Generał Stanisław Bułak-Bałachowicz ostatni Kmicic II RP. I wyklęci żołnierze wojny polsko-sowieckiej 1920 roku - Marek Cabanowski

Adam Ludwik Korwin-Sokołowski – jeden z adiutantów a od 1930 roku szef gabinetu Marszałka Piłsudskiego zgodnie z wolą i apelem Marszałka spisał jako uczestnik i świadek historii swoje wspomnienia. Wspomnienia Adama Ludwika Korwin-Sokołowskiego obejmują lata 1910-1945. 

Materiały te mówią o wielu zupełnie nieznanych epizodach naszej historii nie tylko poszerzając naszą wiedzę o niej, ale również wspaniale oddają klimat tamtej epoki i mentalność ludzi w niej żyjącej, ludzi którym zawdzięczamy odzyskanie niepodległości, suwerenności i własnej państwowości. Publikacja zawiera dużo cytatów z wypowiedzi Marszałka. Pochodzą one z odręcznych notatek autora sporządzanych podczas odpraw, w których uczestniczył.

Przewodnik po genezie i przebiegu konfliktu na froncie wschodnim - aż po wojnę domową w Rosji i wojnę polsko-bolszewicką

- Szczegółowy i przystępny opis tła i przebiegu konfliktu na froncie wschodnim, łącznie z wojną domową w Rosji i wojną polsko-bolszewicką.

- Ponad 200 niezwykłych fotografii i rysunków ukazujących żołnierzy, sprzęt, broń i dowódców obu stron.

- Ponad 20 kolorowych przejrzystych map głównych bitew i kampanii, od Tannenbergu i bitwy nad Jeziorami Mazurskimi po bitwę warszawską w wojnie polsko-bolszewickiej.

- Barwny opis początkowych sukcesów Niemców i Rosjan na froncie wschodnim, "wielkiego odwrotu" z 1915 roku, odrodzonego optymizmu 1916 roku, dwóch rewolucji 1917 roku oraz walki bolszewików z siłami "białej" Rosji oraz niepodległej Polski.

Wojna o wszystko to prawdziwa historyczna epopeja odsłaniająca ważny etap w odbudowywaniu polskiej państwowości, którą zakłócił konflikt z komunistami. Na tle militarnych i politycznych zmagań nakreślono zbiorowy portret Polaków, którzy bez wahania poszli za swoim przywódcą Józefem Piłsudskim. Opisom działań wojennych towarzyszą relacje z codziennego żołnierskiego życia oraz informacje o stosunku społeczeństwa polskiego do całej kampanii. Nie pominięto również naszych sojuszników w tych zmaganiach, czyli - Ukraińców, Białorusinów, Rosjan, Amerykanów i Francuzów. Poruszono również kontrowersyjne tematy jak np. obozy dla jeńców sowieckich.

Bitwa Warszawska 1920, której częścią jest obecny tom, stanowi jedną z najważniejszych bitew Państwa Polskiego i niewątpliwie miała kluczowy wpływ na losy ówczesnej Europy, w tym Polski. Fenomenalny sukces oręża polskiego jest dumą narodową Polaków, świadczy też o niezwykłym patriotyzmie i męstwie naszych rodaków.

Wojna polsko-rosyjska 1919-1920 r. obfituje w wiele wydarzeń mogących stanowić temat licznych prac historycznych. Składają się na nie poszczególne kampanie, operacje czy bitwy. Wśród tych ostatnich godna wyeksponowania jest bitwa o Lwów. Co prawda los wojny polsko-rosyjskiej 1919-1920 r. przesądzony został podczas bitwy na przedpolach Warszawy w sierpniu 1920 r., Ale przyczyniło się do tego powstrzymanie ofensywy 1 Armii Konnej Budionnego pod Lwowem w tym samym czasie załamało plan Stalina przerzutu rewolucji bolszewickiej na Bałkany.

"Rok 1920" Józefa Piłsudskiego to wykładnia myśli strategicznej Marszałka spisana bezpośrednio po zakończeniu wojny polsko-bolszewickiej. Wojny, w trakcie której osamotniona i zrujnowana Polska obroniła swoje istnienie przed bolszewicką nawałą i zatrzymała pochód rewolucji na zachód Europy. Książka wydana po raz pierwszy w 1924 roku ukazuje się w wolnej Polsce po raz pierwszy po drugiej wojnie światowej. Pomimo upływu czasu nie straciła na aktualności. Obecne wydanie poprzedza przedmowa płk. dra hab. Juliusza Tyma, podsumowująca główne inicjatywy badawcze dotyczące tej wojny.

