Katedry Lwowa - Ryszard Jan Czarnowski

Żółkiew bliźniacza w założeniu do Zamościa stała się jednym z ważniejszych miejsc na mapie Rzeczypospolitej i zaczynem dla rodów, które tak trwale i znakomicie zapisały się w dziejach Najjaśniejszej. I choć wszędzie mamy do czynienia z martyrologią narodową, to tu jedynie jej ślady zauważamy w ubiegłym stuleciu. Choć inny wymiar nie zmniejsza grozy tych wydarzeń. Liczę zatem na życzliwą lekturę kolejnego tomiku z serii „Moje Kresy“.

Dlaczego warto sięgnąć po tę książkę?
Autorzy starali się skupić na najważniejszych wydarzeniach z historii Wilna, tematach zupełnie nieznanych, bądź zapomnianych. Jednocześnie obdarzyli swoją publikację bogatym wachlarzem ilustracji: fotografii, dokumentów, reprodukcji malarstwa i grafik. Jest to zatem pierwsze tak szerokie ujęcie dziejów Wilna zawarte w formie gawędy, dalekie od sztampy trudnych do przyjęcia opracowań naukowych pisanych ex cathedra.

Jest to opowieść o krainie po dziś dzień opiewanej jako wielka, niezmierzona przestrzeń, niosąca ze sobą radość i smutek, wielkie sukcesy i porażki, o ziemi rodzącej gigantów i karły zarazem. Kresy są bolesnym wspomnieniem naszych matek i ojców, a dzięki rodzinnym opowiadaniom zrodził się do nich sentyment.

Niezwykła książka z serca płynąca… Lwów jako miasto ukochane, pełne śladów polskości.

Niezwykły i poruszający zapis podróży nostalgicznej śladami utraconego ukochanego miasta… Bogato ilustrowana pozycja.

Najnowsza książka Adama Bajcara, geografa, obieżyświata, poligloty, publicysty i niezwykle utalentowanego rysownika. Autor zabiera czytelnika w podróż po rodzinnym Lwowie, przywołując jego genius loci w opowieściach o historii, kulturze i zabytkach bogato ilustrowanych autorskimi rysunkami, planami dzielnic a także reprodukcjami archiwalnych widokówek.

Album towarzyszący wystawie, pt. „Katedra ormiańska we Lwowie i jej twórcy” poświęcony jest dziejom wyjątkowego zabytku w przestrzeni Lwowa.

Niniejsze opracowanie jest kolejnym tomem serii obejmującym zabytki sztuki sakralnej na terenach dawnego woj. trockiego. Wykorzystano w nim materiały zgromadzone w latach  1994–1998 podczas wstępnej inwentaryzacji pod kierunkiem prof. Marii Kałamajskiej-Saeed, uzupełnione wynikami kwerend autorki w latach 2007-2014 w Moskwie i Petersburgu.

Nie ma chyba przybysza który odwiedzając Krzemieniec, nie myślał o powrocie tutaj. Ale książka ta nie jest bynajmniej kolejnym przewodnikiem po miasteczku. Jest to me własne spojrzenie na zaginione dziś w licznych publikacjach Ateny Wołyńskie i prężną kolonię artystyczną. Na miejsca, ludzi, na wydarzenia, na codzienność tamtejszą i obecną. Bo choć Krzemieniec utracił swą różnorodność w wojennym tragicznym czasie to nadal stanowi perłę w niegdysiejszej koronie Rzeczypospolitej i powoli odżywa.

Książka stanowi kontynuację opisu okupacji sowieckiej. Przedstawia codzienność mieszkańców Lwowa, tę zwykłą, siermiężną, do której dostosowanie było również rodzajem bohaterstwa. Towarzyszy temu obszerny i udokumentowany opis bestialstw dokonywanych przez Niemców oraz współpracujących z nimi członków organizacji ukraińskich nacjonalistów.

Pamiętnik Jadwigi Rutkowskiej (prowadzony od 30 czerwca 1914 r. do 27 czerwca 1919 r.) nie zawiera szczegółowych opisów ważnych wydarzeń politycznych, kampanii wojennych czy bitew. Są o nich liczne wzmianki, ale raczej stanowią tło do opisu rzeczy pozornie mniej ważnych. Dowiadujemy się z nich wiele o życiu codziennym Polaków w ówczesnej Galicji, o problemach z egzystencją rodzin polskich żołnierzy walczących o niepodległości ojczyzny. Ojciec i brat autorki pamiętnika byli żołnierzami Legionów Polskich. Jadwiga wraz z matką, przyzwyczajone do wysokiej stopy życiowej dzięki posadzie urzędniczej Bolesława Rutkowskiego, musiały w warunkach wojennych borykać się z wieloma kłopotami materialnymi, zwłaszcza po śmierci ojca w 1916 r. Walki polsko-ukraińskie we Lwowie w listopadzie 1918 r. także ukazane są przede wszystkim przez pryzmat życia codziennego, trudności ze zdobyciem pożywienia i wody, zagrożenia życia. Dla Jadwigi Rutkowskiej i jej matki ogromnym problemem były losy ich brata i syna Stanisława Bożywoja, którego wojenne losy zaprowadziły aż do 4 Dywizji Strzelców, tworzonej na Kubaniu, a dowodzonej przez Lucjana Żeligowskiego. Jadwiga Rutkowska, mimo że młoda wiekiem, znajduje się w wirze ówczesnych trudnych i tragicznych konfliktów narodowych. Spora część jej wspomnień to jednak opisy dylematów szkolnych, kontaktów z koleżankami, zabaw, fascynacji kinem, nauką i sztuką, małych i większych kłopotów. To również świadectwo ówczesnej mentalności, sposobu wychowywania i kształtowania dzieci. Warunki wojenne zmuszały jednak Jadwigę do zachowań nad wiek dojrzałych. W wieku 16 lat zaczęła udzielać korepetycji, co istotnie wspomagało budżet domowy. Skądinąd wiemy przecież, że w wieku lat 18 zgłosiła się do Wojska Polskiego, żeby pracować jako sanitariuszka na froncie polsko-bolszewickim w 1920 r.

Wspomnienia Jadwigi Rutkowskiej są ilustrowane licznymi, w większości nigdy niepublikowanymi fotografiami, m.in. z życia codziennego żołnierzy Leglonów Polskich i z walk polsko-ukraińskich w Galicji w 1919 r.