Dwory i pałace Wielkopolski. Styl narodowy - Jan Skuratowicz

Pierwsza na rynku książka dla dzieci pokazująca wnętrza XX-wiecznego dworu wiejskiego!
Jaś Ogonek, mała mysz, marzył o tym od dawna. Zmęczony życiem na wsi, wyrusza w poszukiwaniu przygody w wielkim świecie. I tak trafia do dworu wiejskiego właścicieli folwarku. 
Oto niezwykła książka, która pomoże dzieciom zapoznać się z wnętrzami dworu wiejskiego z początku XX wieku. Wspólnie zajrzymy do pokojów wszystkich jego mieszkańców, a także do pomieszczeń pełniących kluczowe dla domu funkcje (kuchnia, kredens, jadalnia, stajnia z wozownią). 

Książka stanowi kompendium wiedzy o ważnym dla polskiej tożsamości zjawisku, jakim są dwory, będące charakterystycznym elementem naszego krajobrazu, polskiej historii i kultury, a także ośrodkami ziemiańskiej kultury i obyczaju, kultywowania tradycji rodowych i narodowych oraz walki o polskość. Niemal od początków państwa budowano je najpierw jako obronne gniazda rycerskie, później, od połowy XVII wieku, jako skromne (w porównaniu do pałaców) rezydencje właścicieli ziemskich. W Polsce takich małych siedzib ziemiańskich było stosunkowo dużo w porównaniu z innymi krajami Europy. 

Podczas wyjazdów na Litwę szukamy zawsze polskich śladów, którymi są najczęściej zabytkowe budowle. Znajdujemy je bez trudu w Wilnie i jego najbliższej okolicy. My też szukaliśmy tych śladów, ale poza głównymi szlakami turystycznymi i zaglądaliśmy tam, gdzie trudno jest podczas grupowej wycieczki dotrzeć. Efektem tych podróży są Dwory i pałace na Litwie, będące pierwszą publikacją na polskim rynku wydawniczym, w której tak szeroko przedstawione zostały dzieje dawnych rezydencji ziemiańskich, zachowanych do naszych czasów na obszarze dzisiejszej Litwy.

Publikacja stanowi rezultat badań archiwalno–bibliotecznych, podpartych wieloletnią pasją do poznawania lokalnej historii. Dzieje Michałkowic widziane przez pryzmat losów miejscowego dworu (wraz z zapleczem gospodarczym) stanowią innowacyjne podejście do prób ukazania przeszłości tego miejsca. Poznanie społeczno–kulturowych relacji dawnych michałkowickich dziedziców z mieszkańcami wsi, pozwala na nowo określić stosunek współczesnych wobec kilkuwiekowego dziedzictwa. Specyfika przemysłowej części Górnego Śląska, uwzględniająca wieloletnie procesy industrializacji i urbanizacji, odróżnia dzieje tutejszych dworów od ich odpowiedników z innych obszarów dzisiejszej Polski.

Informacje zawarte w książce stać się mogą bazą dla dalszych pogłębionych analiz funkcjonowania górnośląskich dworów, zaś dla społeczności stanowić mogą narzędzie, które umożliwi kształtowanie dojrzałej tożsamości lokalnej.

Reprint oryginału wydanego nakładem własnym autora w 1888 roku. Książkę, jak sam autor zaznaczył we wstępie, opracował z potrzeby zebrania w jednym woluminie wiadomości o ogrodnictwie, ponieważ o zasadach urządzania ogrodu spacerowego nie przemawiał dotąd z książki żaden z ogrodników Polaków. Dobre rady Czartoryskiej z Myśli różnych o zakładaniu ogrodów i Franciszka Giżyckiego z "O przyozdobieniu siedlisk wiejskich" dziś już są przestarzałe, niewystarczające i z obecnym stanem ogrodniczej wiedzy niezgodne. W związku z tym Jankowski książkę "Ogród przy dworze wiejskim" uzupełnił o setki rycin, planów, opisów roślin ozdobnych, warzywnych i drzew oraz o sposobach ich uprawy.

Publikacja przedstawia 600 najpiękniejszych zamków i pałaców – rezydencji możnych polskich rodów. Wielkim atutem są fotografie pokazujące aktualny stan tych zabytków, a także niezwykle interesujące zdjęcia z lotu ptaka.

Poszczególnym opisom towarzyszą fotografie archiwalne, historia powstawania budowli, informacje o losach właścicieli i wiele innych ciekawostek.

Dwory to relikty budownictwa szlacheckiego. Dziś mieszczą się w nich instytucje kultury, muzea, ośrodki pracy twórczej. Wiele z nich zostało zaadaptowanych na hotele i restauracje. Niestety, są też takie, które pozostawione same sobie, po prostu niszczeją. Wszystkie jednak składają się na bogactwo kulturowe naszego kraju i są niebywałą atrakcją turystyczną. Książka „Dwory polskie” przybliża specyfikę najpiękniejszych posiadłości ziemskich. Opowiada dzieje obiektów oraz charakteryzuje architekturę poszczególnych budowli. Album został zilustrowany fotografiami współczesnymi i archiwalnymi.