Opowieść o działającym na Lubelszczyźnie zgrupowaniu 'Orlika', które po zakończeniu działań wojennych podjęło zbrojną walkę przeciw sowietyzacji Polski. Epopeja oddziału 'Orlika' pokazana została na szerszym tle działań zbrojnych toczonych po wojnie przez podziemie niepodległościowe.

Żołnierze pod dowództwem Antoniego Żubryda „Zucha”, Hieronima Dekutowskiego „Zapory” czy Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca” nie poddali się. Nadal zbrojnie stawiali opór komunistom. Wielu z nich – zbyt wielu – przypłaciło to życiem. W niniejszym tomie zgromadzone zostały relacje tych, którzy ocaleli.
Są to członkowie Konspiracyjnego Wojska Polskiego, Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość oraz innych organizacji podziemnych. Wspominają oni wojnę, walkę z komunistami, pobyt w ubeckich więzieniach i katowniach. Niektórzy z nich otwarcie mówią, iż to, że żyją, zawdzięczają wyłącznie szczęściu.

Opisując osobiste przejścia i przeżycia na polsko-rosyjskiej wojnie nie mam i nie miałem bynajmniej zamiaru stworzyć jakiejś rzeczy ściśle wojskowej ani tym bardziej nadać mej pracy charakteru historycznego. [...] Są to wspomnienia przeciętnego, szarego żołnierza piechoty, dla którego wojna była nie polem popisów lub droga do zaszczytów, lecz twarda, pełna znojów i trudów służba.

Ze Wstępu

Dla Zachodu data 11 listopada 1918 r. oznaczała pokonanie wrogów i zakończenie walk, które pochłonęły całe pokolenie. Jednakże dla znacznej części Europy data ta nie miała żadnego znaczenia, gdyż w wielu krajach wybuchały nowe, równie koszmarne konflikty.

W swej pionierskiej, opartej na bogatych źródłach pracy, Robert Gerwarth zmusza czytelnika do ponownego przemyślenia spuścizny pierwszej wojny światowej. Prawdziwą katastrofę Europie przyniosły nie tylko walki na frontach, ale i wydarzenia późniejsze, gdy kolejne kraje z obu stron konfliktu popadały w ruinę rewolucji, pogromów, masowych wypędzeń i kolejnych walk. Miliony ludzi straciły życie, zanim w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowej powstało wiele niestabilnych politycznie i ekonomicznie krajów. Ich mieszkańcy, wyczerpani wojną, pełni poczucia krzywdy wyglądali okazji do zemsty na rzeczywistych i wyobrażonych wrogach. Trzecia Rzesza i inne państwa totalitarne miały im dać taką okazję, a echa konfliktów z lat 1917-1923 odczuwane są do dziś.

Uratowanych z podstępnej sowieckiej likwidacji partyzantów "Kmicica" zebrał pod swoją komendę w 5 Wileńskiej Brygadzie AK Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka".

Relacje i wspomnienia ludzi i żołnierzy Józefa Kurasia „Ognia”.

Sowieci likwidują Oddziały Niepodległościowe.
Rozpoczęło się polowanie na żołnierzy "Łupaszki".

Książka przedstawia nieznane szerzej fakty z oblężenia Lwowa na przełomie lat 1918/1919. W kilku łączących się z sobą wątkach autor wiedzie czytelnika poprzez obrazy z pola bitwy, walkę żandarmów z batiarami aż do fascynującej gry operacyjnej, którą polska defensywa stoczyła z ukraińskim wywiadem. Jej stawką był Lwów i 200 tysięcy mieszkańców miasta. Walorem książki jest autentyzm faktów i występujących w niej postaci. Powieść jest gotowym scenariuszem filmu wojennego.

„Witalis Skorupka to jeden z najodważniejszych i najtwardszych żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego. Nie dali mu rady Niemcy, nie dali rady Sowieci i nie dali rady komuniści. Jego wspomnienia czyta się jak powieść sensacyjną. Nie mogłem się oderwać”.

