Cesarz Ameryki. Wielka ucieczka z Galicji - Martin Pollack (oprawa twarda)

Książka "Cerkwie drewniane dawnej Galicji Wschodniej" jest pierwszym tomem serii, w której publikowane będą wybrane, najcenniejsze fotografie ze zbiorów Fototeki Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego, jednego z najstarszych archiwów fotograficznych o profilu historyczno-artystycznym na ziemiach polskich (rok założenia 1884). Tom zawiera dwa naukowe eseje, autorstwa Piotra Krasnego i Wojciecha Walanusa.

Albumowi towarzyszy katalog, w którym zostały podane najważniejsze fakty historyczne dotyczące poszczególnych budowli (wraz z podstawową bibliografią) oraz szczegółowe informacje o fotografiach (technika, wymiary, datowanie, autorstwo, inskrypcje, znaki własnościowe itd.)

Historia karier politycznych Polaków pod austriackim zaborem jest częścią historii Austrii i Austro-Węgier oraz częścią historii Polski. Jest to jednocześnie historia niespecjalnie nadająca się na dydaktyczną, patriotyczną ani żadną inną legendę. Większość bohaterów tego dramatu, jeśli nawet miała w życiorysie powstańczy epizod, to romantyzmu się wyrzekła. Niektórzy zwalczali go przez całe życie. Budowali coś w rodzaju alternatywnego patriotyzmu w warunkach braku własnego państwa. Niektórzy uchodzili za antybohaterów. Obrazoburcze teorie łączyli z zadziwiająco nieraz skuteczną praktyką polityczną. Oswajali się z zaborcą, robili kariery polityczne i wykorzystywali instytucje liberalizującego się państwa Habsburgów lepiej niż przedstawiciele kilku innych narodowości. W monarchii odgrywali istotną rolę i odcisnęli wyraźne piętno na jej kulturze politycznej. Na szczyty wspięło się nie dwóch, nie trzech z nich, lecz kilkudziesięciu.

Skażone krajobrazy to esej o miejscach masowych mordów, dokonywanych w ukryciu, w ścisłej tajemnicy. Mordów, po których zacierano ślady: uciążliwi świadkowie byli likwidowani, doły, do których wrzucano zmarłych, ukrywano pod zasiewami łubinu lub krzakami zdziczałych porzeczek. Martin Pollack pyta, jak mieszka się ludziom na wielkim cmentarzysku Europy. Czy wiedzą, co kryje w sobie ziemia, którą uprawiają? Czy założyli tu warzywniak? Posadzili ziemniaki? Postawili stodołę? Czy też z trwogą wielkim łukiem obchodzą miejscowość, w której jest wielki zbiorowy grób, jak mówią starzy ludzie na wsi? A może nie przejmują się minionym?

Prezentowana czytelnikom praca jest efektem kwerend przeprowadzonych zarówno w państwowych archiwach polskich ( Archiwum Akt Nowych w Warszawie oraz zbiorów Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu), kościelnych (Kościoła Ewangelicko–Augsburskiego i Kościoła Ewangelicko–Reformowanego), jak i zagranicznych, znajdujących się na terenie Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii (Instytut Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku, Muzeum i Instytut im. Władysława Sikorskiego w Londynie) oraz archiwów parafii ewangelickich w Toronto, Birmingham, Londynie i Düseldorfie.

Na kanwie wędrówek z Taborem Pamięci autorka opowiada o odkrywaniu „cygańskiego świata”. Sięga do wspomnień z dzieciństwa, odnajduje cygańskie wątki w dawnych lekturach, filmach i obrazach, wykorzystuje relacje świadków ostatnich lat taborowego życia polskich Romów, a także dokumenty peerelowskich urzędów i jednostek MSW zgromadzone w archiwum Instytutu Pamięci Narodowej. Ostatni tabor to opowieść o romantycznym świecie taborów i o brutalnej ingerencji władz państwowych w tradycyjny styl życia Romów, która zepchnęła ich na margines życia społeczno-ekonomicznego.

Biografia? A kto nie lubi bajki o Kopciuszku? Wspomnienia? Skrzętnie gromadzone przez dziesięć lat prywatnych spotkań z Évorą w czterech stronach świata wymykają się autorce jakby niechcący, przez co opowieść nabiera barw, nerwu i autentyzmu, tworząc swoisty, niepowtarzalny portret jednej z największych artystek w historii world music. To okraszona niepublikowanymi zdjęciami opowieść o muzyce, przyjaźni, bólu istnienia i potrzebie miłości. Opowieść o kobiecie, która boso podbiła muzyczny świat i stała się legendą, a mówiła „jestem po prostu Cesária”.

W latach 1908–1910 ukazało się w dwóch tomach największe, epokowe dla historiografii Galicji dzieło- Galicja. 

