Dzieje - Herodot

Autor sprawnie prowadzi czytelnika przez meandry historii trzech imperiów postrzymskich i dowodzi, że w średniowiecznej Europie nie miały już one racji bytu. Dopiero gdy z ziarna intrygi hierarchów z kręgu frankijskiego władcy wyrosło na podatnym gruncie polityki Karolingów zreorganizowane i silniejsze papiestwo, możliwe się stało prawdziwe odrodzenie Rzymu. To nowe imperium oparło się próbie czasu i przetrwało – jak dotąd – ponad tysiąc lat.

Już przez starożytnych był postrzegany jako człowiek sprzeczności. Okrutnik, który bez mrugnięcia okiem wydawał wyroki śmierci z uśmiechem na twarzy, potrafił przejść obojętnie wobec publicznych ubliżeń po złożeniu wszystkich urzędów. Polityk, który do celów szedł - dosłownie i w przenośni - po trupach, a jednak zawsze dotrzymywał słowa. Arystokrata, który mniemał, że cofa czas o sto kilkadziesiąt lat wstecz, przez całe życie utrzymywał intymne kontakty - w tym i seksualne - z mężczyzną z nizin społecznych. Nadzwyczaj leniwy i wiecznie szukający okazji do dobrej zabawy, potrafił pracować miesiącami bez ustanku, dokonując największej reformy ustrojowej w dziejach Rzymskiej Republiki. Genialny wódz, niepokonany w żadnej bitwie, wolał oddawać splendor chwały bogom i nazwać się u kresu życia Felix, co znaczy szczęśliwy. Głęboko religijny wierzył, że posiada nadzwyczajne kontakty z bogami, a z drugiej strony zapominał o ustawowych modłach. Biseksualny rozpustnik i ulubieniec kobiet, dziwkarz pięciokrotnie żonaty, który wprowadził elementy polityki prorodzinnej. Mario Puzo w swojej najsłynniejszej powieści napisał, że "wielcy ludzie nie rodzą się wielkimi, tylko się nimi stają" - i rzeczywiście - tak też było w przypadku Lucjusza Korneliusza Sulli.