Czekając na odbudowę. Warszawa 1945-1950 w obiektywie Karola Pęcherskiego - Jerzy Majewski

Przez sto lat mistrzowie obiektywu, a także amatorzy utrwalali na kliszach obraz miasta i życie jego mieszkańców. Dzięki zdjęciom, nierzadko w cudowny sposób ocalonym przed zniszczeniem wojennym, możemy powrócić do obrazów miasta, które na zawsze zniknęło z powierzchni ziemi, aby odrodzić się jak feniks z popiołów – jednakże już całkowicie odmienione.

Warszawa lata 60. to trzeci już – po latach 40. i 50. – album z serii FOTO RETRO, przypominający dzieje stolicy w czasach PRL-u. Tym razem pokazujemy miasto w okresie tak zwanej małej stabilizacji. W ruchliwej, milionowej już wówczas Warszawie znika większość śladów wojny i powstania. W architekturze przestaje obowiązywać socrealizm i powstają liczne nowoczesne w duchu budowle, wśród nich słynny Supersam, czy zespół wieżowców Ściany Wschodniej – dzisiejsze Domy Towarowe Centrum. Latem na ulicach pojawiają się nieliczni jeszcze zagraniczni turyści… Osobisty komentarz, wstęp do tego niezwykłego zbioru zdjęć z Narodowego Archiwum Cyfrowego, napisała specjalnie dla nas Beata Tyszkiewicz.

W albumie zaprezentowano blisko 70 fotografii Warszawy z pierwszej powojennej dekady, zarówno te, które stały się już ikonami Warszawy, jak i zdjęcia, które nie były dotąd publikowane. Autorami są znakomici polscy fotoreporterzy, m.in. Jerzy Baranowski, Stanisław Dąbrowiecki, Karol Szczeciński, Zdzisław Wdowiński. Ich zdjęcia układają się w fascynującą opowieść o ludziach, mieszkańcach Warszawy - zbiorowy portret tych, którzy wrócili do swojego zburzonego miasta i tych, którzy zamieszkali tutaj po wojnie. Jedni i drudzy z zadziwiającą determinacją i witalnością nie tylko odgruzowywali i podnosili miasto z ruin, ale także odbudowywali swoje życie, starając się żyć "normalnie" w nienormalnych warunkach. Fotografie pochodzą ze zbiorów Polskiej Agencji Prasowej.

Album ze zdjęciami Henry’ego N. Cobba prezentuje po raz pierwszy w Polsce kolorowe fotografie zrujnowanej Warszawy, Szczecina i Wrocławia i innych miast Polski. Henry N. Cobb w 1947 roku wraz z grupą amerykańskich architektów odwiedził m.in. Anglię, Czechosłowację i Polskę, by obejrzeć postępy w odbudowie tych krajów ze zniszczeń wojennych. Zrobił ponad 100 fotografii (z czego ok. 40 z Warszawy), które po 65 latach prezentuje w albumie Dom Spotkań z Historią.

Autorzy albumu – Krzysztof Jaszczyński i Maria Sołtys – zestawili fotografie zniszczonych obiektów z projektami architektonicznymi, które w tych miejscach miały być realizowane. Materiały te uświadamiają kompleksowość zamysłów i działań polskich architektów oraz urbanistów, zakorzenienie planów w przedwojennej myśli urbanistycznej przy jednocześnie nowatorskim charakterze procesu odbudowy na niespotykaną wcześniej skalę. Rok 1947, w którym wykonano zdjęcia, był ostatnim, w którym architekci i urbaniści cieszyli się względną wolnością w projektowaniu.

Unikatowy album na 100-lecie niepodległości Polski.

Warszawa, która w 1944 roku przeżyła własną śmierć, utraciła bezpowrotnie swój dawny charakter. Na szczęście zachował się on na starych fotografiach, dzięki którym dzisiejsze pokolenia Polaków mogą się przenieść w czasie.

Niepodległa Warszawa w obiektywie Zdzisława Marcinkowskiego to album ze starannie wyselekcjonowanymi zdjęciami ze zbiorów Archiwum Państwowego w Warszawie, które nie były dotąd publikowane.

Po odradzającej się Warszawie podążamy śladem fotografa, który dokumentował życie swojego miasta od początku XX wieku do wybuchu II wojny światowej. Oglądamy stolicę zarówno w przededniu odzyskania przez Polskę niepodległości, jak i wolną już, prężnie się rozwijającą w dwudziestoleciu międzywojennym.

Zdjęcia Zdzisława Marcinkowskiego pokazują Warszawę w pełnym przekroju: zniszczone kamienice i drewniane domy obok okazałych pałaców, uliczni handlarze, żebracy i bose dzieci obok bogatych mieszczan, ludzi nauki i kultury, wozy konne obok nowoczesnych samochodów.

Tego obrazu miasta dopełniają pełne ciekawostek opisy sytuacji gospodarczo-społecznej w ówczesnej Warszawie.

Rzeszów galicyjski w obiektywie Edwarda Janusza to książka prezentująca zachowane fotografie i odbitki z negatywów szklanych zakładu fotograficznego Edwarda Janusza, w której pokazujemy zdjęcia wykonane w latach 18861918. Jest to oczywiście wybór, ponieważ fotografii z tego okresu zachowało się bardzo dużo. Poprzedzone krótką opowieścią o dawnym Rzeszowie, tworzą obraz miasta i stanowią doskonałe źródło ikonograficzne do dziejów Rzeszowa w czasach autonomii galicyjskiej.

Gdyby w ten sposób opowiadano nam historię w szkole, znalibyśmy ją na wyrywki bez wkuwania. Wyjątkowa, frapująca książka!

Najpierw były niezwykłe, okrzyczane przez widzów jako „niesamowite”, zdjęcia – fotomontaże Marcina Dziedzica, na których czarno-białe, palące się ulice Warszawy czasów Powstania stają się fragmentem dzisiejszego, kolorowego miasta. Prace Dziedzica to coś więcej niż wizualizacja wytartego powiedzenia, że w Warszawie na każdym kroku czai się powstańcza historia. To  wstrząsający d o w ó d, że tak właśnie jest, a techniczny trik tak uwiarygodnia metaforę, że ciarki chodzą po plecach nawet tym, którzy w równoległe światy nie wierzą.

Marian Spychalski jest znany przede wszystkim z działalności politycznej. Mało kto kojarzy go z zawodem architekta, czynnego w latach trzydziestych. Tej właśnie działalności jest poświęcona pierwsza część jego pamiętnika zatytułowana Wspomnienia z okresu pracy na stanowisku kierownika Wydziału Ogólnego Planu Zabudowania m. st. Warszawy. Lata 1935-1939.

Tekst jest niecenioną lekturą dla zainteresowanych historią tego okresu, ponieważ, podobnie jak całe dzieje PRL, podlega on dziś często zafałszowaniu przez tych, którzy poprawność polityczną przedkładają nad rzetelność badawczą.

Wyjątkowy, dwujęzyczny albumu ukazujący niemiecki atak na Warszawę w 1939 roku poprzez unikatowe, barwne obrazy. Porażające realizmem zdjęcia wykonane przez Juliena Bryana to jedyne kolorowe fotografie, które ukazują oblężenie Warszawy z punktu widzenia obserwatora życzliwego oblężonym. Inne znane barwne zdjęcia z tego okresu wyszły spod ręki członków propagandowego oddziału niemieckiego, ale na nich – zamiast gruzów i rozpaczy - widoczna jest głównie chwała niemieckiego oręża.