Ponad tysiąc  stron historii Galicji – PAKIET DWÓCH TOMÓW

Niniejsza praca jest próbą odpowiedzi na szereg pytań badawczych oscylujących wokół takich spraw jak m.in. rozwój sieci szkół parafialnych związanych z Kościołem rzymskokatolickim oraz unickim (grekokatolickim), formy ich działalności i rola w tym władz państwowych, kościelnych, właścicieli miejscowości oraz lokalnych społeczności, a także wpływ tych instytucji na alfabetyzację społeczeństwa galicyjskiego. Warto także spojrzeć na szkoły pod kątem zmian, jakie w analizowanym okresie zachodziły w ich działalności w stosunku do czasów przedrozbiorowych. Rodzą się przy tym pytania o kontynuację ich wcześniejszych reguł funkcjonowania oraz o zmiany wywołane nową rzeczywistością. Dlatego w niniejszym opracowaniu staramy się wskazać na tradycyjne funkcje i zasady działania tych szkół oraz na nowe, będące rezultatem aktualnych uwarunkowań prawnych, społecznych, politycznych i gospodarczych. Pragniemy więc omówić działalność szkół parafialnych z uwzględnieniem wszystkich możliwych zagadnień z nimi związanych oraz w oparciu o szeroką bazę źródłową i istniejące opracowania uwzględniające ten problem badawczy. Dla określenia roli i miejsca szkół tego typu w galicyjskiej oświacie posłużymy się licznymi porównaniami odnośnie do działalności innych szkół elementarnych (ludowych). (ze Wstępu)

O Chasydach, Hucułach, Polakach i Rusinach. Imaginacyjna podróż po Galicji Wschodniej i Bukowinie, czyli wyprawa w świat,którego nie ma.

Sztuczny twór austriackiej dyplomacji, który przetrwał na mapie 150 lat, a od stulecia już nie istnieje, prowadzi szczególne życie po życiu: stanowi ważny punkt odniesienia dla tożsamości nie tylko obywateli Polski czy Ukrainy, ale często także potomków Europy Środkowej mieszkających obecnie w Stanach Zjednoczonych czy Europie Zachodniej. Galicja to bowiem nie tyle miejsce, ile soczewka, w której skupiają się szczególne relacje między przestrzenią i czasem. Najnowszy numer Herito stara się uchwycić ten fenomen: zbiera najważniejsze głosy z konferencji, która towarzyszyła wystawie Mit Galicji w Krakowie, a także artykuły autorów, którzy postawili sobie za cel sportretowanie współczesnej Ukrainy: jej kultury i społeczeństwa, które w trudnych czasach niejednokrotnie sięga do galicyjskiej przeszłości w poszukiwaniu odpowiedzi na pytania o przyszłość.

Monografia stanowi przemyślany i konsekwentnie realizowany projekt badawczy, w którym celem było poddanie analizie koncepcji i realizacji w praktyce idei wychowania narodowego. Poglądy i realizacja założeń wychowania narodowego są reprezentowane na szerokim tle społecznym, politycznym i oświatowym Galicji. W ten sposób czytelnik otrzymuje szczegółowy obraz środowiska, w którym działali przedstawiciele koncepcji wychowania narodowego. Książka stanowi znaczący wkład w historię nauki polskiej, historię wychowania i historię polskiego społeczeństwa.

Najlepiej znane są w Polsce dzieje wychodźstwa związanego z klęskami powstańczymi i późniejszą aktywnością niektórych Polaków, głównie na zachodzie Europy, szczególnie ludzi Wielkiej Emigracji. Było to wychodźstwo polityczne, z wielkim udziałem szlachty i osób ze szlachty się wywodzących. W tym samym jednak czasie zaczęła się inna emigracja, masowa, transatlantycka, obejmująca prawie całą Europę, także mieszkańców historycznych terenów państwa polskiego. Ruch ten ogarnął rozmaite warstwy społeczne, a choć źródła jego były różnorakie, to przeważnie tkwiły one w ustroju gospodarczym. W niniejszej książce zajmujemy się przede wszystkim najliczniejszą z owych warstw, chłopami, którzy emigrowali w okresie od drugiej połowy XIX w. do okresu II wojny światowej i zasiedlali argentyńskie Misiones. Piszemy także o późniejszych losach tych osadników oraz ich potomków.

Publikacja prezentująca problem zamorskiej emigracji chłopskiej. Wspomnienia publikowane były wcześniej w „Gazecie Rolniczej”, i „Gromadzie – Rolniku Polskim”.

Niniejsza publikacja składa się z dwu części. W pierwszej zaprezentowano trzy teksty napisane przez przedstawicieli młodszego pokolenia badaczy Polonii brazylijskiej. Dwa wyszły spod pióra osób pochodzących z Brazylii. Poświęcone są one, na tle szkicowego rysu obecności polskiej w Brazylii, imigracji polskiej w południowych stanach tego kraju. Druga część publikacji zawiera fotografie Tadeu Vilaniego, znanego fotoreportera brazylijskiego, którego prace dokumentują dzień dzisiejszy Brazylijczyków polskiego pochodzenia, głównie w stanie Rio Grande do Sul. 

