Kaci Wołynia. Najkrwawsi ludobójcy Polaków - Marek A. Koprowski

Wspomnienia ludzi, którzy przeszli przez piekło.

Zgromadzone w niniejszym tomie relacje mówią także wiele o życiu na Wołyniu przed II wojną światową, o świecie, który przestał istnieć. Dopowiadają również dalsze, powojenne losy ich bohaterów.

To unikatowe, bezpośrednie wspomnienia Polaków, którzy osobiście doświadczyli na Wołyniu gehenny ze strony trzech wrogów. Niektórzy podjęli z nimi walkę. Niemniej jednak po wygranej ponoć wojnie musieli opuścić swoje domy i na nowo zapuścić brutalnie wyrwane korzenie w nowych granicach Polski. Z trudem znosili swój los i spadające na nich prześladowania ze strony niechętnej im władzy ludowej.

Wszystkie zgromadzone tu relacje pieczołowicie opracował Marek A. Koprowski – pisarz, dziennikarz i reporter, niestrudzony tropiciel wciąż istniejących śladów polskości na dawnych Kresach II Rzeczpospolitej.

Oto opowieść o fragmencie Ziem Odzyskanych, czyli o Pomorzu Zachodnim, a konkretnie o Ziemi Kamieńskiej, leżącej nad Zalewem Kamieńskim. Tu w końcu 1945 r. przybyli przesiedleńcy z Lwowszczyzny, którzy z wyroku historii musieli opuścić rodzinne tereny, by na nieznanym im Pomorzu zacząć życie na nowo.

Gdy przyjechali, przebywali tu jeszcze dawni mieszkańcy tego zakątka, czyli Niemcy. Oni też, wbrew własnej woli, musieli stąd wyjechać. Część z nich zrobiła to zawczasu, wielu zginęło bądź najzwyczajniej zostało zamordowanych. Taką decyzję podjął Stalin i żaden z aliantów zachodnich nie ośmielił mu się sprzeciwić.

Książka składa się z dwóch części. Pierwsza stanowi obszerny wstęp – rys historyczny, który kończy się na polskiej transformacji ustrojowej. Koncentruje się siłą rzeczy na kilku najważniejszych wątkach, przede wszystkim na okolicznościach, w jakich Polska weszła w posiadanie Pomorza.

Część druga to relacje ostatnich świadków historii, którzy pamiętają życie w Małopolsce i powojenny exodus na Ziemie Odzyskane. Ich autorzy pochodzą ze wsi Brzozdowce. Opowiadają o barwnym życiu w okresie II Rzeczypospolitej, kiedy to miejscowość ta stanowiła wspólnotę polsko-rusińsko-żydowską z całym związanym z tym kresowym kolorytem. Relacje te przybliżają również życie pionierów w pierwszych latach na nowych gospodarstwach, a także w okresie późniejszym.

Małopolska Wschodnia i Lubelszczyzna były kolebką ukraińskich nacjonalistów. Stąd pochodziło najwięcej morderców, którzy z ogromnym sadyzmem dawali upust swym zbrodniczym instynktom, uczestnicząc w rzeziach Polaków, Żydów i Ormian. Oto członkowie OUN-UPA, którzy wydawali rozkazy mordowania Polaków, jak i ci, którzy z azjatyckim okrucieństwem je wykonywali.

Ich nazwiska nie powinny ulec zapomnieniu. W świetle prawa międzynarodowego są zbrodniarzami winnymi ludobójstwa ludności cywilnej. Niniejsze opracowanie bazuje na bogatym materiale źródłowym. Przytacza dokumenty OUN-UPA, zeznania ukraińskich morderców ujętych przez sowieckie organy bezpieczeństwa, a także ich wspomnienia i zapiski dostępne w innych źródłach. Przeplata się z nimi treść dokumentów sporządzonych przez polskich świadków ich zbrodni, zwłaszcza sprawozdań lokalnych Polskich Komitetów Opieki, wysyłanych do Rady Głównej Opiekuńczej.

Bestie Bandery zadają kłam oficjalnej propagandzie ukraińskiej, kreującej ukazanych tu osobników na bohaterów narodowych. Lektura tej książki pozwoli czytelnikowi zrozumieć, kim byli naprawdę.

Pełna historia tragedii wołyńskiej ‒ kolejna odsłona

Niniejsza książka opowiada o ostojach polskości podczas rzezi wołyńskiej ‒ największych ośrodkach samoobrony. Tworzone ad hoc stały się azylem dla Polaków starających się uchronić przed wyrżnięciem. Ukraińscy nacjonaliści skazali ich bowiem na eksterminację. Na dowód autor przytacza opisy ukraińskich zbrodni, które rozszalały się na Wołyniu i które zmusiły Polaków do utworzenia samoobrony w miastach.