Pałac w Zakrzewie koło Gniezna to jedna z najpiękniejszych rezydencji w Polsce, do dzisiaj skrywająca wiele tajemnic i skarbów. Tajemniczy Pałac Zakrzewo to pierwsza na rynku wydawniczym książka opisująca losy pałacu od jego wybudowania w 1872 r., do czasów współczesnych. Jest to fascynująca historia m.in. o ukrytych skarbach, skradzionych dziełach sztuki, czy tajemniczych wydarzeniach, które rozgrywały się w pałacu w czasie II wojny światowej. Nie zabraknie też zagadek i legend.

W II tomie "Kresowych rezydencji" opisano ponad 120 miejscowości z zespołami rezydencjalnymi położonych na terenie przedwojennego województwa nowogródzkiego. Jest to zaledwie około 10 procent ogólnej liczby siedzib ziemiańskich znajdujących w tym województwie przed 1939 r. Większość z nich przestała istnieć podczas XX-wiecznych zawieruch dziejowych, ale te ocalałe i pozostałości tych zniszczonych stanowią cenne pamiątki po ich dawniejszych właścicielach i pomniki dramatycznych dziejów tej ziemi.

Współczesnemu Polakowi Nowogródczyzna kojarzy się głównie z urodzonym tu naszym wieszczem – Adamem Mickiewiczem. Kanoniczny obraz „nowogródzkiej strony” tworzą wyjęte z jego dzieł opisy Soplicowa i zamku „na barkach nowogródzkiej góry”. Wspaniałym dopełnieniem tych klasycznych tekstów są zdjęcia mistrza fotografii Jana Bułhaka – także rodowitego nowogródczanina. Nie ma również świadomego rodaka, który nie słyszałby o położonym na Nowogródczyźnie Nieświeżu – wielkim zespole rezydencjalnym stanowiącym przez kilka stuleci główną siedzibę Radziwiłłów – najpotężniejszego rodu magnackiego w dziejach Rzeczypospolitej.

Życie codzienne polskiego ziemiaństwa, zarówno w XIX wieku, jak i w ostatnich latach Drugiej Rzeczypospolitej, niezmiennie było związane z przyrodą i cyklem zmieniających się pór roku. Toczyło się wokół prac rolniczych, w rytmie dorocznych świąt.

Książka W ziemiańskim dworze podporządkowuje się temu rytmowi. Niczym gospodarski kalendarz podzielona na cztery części – Zimę, Wiosnę, Lato i Jesień – opowiada o zajęciach mieszkańców dworu: o dbałości o dom, sprzęty, ziemię i zwierzęta, o przygotowywaniu posiłków i zapasów na zimę, obyczajach świątecznych, rozrywkach, wizytach gości, zjazdach familijnych i polowaniach. Tekstowi towarzyszy bogaty wybór archiwalnych zdjęć oraz malarstwo z epoki.

Kluczem prezentacji poznańskiego wzornictwa secesyjnego są postacie architektów i współpracujących z nimi sztukatorów oraz próba uchwycenia specyfiki twórczości każdego z nich. Równie wiele uwagi jak wspaniałym poznańskim kamienicom poświęcono w tej książce pięknu detalu, w którym najpełniej odbija się styl secesyjny.

To intymna opowieść o ostatnich latach życia ziemiańskiego – zarządzaniu majątkiem, relacjach małżeńskich, wychowywaniu dzieci, spotkaniach towarzyskich, licznych polowaniach, problemach finansowych i układach politycznych. Publikacja zawiera 150 zdjęć pochodzących z albumów rodzinnych Rodu Czartoryskich.

Tematem niniejszej pracy jest historia dworu w Karniowicach. Słowo „dwór” ma dwojakie znaczenie. Po pierwsze jest to budowla mieszkalna właściciela posiadłości; po drugie – oznacza całą posiadłość ziemską wraz z gospodarstwem rolnym, najczęściej samowystarczalnym. Adam Mickiewicz w Panu Tadeuszu nadał określeniu „dwór polski” jeszcze szersze, symboliczne znaczenie. To nie tylko zespół budowli reprezentacyjnych i gospodarczych, sady, parki i ogrody, ale pojęcie, które zawiera w sobie kult tradycji i pamięć o przodkach, wspomnienie sarmackiej duszy, często niesfornej i zawadiackiej. Gdy zabrakło na mapie państwa polskiego, dwór stał się ostoją patriotyzmu.

Na kartach tej książki pokazujemy, jak zmieniały się nie tylko poszczególne budowle, ale i ludzie, którzy mieszkali we dworze i we wsi. Może ktoś z czytelników odnajdzie tutaj swoich przodków?

Drugie, uaktualnione wydanie wyjątkowego przewodnika zawierającego krótkie opisy 69 obiektów (wraz z ilustracjami), które najlepiej eksponują tradycje siedziby ziemiańskiej. Dzięki temu przewodnikowi Czytelnik może sobie zaplanować wycieczkę po całej Polsce trasą ziemiańską, nocując wyłącznie w dworach i pałacach. 26 obiektów spośród wymienionych w przewodniku oferuje takie usługi.

Połączenie przewodnika i albumu

W tej publikacji zdjęciom towarzyszą opisy, lecz miejsce liczb i dat zajęły emocje i przeżycia. Znajdziesz tu minimum informacji potrzebnych, by lepiej zrozumieć niezwykłość tych budowli, i obraz, w którym zakląłem chwilę zachwytu.