Klasycyzm w Wielkopolsce. Dwory i pałace

Książka stanowi kompendium wiedzy o ważnym dla polskiej tożsamości zjawisku, jakim są dwory, będące charakterystycznym elementem naszego krajobrazu, polskiej historii i kultury, a także ośrodkami ziemiańskiej kultury i obyczaju, kultywowania tradycji rodowych i narodowych oraz walki o polskość. Niemal od początków państwa budowano je najpierw jako obronne gniazda rycerskie, później, od połowy XVII wieku, jako skromne (w porównaniu do pałaców) rezydencje właścicieli ziemskich. W Polsce takich małych siedzib ziemiańskich było stosunkowo dużo w porównaniu z innymi krajami Europy. 

Książka ta jest poprawioną, uzupełnioną, znacznie poszerzoną i zaktualizowaną wersją przewodnika Marcina Libickiego Dwory i pałace wiejskie w Wielkopolsce z 1996 roku, uznawanego dziś za jedną z klasycznych pozycji poświęconych historii i architekturze ziemiańskich siedzib tego regionu. Zawiera opis i historię 925 obiektów - wszystkich zachowanych do dziś dworów i pałaców Wielkopolski. Każdy obiekt zilustrowany został fotografią, oddającą nie tylko jego charakter, lecz również dzisiejszy stan. Jest to jedyne w Polsce tak szerokie, katalogowe opracowanie tego zagadnienia.

Album o Chwaliszewie, dzielnicy Poznania, dawnej wyspie oblanej wodami Warty zwanej poznańską Wenecją. 150 unikalnych fotografii odtwarza fantastyczną historię tego miejsca, ożywia legendę, budzi wspomnienia. Album kończy się wizjonerskimi projektami, których autorzy przywracają rzekę miastu, a Chwaliszewu dawny urok. Być może kiedyś tutejsi mieszkańcy doczekają się wody, a Chwaliszewo znowu stanie się poznańską Wenecją…  

Pierwszy album poświęcony w całości poznańskiej Farze - jednej z najpiękniejszych świątyń barokowych w Polsce!
Doskonałe zdjęcia Piotra Skórnickiego i niebanalny tekst Dainy Kolbuszewskiej w pełni oddają majestatyczne piękno odrestaurowanej świątyni. Fara ukazana została nie tylko jako niezwykle cenny zabytek, ale również ulubiony zakątek, chętnie odwiedzany przez poznaniaków i turystów - kościół zawsze wypełniony wiernymi, w którym odbywają się koncerty organowe, a letni festyn farny Warkocz Magdaleny przyciąga tłumy mieszkańców i gości. Opracowanie graficzne autorstwa prof. Władysława Pluty pozwala zachwycić się doskonałą formą albumu.
Album w języku polskim, angielskim i niemieckim.

Przewodnik dokumentujący ziemiańskie siedziby; prawie 600 obiektów z terenu obecnego województwa mazowieckiego.

Bogato ilustrowany pakiet dwóch tomów „Siedzib Wielkich Polaków” ukazujący urodę architektury dworów i pejzaży polskich, a także unikatową ikonografię z epoki.

Podróż do 12 drewnianych kościółków: romantyczna aura, staropolskie legendy i najnowsze ustalenia nauki; wielkie i małe dzieła sztuki, niezwykli ludzie. Napisana barwnym językiem jest adresowana do wszystkich miłośników wielkopolskiej przeszłości ale stanowi też niezastąpiony przewodnik dla tych którzy chcieliby, jako pielgrzymi czy turyści, odwiedzić Długą Goślinę, Jabłkowo, Kicin, Kiszkowo, Łagiewniki Kościelne, Raczkowo, Rejowiec, Skoki, Sławno, Uzarzewo, Węglewo i Wierzenicę (na wyklejkach albumu zamieszczono kolorowe mapy krajoznawcze przydatne dla zwiedzających).

