Historia polityczna Polski 1935-1945 - Paweł Piotr Wieczorkiewicz

Losy konkretnych ludzi w pierwszych latach wprowadzania komunizmu w Polsce, ale też dygresje do lat późniejszych, stają się w reportażu Kłys opowieścią o naszej powikłanej, często do dziś niewyjaśnionej historii najnowszej. Historii, o którą zażarcie się spieramy i która wpływa na nasze współczesne wybory.

Pięć historii o polskim społeczeństwie opowiedzianych z perspektywy kolejek i kolejkowiczów. Autorka przedstawia, jak ludzie poruszali się w świecie pustych półek, dojść i przywilejów, turystyki zakupowej oraz reguł czarnego rynku w kolejnych dekadach PRL-u. Opowiada o więziach i nierównościach społecznych, które jednym umożliwiały, drugim ograniczały dostęp do deficytowych towarów. Stawia też pytanie, jak doświadczenia niedoboru wpłynęły na pamięć społeczną po 1989 r. Jest to pierwsza systematyczna analiza łącząca historię z socjologiczną wiedzą o powojennej i współczesnej Polsce.

Praca jest obszerną monografią bardzo ważnego zagadnienia. Wojsko w okresie wzmożonego napięcia w stosunkach międzynarodowych i przygotowań do wojny, odgrywało decydującą rolę w życiu gospodarczym Drugiej Rzeczypospolitej. Problematyka ta od dawna interesowała historyków wojskowości i znalazła odzwierciedlenie w opracowaniach autorstwa Eugeniusza Kozłowskiego, Piotra Staweckiego, Andrzeja Rzepniewskiego. Jednakże dotąd nie doczekała się wszechstronnej, całościowej monografii. Stało się więc bardzo dobrze, że prof. M. Jabłonkowski podjął ten temat. Jest zaś do tego dobrze przygotowany, gdyż od lat zajmuje się zarówno historią wojskowości, jak i dziejami gospodarczymi Polski międzywojennej, (...) monografia powstała więc jako wynik badań doświadczonego autora. Temat zaś nabiera aktualności, gdyż dostrzegamy dziś znikomy wpływ wojska na życie gospodarcze, w szczególności na losy polskiego przemysłu zbrojeniowego.

Skrwawiona ziemia to obszar, na którym Stalin i Hitler zabili 14 milionów cywilów i jeńców. Rozciąga się od środkowej Polski po zachód Rosji, poprzez Ukrainę, Białoruś i kraje bałtyckie. Śmierć tych ludzi - połowa zmarła z braku żywności - była z góry zaplanowana. Co Sowieci i Niemcy chcieli w ten sposób osiągnąć? Na czym polegał proces czystek etnicznych, przeprowadzanych przez oba reżimy?

Doskonale udokumentowana praca o straszliwych mechanizmach totalitaryzmu i morderstwach, uzasadnianych polityką i gospodarką, omawia dwie dekady z życia Europy XX wieku, od lat trzydziestych po czasy powojenne.

Książka ta ukazuje nieznany, zamojski fragment dziejów Resortu Bezpieczeństwa Publicznego oraz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, organów państwowych, które wywarły zdecydowany wpływ na powstanie i funkcjonowanie Polski Ludowej.

Pierwsza taka książka o dziewczynach z antykomunistycznego podziemia – o tych bardzo znanych i niemal zupełnie zapomnianych. O tych, które nie zawahały się, by oddać krajowi swą młodość, a niejednokrotnie i życie. Szesnaście porywających opowieści o walce, dramatycznych wyborach, ucieczkach, upokorzeniach i więziennej wegetacji. Te z nich, które nadal żyją, przeżywają swe wspomnienia inaczej niż mężczyźni. Wciąż pamiętają, kto i gdzie został ranny, jakiego użyły środka odkażającego i czy wystarczyło bandaży. Książka bogato ilustrowana, zawiera niepublikowane wcześniej zdjęcia.

Położenie geograficzne Polski i sytuacja polityczna w Europie w przededniu II wojny światowej i już po jej wybuchu stanowiły nie lada wyzwanie dla polskich polityków i dyplomatów. Wyzwanie, któremu w dużej mierze nie podołali. Wieczorkiewicz wskazuje ich błędy oraz tragiczne następstwa niekiedy pochopnych decyzji, przedstawia prawdziwe oblicza aliantów i ich rzeczywiste cele, siłę oraz metody działania Hitlera i Stalina (w tym sprawę „wielkiej czystki” oraz działania sowieckich służb specjalnych), których sojusz spowodował, iż niedawno odrodzone państwo znalazło się w kleszczach – między dwoma potężnymi wrogami.

Historia ludzkości od starożytności związana była ze zdobywaniem mórz. W czasach nowożytnych siły morskie odgrywały jeszcze większą rolę. Granice chronologiczne niniejszej książki stanowi druga połowa XVI wieku i rok 1914. Pierwsza cezura wynika z powszechnego zastosowania nowego pędnika - żagla - oraz artylerii okrętowej, rewolucjonizującej strategię i taktykę morską, jak również zapoczątkowania walki o hegemonię oceaniczną. Równie naturalną granicą jest wybuch I wojny światowej. Jej zasięg oraz gwałtowny postęp techniczny, rzutujący na sposoby prowadzenia działań, a także głębokie przemiany polityczne, jakie wywołała, powodują, że rok 1914 uważa się za początek nowej epoki. 

Paweł Wieczorkiewicz przywołał wszystkie znaczące dla biegu dziejów wydarzenia, w których siły morskie odegrały istotną rolę. Przedstawił kampanie i akcje bojowe, zarysowując jednocześnie ogólniejsze ich tło. Opisał także przemiany w technice i taktyce walki oraz organizację flot wojennych od epoki żagla po wiek pary, żelaza i napędu śrubowego.

Profesor Wieczorkiewicz przedstawia genezę, przebieg i skutki „bitwy z własną armią”, jaka dokonała się w szeregach Armii Czerwonej w latach 1937–1939. Wielka czystka odmieniła oblicze korpusu oficerskiego i całkowicie podporządkowała wojsko Stalinowi. Skala terroru była ogromna.

Autor rozpatruje drobiazgowo różne aspekty stalinowskiej polityki personalnej w perspektywie zbiorowego doświadczenia całej generalicji sowieckiej, jak również indywidualnych losów najwybitniejszych dowódców. 

Sprawa Tuchaczewskiego, który zdaniem wielu stał na drodze Stalina do władzy absolutnej, odbiła się szerokim echem nie tylko w Związku Sowieckim, lecz również na arenie międzynarodowej. Paweł Wieczorkiewicz w swojej książce dokładnie analizuje przyczyny i skutki polityczne, jakie spowodowała, odtwarza przebieg samego procesu i mechanizm działań sowieckiego wywiadu oraz przedstawia dramatyczną historię walk o władzę wśród sowieckiego przywództwa.

Autor dowodzi, że człowiek pogubił się w rozumieniu świata, polityki, prawa, wojny, pokoju i siebie samego. To efekt koncepcji uznających Boga za przeszkodę w realizacji ziemskich celów, a rzekomo tylko te mają sens.