Kośni z Chróścic. Dzieje rodu na tle przemian społeczno-politycznych Śląska w XIX i XX wieku - Adriana Dawid

Książka Cofałki to całe kompedium śląskości w Warszawie, porządnie udokumentowane i napisane. Ma smak schludnego dokumentu "emigracyjnego". Z wielką życzliwością ukazuje dziwaczność Ślązaków i ich heroizm w miłości do Polski. Ślązacy w Warszawie mają świetne motto wyjęte z ust Stefana Bratkowskiego: Są w Polsce ludzie, których nikt nie rozumie. Nie rozumie ich ogół narodu i nie rozumieją ich najbliżsi sąsiedzi. To Ślązacy.
Ta smutna konstatacja, jakże prawdziwa, dodaje wartości książce. Jest kroplą w możliwości zrozumienia odmienności Śląska i Ślązaków. Jan Cofałka usiłuje rzewnie swoją skromną książkę, jak ta kropla w chińskiej torturze, zmiękczyć twardy granit obojętności.

Rodzinne drogi to książka o charakterze popularno-naukowym. Jest rezultatem wieloletnich poszukiwań, kwerend i badań autora z zakresu historii życia Polaków, głównie ziemiaństwa, na Żmudzi. Badania te zostały wsparte nowoczesnymi aplikacjami internetowymi i wynikami badań genetycznych DNA. Autor ciekawie opisał pięciusetletnie dzieje pobytu na Żmudzi nie tylko swej rodziny, lecz także wielu innych osób: krewnych, powinowatych i przyjaciół, które mocno wrosły w polską i litewską ziemię.

Autor, przedstawiając losy swej rodziny, krewnych i osób zaprzyjaźnionych, nakreślił towarzyszącą im sytuację polityczną, gospodarczo-ekonomiczną, społeczną i kulturalno-oświatową. Pozwala to lepiej zrozumieć decyzje podejmowane przez opisywane rody na przestrzeni ostatnich wieków, a także determinację Polaków, by przetrwać na Żmudzi i w Cesarstwie Rosyjskim oraz by po II wojnie światowej jako wygnańcy zaadoptować się do nowej rzeczywistości Polsce.

Wartościowym elementem książki jest zawarty w niej materiał ikonograficzny. Obszerny zbiór fotografii o unikalnym charakterze został zebrany przez autora w okresie kilkudziesięciu lat i pochodzi z krajowych oraz zagranicznych zbiorów prywatnych. Fotografie te wraz z barwnymi opisami stanowią równoległą do tekstu narrację, uatrakcyjniając odbiór książki.

Saga rodu Bocheńskich jest pięknym uzupełnieniem opublikowanych nakładem Wydawnictwa Salwator listów o. Józefa Innocentego Marii Bocheńskiego do ojca. Fabuła sagi koncentruje się na mało dotąd poznanym okresie dzieciństwa i młodości przyszłego „mnicha w ostrogach", z podkreśleniem roli przodków i jego ziemiańskiej rodziny. Jednym z głównych narratorów opowieści jest autentyczna postać wuja Tadeusza Łosia, który relacjonował czwórce dzieci państwa Bocheńskich niezwykłe losy ich przodków. Ogromnym walorem powieści jest bez wątpienia bogaty materiał ikonograficzny.

Dzięki starym, oryginalnym fotografiom czytelnik wręcz przenosi się w czasie i widzi świat takim, jakim widział go przyszły dominikanin. Lektura książki jest z całą pewnością ucztą nie tylko dla znawców twórczości o. Bocheńskiego, ale także wszystkich miłośników historii.

"Trzeci tom napisanej przed laty przez jana Świętka wszechstronnej monografii Brzozowej składa się z dwóch wiążących sie ze sobą części. Pierwsza z nich zawiera wykaz "rodów", tj. nazwisk mieszkańców Brzozowej i Policht, liczby i charakterystyke urodzin i zgonów w latach 1847-1897, a także opis podstawowych cech fizycznego wygladu brzozowian. Druga, obszerniejsza część przedstawia odnoszące się do spraw rodzinnych zwyczaje i pojęcia prawne, łącznie z majątkowymi i spadkowymi, a także dotyczące zatrudnianej w gospodarstwie służby, wynajmu pomocników, wspolniewykonywanych robót oraz spółek zawodowych".

Radziwiłłowie byli obywatelami świata w najpełniejszym tego słowa znaczeniu. Swoje majątki, pałace, domy posiadali w Polsce, Rosji, Niemczech, Francji, Włoszech i Stanach Zjednoczonych. Byli przyjaciółmi królów, cesarzy, carów i prezydentów, a fakt, że stali się rodziną związaną z pruskim domem panującym, miał swoje znaczenie aż do czasów II wojny światowej. W książce czytelnik znajdzie zarówno postacie piękne, szlachetne, ale nie brakuje też szaleńców, utracjuszy i skandalistów. W opowieściach o Radziwiłłach znajdziemy paradoksy związane z wyborem tożsamości narodowej, polityczne wolty, skandale obyczajowe, wzloty i upadki.

Leszek Adamczewski – poznański pisarz i dziennikarz – proponuje podróż do przeszłości Katowic, Gliwic, Bytomia, Oświęcimia, Raciborza, Kędzierzyna-Koźla, Opola, Nysy i Góry Świętej Anny. „Na dno szybu” to bowiem zbiór kilkunastu sensacyjnych reportaży historycznych z dziejów Górnego Śląska czasów drugiej wojny światowej. Autor zagląda za kulisy prowokacji gliwickiej i do wagonów stojącego koło Opola pociągu specjalnego Adolfa Hitlera, zastanawia się nad faktycznym przebiegiem obrony wieży spadochronowej w Katowicach, przedstawia historię człowieka, który ocalił świat przed hitlerowską bombą atomową, przygląda się „ceremonii pohańbienia” pary zakochanych: Polki i Ślązaka pochodzenia niemieckiego.