Nadwarciański Park Krajobrazowy to prawdziwa perełka Wielkopolski . Położony między autostradami A2 a Pyzdrami chroni unikatowy fragmenty malowniczej, rozległej doliny Środkowej Warty – mozaikę łąk zarośli, starorzeczy, szuwarów i wydm. 

Publikacja przedstawia przeszło 400 obiektów, od szeroko znanych rezydencji możnych rodów po niemal zapomniane dworki szlacheckie, często położone z dala od głównych szlaków. Wielkim atutem są fotografie autora pokazujące aktualny stan tych zabytków. Poszczególnym opisom towarzyszą także zdjęcia archiwalne, historia powstawania budowli, informację o losach właścicieli i wiele innych ciekawostek.

Przez stulecia zamek w Krasiczynie wpisał się w pejzaż polskiej kultury i historii. Przechodząc kolejno w ręce Modrzewskich, Tarłów, Mniszchów, Pinińskich, stał się ostatecznie rezydencją Sapiehów, którzy przenieśli tutaj swoją siedzibę w 1835 roku. Rozpoczął się wielki renesans zamku, z którym wiąże się i fundacja słynnej biblioteki sapieżyńskiej, i gromadzenie wyposażenia, w dużej mierze zdobiącego dzisiaj wnętrza Wawelu i Pieskowej Skały, i założenie rozległego parku w stylu angielskim, z zabytkowym już dziś bogatym drzewostanem. W cieniu tych drzew i zamkowych baszt powstawały dzieła dla kultury polskiej wiekopomne, jak choćby szkice Jana Matejki do „Bitwy pod Grunwaldem”.

Piękno zamku i jego otoczenia pokazujemy w najnowszym albumie, zarówno na fotografiach współczesnych, jak i archiwalnych.

Gawędy Barbary Wachowicz o siedzibach i życiu wielkich Polaków to fascynująca wędrówka.

Dzięki książce Siedziby wielkich Polaków będziemy mieli wyjątkową okazję odwiedzić miejsca zamieszkania sławnych Polaków, poznać ich życie i losy ich domostw – barwne, piękne, dramatyczne.

Bogato ilustrowana książka ukazuje urodę architektury dworów i pejzaży polskich, a także unikatową ikonografię z epoki.

Dwory i pałace Polski północno-wschodniej Katarzyny i Jerzego Samusików, to świetny przewodnik dla tych wszystkich, którzy interesują się kulturą, historią, architekturą i śladami wielkiej przeszłości, jaka była udziałem tego skrawka Polski.

Autorzy w znakomitym eseju opisują ponad sto ocalałych z wojennych pożóg dworów i pałaców i losy ich właścicieli ? możnych rodów magnackich i szlacheckich (Branickich, Ossolińskich, Starzeńskich czy Lutosławskich), a także losy takich rodzin jak Józefa Piłsudskiego czy... Wojciecha Jaruzelskiego.

Podczas wyjazdów na Litwę szukamy zawsze polskich śladów, którymi są najczęściej zabytkowe budowle. Znajdujemy je bez trudu w Wilnie i jego najbliższej okolicy. My też szukaliśmy tych śladów, ale poza głównymi szlakami turystycznymi i zaglądaliśmy tam, gdzie trudno jest podczas grupowej wycieczki dotrzeć. Efektem tych podróży są Dwory i pałace na Litwie, będące pierwszą publikacją na polskim rynku wydawniczym, w której tak szeroko przedstawione zostały dzieje dawnych rezydencji ziemiańskich, zachowanych do naszych czasów na obszarze dzisiejszej Litwy.