Historyczna podróż po ziemiach dawnej Rzeczypospolitej będących pod zaborem austriackim. Mimo że sama Galicja to austriacki twór trwający zaledwie 150 lat, wciąż jest w naszej pamięci. Książka prezentuje historię Galicji, podział geograficzny, przyrodę, kulturę i osiągnięcia naukowe. Nie zabrakło również miejsca na prezentację kuchni galicyjskiej, a także najważniejszych miast i miejsc historycznych.

Album jest kontynuacją publikacji "Małopolska przed stu laty", wydanej w 2006 r. Zawiera ponad 400 fotografii z lat międzywojennych, odrestaurowanych komputerowo, opatrzonych rozbudowanymi podpisami. Całość – pełny kolor, oprawa twarda szyta nicią.

"Cesarz Ameryki" to fascynująca opowieść o wielkiej fali emigracji, która ruszyła z Galicji pod koniec XIX wieku, pchając w nieznane setki tysięcy Żydów, Rusinów, Słowaków i Polaków spragnionych lepszego życia. Trwające do 1918 roku masowe wyjazdy do USA i Brazylii były rozpaczliwą ucieczką przed nędzą, głodem i powołaniem do wojska, ale przede wszystkim - pielgrzymką do Ziemi Obiecanej. Do cudownej krainy obrosłej mitami, gdzie Statua Wolności jako królowa Polski otwiera szeroko ramiona na przyjęcie ukochanych Polaków i Rusinów, a cesarz Ameryki osobiście wyraża zgodę na osiedlenie się chłopów z Galicji.

Dzieje Żydów w Galicyi i Rzeczypospolitej Krakowskiej to uzupełniony zbór wykładów wygłoszonych na Uniwersytecie Lwowskim w 1911 roku. Były one poświęcone stuletniej historii Żydów galicyjskich począwszy od pierwszego rozbioru po rok 1868. Jak zaznacza we wstępie sam autor – książka jest ramowym nakreśleniem wydarzeń z bardzo burzliwego okresu historycznego, jednak niezwykle bogatym w fakty i materiały archiwalne.

Rzeszów galicyjski w obiektywie Edwarda Janusza to książka prezentująca zachowane fotografie i odbitki z negatywów szklanych zakładu fotograficznego Edwarda Janusza, w której pokazujemy zdjęcia wykonane w latach 18861918. Jest to oczywiście wybór, ponieważ fotografii z tego okresu zachowało się bardzo dużo. Poprzedzone krótką opowieścią o dawnym Rzeszowie, tworzą obraz miasta i stanowią doskonałe źródło ikonograficzne do dziejów Rzeszowa w czasach autonomii galicyjskiej.

Książka Szejk z Galicji to pełna, wyczerpująca biografia Ignacego Łukasiewicza, ukazująca jego osiągnięcia i zasługi nie tylko jako pioniera przemysłu naftowego, ale również jako naukowca - wynalazcę lampy naftowej, który zasłużył na trwałe miejsce w panteonie naukowców polskich.

"W odniesieniu choćby do samego tylko Krosna Sarna dokonał rzeczy bardzo ważnej. Był pierwszym z badaczy, który w tak szerokim wymiarze sięgnął do bezcennego zasobu miejskich źródeł rękopiśmiennych. Skorzystał z 22 tomów ksiąg ławniczych, radzieckich i wójtowskich, obejmujących (z lukami) dzieje miasta od XVI (1512) do XVIII w. (1762). Ten pracowity historyk-amator wykorzystał akta grodzkie i ziemskie, manuskrypty lwowskiego Ossolineum, archiwalia konsystorza biskupiego obrządku łacińskiego w Przemyślu. Nie pominął archiwum dekanatu krośnieńskiego oraz kronik miejscowych klasztorów. Wiedzę czerpał również z szeregu źródeł drukowanych. On pierwszy odkrył i uświadomił współczesnym bogactwo dziejów miasta, opisując jego rozwój od XIV do XIX w. Scharakteryzował ponadto miejscową społeczność rzemieślniczą i kupiecką, jej organizacje zawodowe, prężność w działaniu i związki z Kościołem, a także wykazał szczodrobliwą postawę monarchów względem swej własności (treść monografii w partiach dotyczących Krosna stanowi blisko 30 procent objętości książki)".

Praca jest wynikiem wieloletnich badań nad problemem chłopskiego wychodźstwa z ziem polskich do krajów Ameryki Łacińskiej. W latach 1869-1939, a więc w okresie masowej emigracji do Brazylii i Argentyny, wyjechało około 150 tys. polskich chłopów. Ruch ludowy, za wyjątkiem zaboru pruskiego, do chłopskiego wychodźstwa odnosił się przychylnie. Widział w nim szansę dla wielu tysięcy mieszkańców wsi na poprawę swego losu, o czym w warunkach miejscowych nie mogło być mowy. Jednocześnie ruch ludowy domagał się, aby wychodźców otoczyć należytą opieką. Praca wzbogacona została obserwacjami własnymi autora i penetracją tematu podczas wielokrotnych pobytów wśród Polonii latynoamerykańskiej. Bogata ikonografia jest uzupełnieniem tej obszernej publikacji.