Jedna literka, a zmiana wielka - Agnieszka Frączek

„Najnowsza książka Agnieszki Frączek to fascynująca i zabawna zarazem opowieść o słowach starych, już nieco zapomnianych oraz całkiem nowych, które są w naszym języku od niedawna. Mamy więc tu kałamarz, na wyprzódki czy trotuar, a także mejl, esemes czy dron. Każdemu słowu poświęcony jest pomysłowy wiersz, który z powodzeniem może być też wykorzystany jako dyktando (Zawżdy kiedy wzdłuż i wszerz orzesz rolę, klnąc: – Ożeż!…). Autorka, laureatka nagrody Ambasador Polszczyzny Literatury Dziecięcej i Młodzieżowej 2019, z maestrią wprowadza nas w tajniki polskiego słownictwa, po raz kolejny dostarczając nam wszystkim (nie tylko tym najmłodszym…) mądrej rozrywki i radości obcowania z językiem”.

Świat aż się roi od byków. Pół biedy, jeśli taki byk ma rogi i pasie się na łące. Gorzej, kiedy nie ma ani rogów, ani nawet łat, a zamiast brykać w koniczynie poprzez nasze słowa wdziera się na salony. O, takie bezrogie byki językowe to są dopiero groźne!

Próbowałam je kiedyś okiełznać, a potem zgromadzić w książce Byk jak byk. Ale gdzie tam! Nie zmieściły się. Napisałam więc kolejną książkę – tę, którą trzymasz w ręku. I w niej jednak zmieściło się tylko stadko językowych byków. Cała reszta wciąż gdzieś się czai i kopytka zaciera z radości, kiedy otwieramy usta albo chwytamy za pióro.

Zachęcam więc: wybierz się na łowy. I złap byka za rogi!

Czy wiecie, że dawno temu… …w upalne dni odpoczywano w cieniu chłodnicy, pelikan wzbudzał lęk wśród ludzi, których bolały zęby, serniki robiono z drewna, guzy bywały obiektem marzeń, konował cieszył się wielkim szacunkiem, królewski stolec bywał misternie rzeźbiony, cukier w głowach był rzeczą powszednią, zaś wnęka darzyła miłością dziadka i babcię…

Spytacie, jak to możliwe? W języku polskim jest wiele słów, które kiedyś znaczyły co innego niż dziś. Małgorzata Strzałkowska wybrała najciekawsze z nich i ułożyła oryginalny leksykon słów i wyrażeń o zapomnianych znaczeniach, pełen zabawnych opisów dawnych obyczajów, anegdot i zaskakujących ciekawostek z życia naszych kochanych przodków. Warto przeczytać!

Machiną przez Chiny to kolejna powieść przygodowa Łukasza Wierzbickiego oparta na prawdziwej historii. Halina i Stach to para nieco szalonych podróżników. Są lata 30-te, a oni właśnie się pobrali. Postanawiają wyruszyć w podróż poślubną... motocyklem do Chin. Na szlaku, pośród azjatyckich pustyń i dżungli, czeka na nich cała masa zdumiewających przygód.

Drzewo to barwna podróż przez świat słowiańskich mitów - zapomniany, tajemniczy, ale jakże intrygujący.

Nasi przodkowie, jak wszystkie narody, posiadali własną mitologię. Przez stulecia snuli fascynujące opowieści o powstaniu świata, narodzinach człowieka. O postępkach i sporach słowiańskich bogów. Przekazywane z pokolenia na pokolenie mity pomagały zrozumieć zjawiska zachodzące w przyrodzie i miejsce człowieka w otaczającym go świecie.

Łukasz Wierzbicki, autor powieści przygodowych dla dzieci i młodzieży, w tym takich bestsellerów, jak Afryka Kazika, Dziadek i niedźwiadek, czy Machiną przez Chiny, sięgnął w swej najnowszej książce po te właśnie najdawniejsze z opowieści, daleko starsze niż legendy o Smoku Wawelskim czy Piaście Kołodzieju. Odtworzył je i przybliżył młodemu Czytelnikowi.

Kiedy podczas warsztatów archeologicznych w muzeum Piotrek znajduje tajemnicze drewienko, nie przypuszcza, że właśnie wszedł w posiadanie narzędzia do przenoszenia się w czasie. Razem ze starszym bratem Tomkiem wyruszają w podróż do średniowiecza czasów Mieszka I, któremu towarzyszą w najważniejszych momentach życia. Stają się świadkami postrzyżyn księcia, jego chrztu i poznają historię najważniejszych bitew. Chłopcy przekonują się, że w każdej legendzie tkwi ziarno prawdy… Kto jest prawdziwym właścicielem drewienka? I czego chce od chłopców tajemniczy pogański kapłan?

Kociokwik? Fiksum-dyrdum? Androny? Przecież takich słów w ogóle nie ma! Jak więc można pisać o nich wiersze? A jednak można…

W zbiorze, oprócz słów powszechnie znanych i stosowanych, znajdziecie też te trochę mniej popularne i pewnie nie dla wszystkich zrozumiałe.

Przy Banialukach można więc, całkiem niechcący, sporo się nauczyć.

Są takie słowa, w których uważne oko (lub ucho) odkryje nazwy zwierząt. Zwierzęta trafiają tam na różne sposoby – albo przez przypadek (jak mucha do dMUCHAnia, a kuc do KUCania), albo w wyniku pewnych (słusznych czy nie) skojarzeń (stąd ślimak w ŚLIMAczeniu się, a świnki w ŚWINIEniu).

Oczywiście, nie tylko ślimak się ŚLIMAczy i nie tylko sowa bywa oSOWiała. Częściej się zdarza, że to papuga MAŁPuje, małpa PAPUGuje, mysz coś CHOMIKuje, chomik MYSZkuje po kątach, kuc się JEŻy, a jeż KUCa.

Słowem… zBARANieć można!