"Włodzimierza Rulikowskiego albumy pamięci" to próba odtworzenia niektórych obrazów z życia przedstawicieli przedwojennego ziemiaństwa, m.in. Rulikowskich z Lubelszczyzny. Powodem zajęcia się tą problematyką było natrafienie przez autora książki około 2010 roku na zbiór archiwalnych fotografii. Jak pisze Krzysztof Garbacz we wstępie do książki, przeglądając rodzinne pamiątki, natrafił na album z licznymi oryginalnymi fotografiami prezentującymi m.in. wielkopolskie dwory oraz pałace i ich właścicieli z rodzinami. Na odbitkach widniały nazwiska osób i nazwy miejscowości, w których znajdowały się fotografowane obiekty. Natomiast brak było wzmianki o autorze zdjęć oraz o właścicielu albumu. W jego identyfikacji pomogło znalezienie dwóch luźnych kart z fotografiami i pismem wysłanym z Bukaresztu do Włodzimierza Rulikowskiego, mieszkającego w chateau de Poturzyn. Na jednym ze zdjęć widać go w towarzystwie uczestników bukaresztańskiej konferencji pszczelarzy. W 2016 roku w Celestynowie, na strychu domku, w którym mieszkała kuzynka autora książki, zostały znalezione trzy następne albumy ze stronami zaklejonymi różnymi pamiątkami, jak fotografie, pocztówki, wizytówki, pisma, bilety, reklamówki z hoteli itp. Wszystkie te albumy przed II wojną światową należały do Włodzimierza Rulikowskiego, właściciela majątku ziemskiego w Poturzynie, położonym w południowo-wschodniej Lubelszczyźnie.

Prezentowana publikacja wpisuje się w szereg prac poświęconych historii polskiego ziemiaństwa oraz kulturze materialnej i symbolicznej dworów i pałaców. Monografia ukazuje genezę powstania w Maluszynie reprezentacyjnej siedziby Korabitów Ostrowskich, opisuje etapy budowy pałacu, rekonstruuje wygląd i wyposażenie rezydencji. Ważną częścią publikacji jest próba przedstawienia życia codziennego mieszkańców, ich zajęć, zainteresowań bądź pasji. Wśród dokumentów źródłowych przytaczanych w opracowaniu znalazły się także kulinaria - receptury, przepisy i kuchenne dyspozycje, co w połączeniu z żywą i jasną narracją oraz bezpośrednim, niemal przyjacielskim stosunkiem autorki do przedstawianych postaci sprawia, że tekst naukowy może zainteresować nie tylko historyków - specjalistów czy znawców epoki, ale też czytelników niedysponujących specjalistycznym przygotowaniem, a poszukujących ciekawej lektury, miłośników dziedzictwa przeszłości i pasjonatów historii.

Na album składają się teksty opisowe oraz blisko 600 kolorowych fotografii, na których przedstawiono istniejące w Wielkopolsce gotyckie budowle sakralne. Zdjęcia to głównie panoramy zewnętrzne, ale także interesujące ujęcia detalu, np. ołtarzy, witraży, sklepień, kropielnic.

Tematem niniejszej pracy jest historia dworu w Karniowicach. Słowo „dwór” ma dwojakie znaczenie. Po pierwsze jest to budowla mieszkalna właściciela posiadłości; po drugie – oznacza całą posiadłość ziemską wraz z gospodarstwem rolnym, najczęściej samowystarczalnym. Adam Mickiewicz w Panu Tadeuszu nadał określeniu „dwór polski” jeszcze szersze, symboliczne znaczenie. To nie tylko zespół budowli reprezentacyjnych i gospodarczych, sady, parki i ogrody, ale pojęcie, które zawiera w sobie kult tradycji i pamięć o przodkach, wspomnienie sarmackiej duszy, często niesfornej i zawadiackiej. Gdy zabrakło na mapie państwa polskiego, dwór stał się ostoją patriotyzmu.

Na kartach tej książki pokazujemy, jak zmieniały się nie tylko poszczególne budowle, ale i ludzie, którzy mieszkali we dworze i we wsi. Może ktoś z czytelników odnajdzie tutaj swoich przodków?

