Długa opowieść Mistrzów. 195-lecie Szpitala Klinicznego Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu - zbiór rozmów z Nestorami medycyny poznańskiej

Początków medycznych specjalności można się doszukiwać w odległych cywilizacjach i epokach. Już w starożytnym Egipcie około 2500 lat p.n.e. funkcjonowali lekarze związani ze służbą sakralną, zajmujący się chorobami określonych organów czy części ciała. W czasach nowożytnych bywało podobnie.

Dopiero jednak u schyłku XVIII w. rozwój wiedzy, jej szybki transfer za pośrednictwem publikacji, w tym prasy, kontakty zawodowe tudzież wyjazdy zagraniczne na początku XIX w. sprzyjały kształtowaniu się specjalności lekarskich.

Niezwykłą rolę odegrał postęp techniczny, a zwłaszcza wynalazki przyspieszające poznanie przyczyn choroby i zwiększające skuteczność terapii.

Jednymi z pierwszych specjalności, które rozwijały się na przełomie XIX i XX w., były chirurgia, położnictwo, ale także oftalmologia zajmująca się chorobami oka.

Publikacja powstała we współpracy z Instytutem Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk i Śląskim Uniwersytetem Medycznym.

Życie i śmierć na stołach operacyjnych na przełomie XIX i XX wieku!

Wspomnienia wybitnego chirurga z okresu, gdy operacje trwały godzinami i często z błahych powodów kończyły się zgonem pacjenta – śmiertelność chirurgiczna wynosiła wtedy nawet 79 procent. Same operacje nierzadko przeprowadzane były w domach pacjentów, do narkozy służył eter, a cięcia były tak głębokie i obszerne, że wielu pacjentów wykrwawiało się podczas zabiegów na śmierć.

Książka Roberta T. Morrisa daje nam doskonały wgląd w to, jakie warunki panowały w szpitalach jeszcze sto lat temu, jak na przestrzeni wieków rozwijała się medycyna i jak ważną rolę odgrywały wnioski wyciągane po każdej przeprowadzonej operacji, zwłaszcza nieudanej.

Ta „Kronika” jest ukłonem wobec wielu pokoleń studentów i studentek, którzy przez lata kształtowali wizerunek akademickiego Poznania. Oprócz części prezentującej wielowymiarowy obraz studenckiej braci uczącej się od ponad stu lat w naszym mieście tom zawiera teksty stanowiące zasadniczy ekskurs, którego kierunek wytyczają studenckie peregrynacje poznaniaków i poznanianek w latach poprzedzających narodziny Wszechnicy Piastowskiej, a także blok materiałów dotyczących poznańskich manifestacji ze studentami w roli głównej oraz lubiany przez naszych Czytelników dział wspomnieniowy.

Monografia z serii „Zabytki Poznania” poświęcona Collegium Maius. Autorzy, Maciej Michalski i Zenon Pałat, prezentują dzieje powstania, architekturę, program ideowy oraz funkcjonalny siedziby pruskiej Komisji Kolonizacyjnej przy obecnej ul. Fredry w Poznaniu oraz historię gmachu od 1918 roku do współczesności. Na kartach książki omówiono przekształcenia, zmiany funkcji budynku, przebudowy, powojennej odbudowy oraz późniejszych remontów. Tekst jest bogato ilustrowany ikonografią archiwalną i zdjęciami współczesnymi Piotra Skórnickiego.

Wielorakie oblicze PWK zostało ukazane w publikacji na tle wcześniejszych poznańskich ekspozycji. Wiele uwagi poświęcono formule urbanistycznej wystawy z uwzględnieniem związanych z nią założeń ogrodowo-parkowych oraz charakterystyce pawilonów wystawienniczych na tle panujących w pierwszej dekadzie XX wieku tendencji stylistycznych pomiędzy ariergardą a awangardą, od neoklasycyzmu poprzez art déco po funkcjonalizm. Nie pominięto także Poznania, miasta, które na przyjęcie PWK odmieniło swój wizerunek, a po jej zakończeniu zaczerpnęło inspirację do dalszego rozwoju.

O wyjątkowości opracowania świadczy również bogaty materiał ikonograficzny: zdjęcia, mapy oraz dokumenty, pozyskane ze zbiorów Archiwum Międzynarodowych Targów Poznańskich, Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Muzeum Historii Miasta Poznania i Biura Miejskiego Konserwatora Zabytków.

Publikacja powstała we współpracy z Międzynarodowymi Targami Poznańskimi, które są sukcesorem zachowanego dziedzictwa oraz kontynuatorem wielkiej tradycji wystawienniczej w Poznaniu.

Niniejsza praca stanowi szczególny wkład do wiedzy o początkach działalności hospicyjno-paliatywnej w Poznaniu, Polsce i naszej części kontynentu, stanowiąc ważny przyczynek do ukazania bogactwa medycyny naszego regionu. Niezwykle cennym wydaje się być przyjęcie perspektywy socjologicznej, stosowanej do opisu nowych ruchów społecznych, wyodrębniając i analizując jej tło społeczne, etos, organizację i metody mobilizacji zasobów.

dr hab. Szczepan Cofta

Czasopismo wydawane dwa razy w roku, recenzowane o charakterze naukowym, poświęcone historii medycyny i jej społecznemu kontekstowi.

Jest to pierwsza monograficzna publikacja dotycząca architektury wielkopolskich obiektów leczniczych. Autorka skupia się na okresie dwudziestolecia międzywojennego, kiedy to na ziemiach ówczesnego województwa poznańskiego prowadzono budowy nowych oraz rozbudowy już istniejących obiektów leczniczych - szpitali ogólnych i specjalistycznych, uzdrowisk, sanatoriów oraz zakładów psychiatrycznych. Książka jest również zapisem prowadzonych wówczas dyskusji nad kształtem architektonicznym placówek leczniczych. W tej bogato ilustrowanej publikacji zawarto zarówno analizy planów założeń, jak i badania nad śladami idei nowoczesnego lecznictwa odrodzonego państwa w architektonicznych projektach.