Chłopskie życie to wyjątkowa książka. Opisał w niej autor swoją własną historię – losy chłopca, który od czternastu lat (lata 1911-1913) musiał pracować jako najemnik u gospodarza w jednej z dolnośląskich wsi.

Z krowiarczyka awansował na wolarza, aż w końcu został głównym parobkiem. Praca ta trwała od czternastu do szesnastu godzin każdego dnia oprócz niedzieli. Miała ustalony porządek, była powtarzalna, dzień za dniem, rok za rokiem. Tak samo powtarzalny był jadłospis, ułożony przez gospodarza na wszystkie dni tygodnia. Te same były także oglądane codziennie twarze, te same powiedzonka i plotki.

Siłą tej książki jest detaliczny opis tej rzeczywistości i fakt, że pod postacią Otto Fäustla, bohatera ambitnego, inteligentnego i mimo wątłej sylwetki wytrzymałego, kryje się sam autor i że wszystko, o czym czytamy, wydarzyło się naprawdę.

Barwna saga niemieckiej rodziny Reiffów współtworzącej polską historię i kulturę na tle minionych wieków. Autorka na podstawie źródeł historycznych, rodzinnych przekazów, wspomnień oraz starych zdjęć snuje fascynującą opowieść o Niemcach, dla których Polska stała się ojczyzną i prawdziwym domem.

Dokonując prywatnej archeologii rodzinnej autorka wydobywa z mroków przeszłości barwne sylwetki przodków, którym niejednokrotnie przyszło zmagać się z duchem dziejów. Począwszy od Jana Reiffa - protoplasty rodu, wybitnego w swym fachu rymarza - przez jego synów walczących w Powstaniu Styczniowym po cały korowód nietuzinkowych i temperamentnych kobiet autorka z lirycznym humorem wnikliwie przedstawia bogate losy mieszczańskiej rodziny. Na kartach książki odbijają się echem ważne dla polskiej kultury wydarzenia, wyrzucany na bruk fortepian Szopena, ceremonia pogrzebowa marszałka Piłsudskiego, których przodkowie autorki byli świadkami.

Z rodzinnej kroniki Marii Diatłowickiej wynurza się cenny obraz Warszawy sprzed lat, wielkomiejskiego tygla krzyżujących się kultur, Warszawy przedwojennej - miasta monumentalnych kamienic, czynszowych oficyn, burżuazyjnych salonów i zabaw w warszawskim klubie wioślarskim. Przez karty książki przewijają się żywo odmalowane postacie salonowych lwów, lokatorów rodzinnej kamienicy przy ul. Smoczej 28, warszawskich przedsiębiorców i inteligentów. "Mozaika rodzinna" hipnotyzuje czytelnika urokiem dawnych "dobrych czasów", bowiem autorka z epickim rozmachem i subtelną nostalgią rekonstruując prywatne dzieje uchyla drzwi do świata, który minął bezpowrotnie.

Okres autonomii galicyjskiej był dla Nowego Sącza czasem wielkiego skoku cywilizacyjnego. Dzięki polityce państwowej i samorządowej miasto rozwijało swoją infrastrukturę, a katalizatorem przemian stała się kolej. Pęd ku nowoczesności trwał do wybuchu I wojny światowej, to była prawdziwa belle epoque miasta. Po 1918 r., w odrodzonej Polsce, sądeczanie musieli stawić czoła wielu problemom, z jakimi wcześniej się nie spotykali.

Wszystkie opisane w książce zjawiska społeczne sprowadzają się do pytania, czy mieszczanie sądeccy i ich miasto byli nowocześni, a może zacofani?

Autor przedstawia fakty i dane historyczne, próbując zarysować portret socjologiczny mieszczan w dwóch epokach: zaborów i międzywojnia. Wnikliwy czytelnik znajdzie odniesienia do współczesnych czasów, odkryje źródła kształtujące dzisiejszy obraz Nowego Sącza i mentalność jego mieszkańców.

Reprint wydania z 1908 roku.

Kraj, położenie i warunki fizyczne, zasoby naturalne, ludność, narodowości i wyznania, społeczeństwo, zróżnicowanie zawodowe i socjalne, duchowieństwo,własność ziemska, inteligencja.

Celem pracy Dwór, wieś i plebania w przestrzeni społecznej zachodniej Małopolski w latach 1772-1815 jest zbadanie wpływu przemian społecznych, gospodarczych i politycznych, dokonujących się w drugiej połowie XVIII i na początku XIX w., na funkcjonowanie środowiska wiejskiego zachodniej Małopolski. W szczególności chodzi tu o ukazanie: funkcjonowania dworu, plebanii i wsi w przed- i porozbiorowych warunkach prawno-politycznych; wpływu zmienności epoki na przestrzeń społeczną (m.in. wpływ zmiany granic państwowych na położenie prawno-polityczne i aktywność poszczególnych grup społecznych i jednostek, tworzenie się elity wiejskiej i kształtowanie świadomości społecznej); oddziaływania reform społecznych i gospodarczych z lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XVIII w. na wzajemne relacje pomiędzy szlachtą, chłopami i duchowieństwem. 

To wciągająca epopeja rozpisana na głosy Ślązaków i ludzi w Śląsku zakochanych. Mieni się wszystkimi jego kolorami, dowodząc wielowymiarowości i bogactwa tego miejsca. Książka łączy bardzo różne narracje – od historycznego thrillera po akademicki chłodny ogląd, co czyni z niej atrakcyjną lekturę. Tym bardziej że autor opowiada o pogmatwanych losach, o których bardzo długo, nawet w śląskich rodzinach, milczano