Książka opatrzona jest dwustronicowym wstępem napisanym przez autora. Tom pierwszy zawiera 383 strony. Tom drugi to tylko 192 strony, ponieważ śmierć autora zatrzymała pracę przy encyklopedii na literze "L". Oba tomy wydane są w jednym woluminie.

Praca ta jest alfabetycznym spisem licznych i wspaniałych przykładów budownictwa drewnianego w dawnej Polsce " na jej kartach prezentowane są obiekty z Podlasia, Mazowsza, Litwy, Żmudzi, z pogranicza Podola i Wołoszczyzny, z Galicji, z Czerwonej Rusi, Poznańskiego, Grodzieńszczyzny i innych regionów. Autor opisuje także nieistniejące już obiekty z terenów Litwy, Podlasia, Mazowsza, Lubelszczyzny, Ukrainy, Żmudzi, Ziemi Sandomierskiej, Opatowskiej, Radomskiej itd.

Z. Gloger przedstawia w swojej książce dawne cerkwie drewniane, stare domy, chaty, dwory szlacheckie, pałace, stare pomniki przyrody, dzwonnice, kościoły, lamusy, krzesła, krzyże, kufry etc. Łącznie księga zawiera około 550 zdjęć, rysunków i rycin (m.in. świetne rysunki Z. Glogera oraz ryciny wg Jana Matejki).
Jest to praca o wyjątkowej wartości naukowej (etnograficznej i historycznej) z uwagi na fakt, iż większość prezentowanych obiektów nie przetrwała do naszych czasów.

Dwory na Suwalszczyźnie to tytuł, który może zaskoczyć wielu Czytelników. Zdziwić może liczba opisanych miejsc, jak i objętość tej książki. Przecież w dzisiejszym krajobrazie Suwalszczyzny w ogóle nie widzimy dworków. Owszem, wielu zna ruiny pałacu gen. Ludwika Michała Paca w Dowspudzie lub pozostałości po dworze w Starej Hańczy nad jeziorem Hańcza, niektórzy – ze względu na funkcjonujący pensjonat – wiedzą o istnieniu folwarku Huta, i to wszystko.

Dlaczego więc ta książka? Otóż jest próbą wydobycia, przypomnienia i utrwalenia świata, który już nie istnieje (bez chęci jego idealizacji i mitologizacji). Zniknął zarówno w przestrzeni, jak i w pamięci. Stało się tak w wyniku naturalnych procesów, ale także planowanych działań, motywowanych ideologią i polityką.

Dwory to relikty budownictwa szlacheckiego. Dziś mieszczą się w nich instytucje kultury, muzea, ośrodki pracy twórczej. Wiele z nich zostało zaadaptowanych na hotele i restauracje. Niestety, są też takie, które pozostawione same sobie, po prostu niszczeją. Wszystkie jednak składają się na bogactwo kulturowe naszego kraju i są niebywałą atrakcją turystyczną. Książka „Dwory polskie” przybliża specyfikę najpiękniejszych posiadłości ziemskich. Opowiada dzieje obiektów oraz charakteryzuje architekturę poszczególnych budowli. Album został zilustrowany fotografiami współczesnymi i archiwalnymi.

