Katyń. Śladami polskich oficerów - Zinczenko Ołeksandr

Bardzo cenną, nowatorską częścią książki jest opis i analiza stanowiska i postępowania, jakie przyjęli wobec sprawy Katynia Wielka Brytania i inne państwa alianckie, jak zareagowały one na informację o zbrodni katyńskiej dokonanej przez Związek Radziecki na ponad dwudziestu tysiącach polskich jeńców wojennych w 1940 r., i jak po wojnie unikały dochodzenia prawdy. Opisuje plany podniesienia sprawy zbrodni katyńskiej na procesie norymberskim. Książka oparta jest na bogatym materiale źródłowym, niektóre dokumenty i informacje publikowane są po raz pierwszy.

Książka zawiera ponad 100 niepublikowanych relacji zesłańców z Syberii i Kazachstanu. Relacje te zbierane były w formie ankiet przez Biuro Historyczne Armii Polskiej na Wschodzie, a później 2. Korpusu gen. Władysława Andersa. Znajdują się one obecnie w Instytucie Hoovera w USA. Spośród ok. 30.000 zgromadzonych ankiet autorzy publikacji wyselekcjonowali te, których autorzy w momencie wybuchu wojny byli studentami bowiem celem publikacji jest ukazanie tragicznych losów pokolenia Polski Niepodległej na przykładzie młodej inteligencji.

Podjęta przez Bronisława Wardawego praca przywraca pamięć o kolejarzach Polskich Kolei Państwowych, którzy padli ofiarą morderstw i represji za to, że byli dobrymi Polakami, prześladowanymi przez hitlerowców, Sowietów i polskich komunistów. Praca ta powinna powstać już dawno. Jej autor [...] na przykładzie pracowników PKP daje obraz patriotyzmu ówczesnego społeczeństwa.
Prof. Jerzy Julian Węgierski

Autor niniejszej książki był jedynym ocalałym polskim oficerem, który w czasie dokonywania masowych egzekucji przez NKWD w 1940 r. znalazł się w pobliżu lasu katyńskiego, a także pierwszą osobą, która właściwie wskazała okolicę, gdzie urywał się ślad po polskich wojskowych. Opisuje on ciąg zdarzeń, które sprawiły, że trafił do obozu w Kozielsku, więzienia w Smoleńsku i Moskwie, a następnie do sowieckich łagrów. Z perspektywy trzydziestolecia podsumowuje stan wiedzy na temat Katynia, a także zastanawia się nad przyczynami podjęcia przez władze sowieckie tej dramatycznej decyzji.

W kolejnej pozycji z serii Biblioteka Katyńska przypominamy o tych spośród ofiar Zbrodni Katyńskiej, którzy służyli w Korpusie Ochrony Pogranicza (kresy wschodnie przedwojennej Polski) i w Straży Granicznej (pozostałe granice). Książka kreśli plastyczny obraz pogranicza, strukturę stacjonujących tam oddziałów, szczegółową ich dyslokację, historię obu formacji, ale także jednostkowe losy obrońców. Jej niezaprzeczalnym walorem są obszerne biogramy, zdjęcia, listy i wspomnienia dotyczące wybranych bohaterów. Publikacja powstała dzięki pasji i zaangażowaniu autorów osób na co dzień związanych ze Strażą Graniczną. Dotarli oni do wielu nieznanych wcześniej archiwaliów i zbiorów rodzinnych. Bogata dokumentacja, zestawiona z imienną listą pomordowanych, pozwala zdać sobie sprawę z faktu jaką stratą dla naszego życia społecznego była Zbrodnia Katyńska.