Książka "Wołyńskie lata, które pamiętam..." to wspomnienia wielu krewnych i znajomych autorki, którzy przeżyli gehennę wojny na Wołyniu w latach 1942-1945. Autorka przedstawia w niej przeżycia bliskich osób na tle historycznych zdarzeń. Opisuje także losy kilku rodzin z okolic Włodzimierza Wołyńskiego, Kowla, Kisielina i zapamiętaną przez nich gorycz prześladowań ze strony UPA i nacjonalistycznych organizacji ukraińskich. Główna bohaterka opowiadań jest postacią autentyczną (łączy wszystkie wątki wspomnień), bezgranicznie szczerą, pozbawioną egoizmu i gotową do poświęceń. Mając świadomość ograniczeń "wolnej woli" w zderzeniu z uwarunkowaniami zewnętrznymi, pozostaje wierna swej altruistycznej naturze.

Jan Spytek Tarnowski - wędrując współcześnie, w XXI wieku, szlakiem dawnych warownych rezydencji i strażnic kresowych rozrzuconych po bezdrożach malowniczego i emocjonalnie nam bliskiego Podola, po Wołyniu, a także po pograniczu Wołynia i Podola, gdzie rozłożył się piękny i jakże sławny swym Liceum Krzemieniec, a dalej rozmodlony Poczajów, dawniej unicki, dziś prawosławny, a nieopodal tragiczny swą najnowszą historią warowny Podkamień, niegdyś będący taką podolską Częstochową - zanurza się w przeszłość i w mit Kresów. Barwnym i niezwykle sugestywnym literackim językiem opowiada o polskich śladach na ziemiach, które są częścią obecnej Ukrainy, o splątanych losach Ukraińców i Polaków, o wspólnej, niełatwej momentami przeszłości i historii.

Wyobraźnia zbiorowa narodu zależy od jego znajomości historii. Jest ona przez wieki kształtowana z pokolenia na pokolenie. Bez historii nie da się zrozumieć współczesnych dziejów narodu. Podobnie nie można pojąć stosunków między narodami, bez wglądu w ich historię. Dlatego istotne jest, aby każdy naród znał swoją własną historię, chociaż nie zawsze tak jest. Niniejsza publikacja jest próbą opracowania na podstawie źródeł historycznych i li­terackich martyrologii Polaków na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej, spowodowanej zbrodniczą działalnością ukraińskich nacjonalistów.

Lektura książki pozwala poznać korzenie i rozwój zbrodniczej Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów. Pogłębia wiedzę o roli, jaką w jej rozwoju odegrali księża greckokatoliccy, w rodzinach których wychowała się większość przywódców ze Stepanem Banderą na czele. Czytelnik dowie się, kto i jak zamordował Tadeusza Hołówkę, którego śmierć oznaczała fiasko filoukraińskiej polityki Józefa Piłsudskiego, realizowanej przez jego ekipę. Pozna dzieje krwawego napadu bojówki OUN na pocztę w Gródku Jagiellońskim i inne popełnione przez nie morderstwa. Przypomni zabójstwo ministra Bronisława Pierackiego, kolejnego ukrainofila zamordowanego z rozkazu Bandery. To od tego morderstwa zbrodniarz ten rozpoczął swą wielką karierę.

"Akcja Epopei obejmuje swym zakresem najbardziej dramatyczny nie tylko dla Polaków na Wołyniu, ale także dla wszystkich mieszkańców Europy okres pierwszej połowy XX wieku. [...] W części pierwszej autorkę interesuje zwłaszcza moment wybijania się Polski na niepodległość. Czytelnikowi więc dana tu jest np. okazja współuczestniczenia wraz z bohaterami powieści w tworzeniu się legionów Piłsudskiego i w bitwach prowadzonych z ich udziałem. Główne momenty bojowego szlaku legionistów zapadają w pamięć i wyjaśniają genezę zrodzonej później legendy ich bohaterstwa. [...] W świetle tych zapisów wywalczona na wszystkich frontach tej wojny przez ofiarę krwi i braterstwo polskiego żołnierza. Dużo miejsca w części drugiej wypełnia ukazanie dramatycznych losów mieszkańców Wołynia i Polski podczas II wojny światowej. Wraz z bohaterami powieści przeżywamy całe okrucieństwo tej wojny, a zwłaszcza niezwykle tragiczne losy mieszkańców Wołynia. Czytelnik ma okazję na podstawie rzeczywistych przeżyć bohaterów, poznać od środka prawdę o mordach ukraińskich. Warto zaznaczyć, że ich historia przedstawiona została w powieści obiektywnie i bez cienia rewanżyzmu." 

Książka odsłania kulisy działania OUN-UPA na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych oraz ich rywalizację z sowieckimi organami bezpieczeństwa. Oparta została na obszernej literaturze polskiej, rosyjskiej i ukraińskiej, w której ważną rolę odgrywają dokumenty NKWD, MGB i KGB.

Niniejsza książka przybliża kilkunastu bohaterów, którzy trwale zapisali się w dziejach Wołynia. Praca ta oparta jest na ich osobistych wspomnieniach i relacjach, a także na dokumentach i innych opracowaniach. Są to zarazem dzieje polskiego oporu wobec trzech wrogów: Sowietów, Niemców i Ukraińców.

Dzieje Wołyniaków to historia heroizmu prostych ludzi i cichego bohaterstwa duchownych, którzy w czasach sowietyzacji i ateizacji, ryzykując życie za rodaków i wiarę, umacniali na Ukrainie Kościół katolicki i poczucie przynależności do narodu polskiego.