Podlasie to kraina stanowiąca niegdyś niewielki fragment Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jego głównym, niejako stołecznym miastem był wówczas Drohiczyn leżący nad Bugiem. A Bug stanowi dzisiaj granicę między Podlasiem północnym, zaczynającym się gdzieś pod Augustowem i wchodzącym w całości w skład województwa podlaskiego, a Podlasiem południowym, będącym częścią województwa lubelskiego i mazowieckiego, kończącym się w okolicach Parczewa. Na obszarze tym zachowało się wiele obiektów zabytkowych, wśród których wyróżniają się budowle pałacowe, należące niegdyś do znakomitych rodów. Na terenie Podlasia północnego będą to rezydencje Branickich, Ossolińskich, Lubomirskich, Starzeńskich oraz miejskie pałace fabrykantów. W obrębie Podlasia południowego zostały zbudowane dla Radziwiłłów, Sapiehów, Kiszków, Ogińskich czy Krasińskich. Niektórzy z właścicieli pałacowych siedzib nie byli zbyt majętni, ale wyróżniali się wielkim patriotyzmem, uczestnicząc w insurekcji kościuszkowskiej, powstaniach – listopadowym, styczniowym i warszawskim. Wiele z ich rezydencji zostało bezpowrotnie zniszczonych podczas wojen przetaczających się przez polskie ziemie, ale te, które się zachowały, zostały przedstawione w tej książce i stanowią wspaniałą opowieść o historii tych ziem.  

Dziennik Janiny Konarskiej to kolejna w tym roku, po bestsellerowej Amerykańskiej księżnej Virgilii Sapiehy, książka z serii „Świadectwa. XX wiek”, przedstawiająca ziemiański świat pierwszej połowy XX wieku z kobiecej perspektywy.

Burzliwa epoka przełomu na tle prywatnego życia Janiny z Fuldów Konarskiej. Jej dziennik ukazuje rzeczywistość ostatnich lat XX wieku w Królestwie Polskim z perspektywy młodej panny z Radomia, i lata pierwszej wojny, widziane już oczami mężatki 0 z majątku Kluczewsko koło Włoszczowy.

W realia salonu i dworu wkrada się świat zewnętrzny, przynoszący wielkie przemiany polityczne i społeczne: rewolucję 1905 roku, wybuch wojny, przetaczanie się przez ziemie polskie kolejnych frontów, formowanie się niepodległości. Notowane na bieżąco wrażenia autorki pozwalają poczuć codzienność tej niezwykłej epoki, a także poznać z bliska ją samą – trochę rozpuszczoną jedynaczkę z dobrego domu, trochę „piękny przykład kobiety polskiej”. A przy tym – rezolutną komentatorkę rozgrywających się na jej oczach wydarzeń.

Życie codzienne polskiego ziemiaństwa, zarówno w XIX wieku, jak i w ostatnich latach Drugiej Rzeczypospolitej, niezmiennie było związane z przyrodą i cyklem zmieniających się pór roku. Toczyło się wokół prac rolniczych, w rytmie dorocznych świąt.

Książka W ziemiańskim dworze podporządkowuje się temu rytmowi. Niczym gospodarski kalendarz podzielona na cztery części – Zimę, Wiosnę, Lato i Jesień – opowiada o zajęciach mieszkańców dworu: o dbałości o dom, sprzęty, ziemię i zwierzęta, o przygotowywaniu posiłków i zapasów na zimę, obyczajach świątecznych, rozrywkach, wizytach gości, zjazdach familijnych i polowaniach. Tekstowi towarzyszy bogaty wybór archiwalnych zdjęć oraz malarstwo z epoki.

W niniejszej książce uwaga autorki koncentruje się na dwóch, ściśle ze sobą powiązanych, obszarach badawczych. Pierwszy z nich obejmuje znamienne dla XIX stulecia zjawisko kształtowania się patronatu obywatelskiego, które najpełniej zaznacza się w sferze budownictwa publicznego. Ponieważ architektura tych założeń nawiązuje do architektury pałacowej, dlatego określono je mianem „pałaców-instytucji”. Autorka, dokonując analizy poszczególnych założeń, starała się udowodnić, że elementy pałacowej architektury służyły wyeksponowaniu pewnych treści, a ich historyzujące formy nie są przypadkowe i nie wynikają ze względów jedynie estetycznych – nie były to tylko akcenty w panoramie miasta, ale znaki komunikujące o jego stanie ekonomicznym i poziomie zamożności obywateli, którzy preferowali określone wartości, jednym słowem stawały się znakami patronatu obywatelskiego.