Folwark i wieś w obwodzie przemyskim 1772-1848 - Zabrowarny Stefan

Tom składa się z siedmiu artykułów napisanych przez grono specjalistów z Polski, Litwy i Białorusi - historyków, znawców literatury i myśli społeczno-politycznej. Podjęty temat badawczy jest wynikiem interdyscyplinarnej współpracy międzynarodowej w dziedzinie nauk humanistycznych. Dotyczy związków dworu i wsi na Litwie i Białorusi w XIX i na początku XX wieku, kiedy stosunki społeczne ulegały przeobrażeniom, a zachodzące procesy prowadziły do modernizacji społeczeństwa.

Prezentowana publikacja jest monografią przygotowaną przez badaczy związanych z Polską Akademią Nauk, Uniwersytetem Jagiellońskim, Uniwersytetem Pedagogicznym w Krakowie i Instytutem Pamięci Narodowej, a przedstawiającą dzieje dawnego majątku ziemskiego położonego w świętokrzyskiej wsi Plechów.

W czasach panowania Józefa II rząd austriacki, mając na względzie własne korzyści, podjął działania zmierzające do pobudzenia rozwoju miast galicyjskich , ale trwały one zbyt krótko, aby mogły w sposób istotny poprawić ich położenie. Rychło zrezygnowano z wspierania rozwoju przemysłu i rzemiosła galicyjskiego, traktując Galicję jako rynek zbytu dla bardziej rozwiniętego przemysłu innych krajów wchodzących w skład monarchii. W tych niełatwych warunkach miasta rozwijały się jednak, będąc w II połowie XVIII wieku i na początku XIX, miejscem życia i pracy około 16 do 17% ludności Galicji.

"Trzeci tom napisanej przed laty przez jana Świętka wszechstronnej monografii Brzozowej składa się z dwóch wiążących sie ze sobą części. Pierwsza z nich zawiera wykaz "rodów", tj. nazwisk mieszkańców Brzozowej i Policht, liczby i charakterystyke urodzin i zgonów w latach 1847-1897, a także opis podstawowych cech fizycznego wygladu brzozowian. Druga, obszerniejsza część przedstawia odnoszące się do spraw rodzinnych zwyczaje i pojęcia prawne, łącznie z majątkowymi i spadkowymi, a także dotyczące zatrudnianej w gospodarstwie służby, wynajmu pomocników, wspolniewykonywanych robót oraz spółek zawodowych".

Znakomita powieść z wartką akcją poruszająca najważniejsze problemy społeczeństwa Galicji w czasach współczesnych Zachariasiewiczowi. Mamy tu zarysowany konflikt wsi z dworem, umiejętnie podsycany przez władze austriackie, budzenie się narodowych dążeń Rusinów, autor zwraca także uwagę na to, jak kwestia rusińska może się wyrodzić i do jakich tragicznych konsekwencji doprowadzić. Wątki romansowe i gryząca ironia oraz sprawnie poprowadzona akcja sprawiają, że powieść tę czyta się jednym tchem.