zakończenia II wojny światowej we Włoszech do symbolicznej daty rozwiązania Polskich Sił Zbrojnych, a wraz z nimi Korpusu. Omawia również powstanie, organizację i walki Korpusu, stanowiąc syntetyczną analizę dotychczasowych rozważań historyków polskich i zagranicznych, wzbogaconych o liczne źródła wspomnieniowe.

W dość obszernym zarysie przedstawia Autor sytuacje, w jakich znaleźli się po wojnie żołnierze różnych stopni, zarówno ci, którzy przeszli przez Sowiety, jak i ci, którzy byli w Wehrmachcie. A pisząc o własnych sprawach, zastanawia się, jak powinien ustosunkować się do polskości i do świata brytyjskiego ten, kto zdecydował się pozostać w Wlk. Brytanii.

Pięknie wydana książka "W jednej walizce" jest jak stary rodzinny kufer pełen nieznanych zdjęć i pamiątek, które prowokują do wspomnień i anegdot, a tym samym otwierają przed nami świat wielopokoleniowej tradycji polskiej arystokracji i ziemiaństwa.

Beata Gołębiowska dotarła do przedstawicieli polskiej arystokracji na emigracji w Kanadzie. Krótkie opisy rodów, opisy majątków, pełne humoru i wyczuwalnego smaku opowieści bohaterów przypominają czasy ich świetności. Różnili się od przeciętnych obywateli majątkami, wykształceniem, ale dzieje XX wieku zrównały ich z całym społeczeństwem i wygnały z podręczników do historii.

Michał Nalewski "Newsweek"

Książka opowiada o emigracyjnym życiu Zofii Kossak i jej męża, Zygmunta Szatkowskiego. Autorka przybliża obraz życia na angielskiej wsi z perspektywy Polaków walczących o przetrwanie, zmagających się z ciężką, codzienną pracą na farmie, niewygodami i brakiem perspektyw. Zapiski Zofii Kossak to cenne świadectwo życia części polskiej emigracji powojennej, historia ludzi, którzy musieli egzystować w obcym dla siebie środowisku. Książka ukazuje osobowość Brytyjczyków oraz relacje polsko-brytyjskie. Wspomnienia są ilustrowane fotografiami z archiwum autorki.

Gen. Władysław Anders, symboliczna postać emigracji „niezłomnej”, Stefan Korboński, wytrwały orędownik sprawy polskiej w Stanach Zjednoczonych, jeden z przywódców Zgromadzenia Europejskich Narodów Ujarzmionych, Konrad Sieniewicz, działacz polskiej i międzynarodowej chadecji, niestrudzenie próbujący budować kontakty z krajem. Różniło ich wiele, łączył cel, dla którego wybrali emigrację: niepodległa Polska. 

Ze wstępu:

„Zastanawiając się nad oddaniem do druku tego materiału wybrałem tedy okres rozpoczynający się z chwilą przyjazdu naszego z żoną do Londynu w niespełna pięć lat przed wybuchem drugiej wojny światowej, a kończący się jedenaście lat później cofnięciem imania przez mocarstwa zachodnie rządowi naszemu na wygnaniu.

Zapiski poczynione przez te lata nie były tylko osobistym szyfrem szeregującym daty, fakty i nazwiska. Dokonywane zazwyczaj co kilka, a najwyżej co kilkanaście dni stanowiły jak gdyby próbę opo­wieści ciągłej kroniki wypadków współczesnych oglądanych oczyma polskimi. Kronika ta jest pełna luk czy z braku czasu, czy dlatego, że na skutek nieobecności lub choroby znajdowałem się w danej chwili z dala od głównego terenu wydarzeń. Staram się braki te uzupełnić przy pomocy treściwych komentarzy poprzedzających kolejne rozdziały tej opowieści.”