– Piotr Zychowicz

Dziś ma 95 lat. W wywiadzie-rzece opowiada o tym, co przeżył, jak walczył i pracował dla Polski. To poruszające świadectwo Polaka, który mimo wielu dramatycznych chwil w życiu zachowuje wiarę w Boga, nieugięty patriotyzm, siłę charakteru, niespożytą energię i pogodę ducha.

Obrona Płocka przed wojskami rosyjskimi 18 - 19 sierpnia 1920 r. była jednym z wielu epizodów wojny z bolszewicką Rosją i jak dotychczas pozostaje w cieniu większych zmagań i bitew tej wojny: bitwy warszawskiej, bitwy nad Niemnem, czy bitwy nad Wkrą. Jest to poniekąd zrozumiałe, bo losy wojny decydowały się właśnie w tych bitwach, tym niemniej obrona Płocka też miała znaczenie. Widomym znakiem było odznaczenie miasta Krzyżem Walecznych przez marsz. Józefa Piłsudskiego w czasie jego wizyty w Płocku 10 kwietnia 1920 r. Obrona Płocka w 1920 r. należy do najważniejszych wydarzeń w dziejach miasta w XX w. Przekonani o tym byli już ówcześni mieszkańcy, stąd coroczne uroczyste obchody rocznicy walk oraz podjęte niemal natychmiast próby odtworzenia przebiegu wydarzeń tych dwu dramatycznych dni. Dzięki temu współczesny historyk dysponuje całkiem pokaźną liczbą wartościowych źródeł i opracowań.

Koleje życia Stanisława Taczaka (1874?1960) są niezwykle ciekawe. Inżynier hutnik, niedoszły ksiądz, w momencie próby podczas walk o Niepodległą przywdział mundur polskiego żołnierza, któremu pozostał wierny przez całe życie. 28 grudnia 1918 r. Komisariat Naczelnej Rady Ludowej wyznaczył go na tymczasowego dowódcę powstania w Wielkopolsce. Dziewiętnaście dni pracy Sztabu Dowództwa Głównego (od 28 grudnia 1918 do 15 stycznia 1919 r.) pod kierunkiem Stanisława Taczaka to najważniejszy okres powstania wielkopolskiego, który wpłynął na zwycięski finał tego zrywu. Efekty działalności pierwszego głównodowodzącego przeszły bowiem wszelkie oczekiwania.

Dla współczesnych młodych Wielkopolan, dla młodych Polaków gen. Stanisław Taczak może być wzorem postawy wobec ojczyzny i społeczeństwa "w pracy zbrojnej i obywatelskiej".

Bohaterem książki jest Bolesław Kontrym, ps. „Żmudzin”. Czytelnicy poznają niesamowitą postać, która przeszła drogę od oficera Armii Czerwonej, przez służbę w polskiej policji do cichociemnego, żołnierza Armii Krajowej, powstańca warszawskiego, zamordowanego przez komunistów zimą 1953 po czteroletnim wycieńczającym śledztwie.

Książka przybliża mało znaną, a największą ”w wyzwolonej Polsce” zbrodnię komunistyczną z lipca 1945 roku, nazywaną Obławą Augustowską. Czyni to poprzez losy 27 młodych kobiet – ofiar Obławy.

Autorka szukała ich śladów, jeżdżąc po wioskach i miasteczkach północno-wschodniej Polski, a także w archiwaliach IPN w Białymstoku. Powstały dokumentalne reportaże historyczne, które uświadamiają, że w tej zupełnie niewyjaśnionej do dziś powojennej tragedii przepadli bez wieści nie tylko mężczyźni, ale także kobiety. I to piękne, młode, odważne. Były w konspiracji sanitariuszkami, łączniczkami, obsługiwały skrzynki kontaktowe, roznosiły rozkazy, korespondencję, ulotki, a nawet broń i amunicję. Prowadziły też tajne nauczanie i często walczyły z bronią w ręku. Wiele kobiet z Suwalszczyzny wspierało również podziemie niepodległościowe przygotowując żołnierzom leki z puszczańskich ziół, tkając z lnu płótno na opatrunki, bandaże i koszule, nie mówiąc o pomocy w ukrywaniu partyzantów, czy ich aprowizacji.