Generalissimus - Dariusz Wilczak

Obie prace, choć dotyczą innego regionu i innego okresu historycznego mają ze sobą wiele wspólnego. Opowiadają one o skutkach Jałty i Poczdamu, przesunięcia granicy Polski, przymusowych przesiedleń ludności oraz stalinowskiej polityki narodowościowej dla zwykłych ludzi. Obie autorki korzystają z wywiadów „oral history” i starają się przedstawić tę historię uwzględniając perspektywę samych poszkodowanych: tych którzy zostali i tych których wysiedlono lub którzy sami zdecydowali się opuścić swoją małą ojczyznę – Polaków, Niemców, Ukraińców.

Książkę, pozycję historyczną, czyta się jak mroczny thriller; niestety taki, który napisało samo życie.

Tak zwana „Sprawa Elbląska” z czasów stalinowskich, przez cały PRL, była dumą bezpieki z wykrycia „szpiegów” i „sabotażystów”. Nie przeszkadzał fakt uniewinnienia w 1956 roku większości z torturowanych i oskarżonych. Mija ponad 60 lat od oskarżenia, a milczenie o tym wydarzeniu przez 20 lat wolnej Polski budzi sprzeciw. Książka jest pierwszą na polskim rynku wydawniczym, która opisuje skandaliczny, stalinowski proces, którego skutki trwają po dziś dzień. 

Kim był najbarwniejszy i najbardziej lubiany przywódca Polski Ludowej? Cudotwórcą, który wyzwolił Polaków z gomułkowskiej szarzyzny? Mężem stanu przyjmowanym i szanowanym zarówno na Kremlu, jak i w Białym Domu? Komunistycznym aparatczykiem i sprytnym koniunkturalistą, którego na stołek I sekretarza KC PZPR wywindował Leonid Breżniew? Człowiekiem, który chciał usypać polską wyspę w rejonie Antarktydy, poprawiać Wyspiańskiego oraz Wajdę i zapchać gębę rozwydrzonemu narodowi kiełbasą?

Jego biografia to wciągająca niczym thriller polityczny historia budowania legendy człowieka i całej dekady, która do dziś nazywana jest „epoką Gierka”.

Biografia Kiszczaka to historia PRL w pigułce, ze zbrodniami, skrytobójczymi mordami, torturami, walkami bratobójczymi, pałowaniem, aresztami, więzieniami i innymi bezeceństwami, w tle, z udziałem bohatera niniejszej książki.

Porozumienie okrągłostołowe – po obaleniu socjalizmu – gwarantowało mu przez dziesiątki lat bezkarność. Ścigany przez sądy, permanentnie wymykał im się z rąk, symulując chorobę, starczą niepoczytalność, unikając w ten sposób kary i odpowiedzialności W końcu Sąd Apelacyjny w Warszawie skazał go na dwa lata więzienia w zawieszeniu, w związku z wprowadzeniem stanu wojennego w Polsce przez związek przestępczy o charakterze zbrojnym. To wyrok historyczny, a werdykt symboliczny.