Archiwum Żołnierzy Wyklętych. Wolumen nr 15. Bolesław Kontrym „Żmudzin” - Dominik Kuciński

Archiwum Żołnierzy Wyklętych to seria wydawnicza prezentująca biografie najwybitniejszych żołnierzy niepodległościowego antykomunistycznego podziemia.

,, Jest to typowy warchoł i partyzant, lecz doskonały żołnierz, i umiejętny raczej ataman niż dowódca w europejskim stylu... Bije bolszewików w wielu wypadkach lepiej od sztabowych generałów[...]. Nie żałuje cudzego życia i cudzej krwi , zupełnie tak samo jak własnej. Dajcie mu być sobą, bo innym być nie potrafi".
Marszałek Józef Piłsudski

Najnowsza książka Lecha Kowalskiego to historia walk Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego - zwanego niekiedy polskim NKWD i przyrównywanego do SS - z formacjami zbrojnymi żołnierzy wyklętych, którzy tuż po wojnie stawili opór Sowietom i rodzimym komunistom, by nie dopuścić do zrusyfikowania kraju. 

Żadna z polskich formacji zbrojnych w okresie okupacji nie toczyła walk z tyloma przeciwnikami naraz, co żołnierze wyklęci tuż po wojnie. Bywało, że gdy stawali do boju na śmierć i życie, na jednego z nich przypadało niekiedy po trzystu zbirów z formacji wojskowych NKWD, z sowieckiego kontrwywiadu "Smiersz", KBW, LWP, MO, UB czy ORMO. Tropili ich dniami i nocami, zawiązując kolejne koalicje i zgrupowania operacyjne, nieustępliwie i metodycznie pacyfikując, mordując skrycie w lochach więziennych i zabijając w nierównej walce. Ciała porzucano w leśnych jamach, przydrożnych rowach, chaszczach i kniejach. Wielu z nich kończyło żywot w bezimiennych dołach cmentarnych z wapnem. A oni trwali w oporze, niczym Spartanie pod Termopilami. Ostatniego z nich wytropiono i zabito na początku lat sześćdziesiątych minionego wieku. 

Brygada Świętokrzyska NSZ działająca na Kielecczyźnie toczyła walki z niemieckimi siłami okupacyjnymi oraz z grupami komunistycznymi, które uważała za współokupantów i forpocztę NKWD na ziemiach polskich. W styczniu 1945 r., gdy ruszył front wschodni, Brygada rozpoczęła marsz na zachód, wykorzystując chaos na zapleczu frontu. Od kilkudziesięciu lat trwają kontrowersje dotyczące walki oraz jej przemarszu na zachód. Z okazji 70. rocznicy powołania Brygady Świętokrzyskiej przypadającej w tym roku –prezentujemy album, złożony z fotografii i dokumentów (często dotychczas nieznanych). Ma to pozwolić przybliżyć  jej dzieje i wyrobić sobie samodzielny sąd na jej temat.

Dzieje Brygady Świętokrzyskiej nie są w Polsce tematem nieznanym. Niemniej jednak z pobytem tej formacji na ziemiach czeskich - przez niemal połowę czasu jej funkcjonowania - wciąż wiąże się wiele białych plam. [...] Książka niniejsza powstała z myślą o czeskim czytelniku, aby przybliżyć mu, czym była Brygada Świętokrzyska, w jakich okolicznościach znalazła się na czeskim terytorium i jak rozwijały się jej stosunki z czeską ludnością. Dotychczas dominował bowiem jednostronny przekaz. [...] W czeskich archiwach zachowało się stosunkowo dużo materiałów o brygadzie, czego dowodem będzie niniejsza książka. Nie mniej ważnym jej celem jest zaprezentowanie spojrzenia czeskiego historyka na Brygadę Świętokrzyską, nieobciążonego nieraz bardzo emocjonalnym zaangażowaniem w spór o rolę tej formacji. Być może ta perspektywa będzie przydatna dla polskiego czytelnika.

"Akcja pod Majerańcami była pierwsza większą potyczką 1. Wileńskiej Brygady AK ,,Juranda”. Została przeprowadzona 1 marca 1944 roku i podjęta była w celu zlikwidowania groźnej, dobrze uzbrojonej bandy rabunkowej, składającej się w większości z sowieckich kryminalistów, dowodzonych przez znanego z okrucieństwa i bezwzględności “Borodkę”

Popularna biografia Zygmunta Szyndzielarza „Łupaszki”. Legendarnego dowódcy wileńskiej Armii Krajowej, który następnie walczył z sowieckim reżimem na Podlasiu i Pomorzu.

Pozycja Władysława Kołacińskiego „Żbika” ma charakter wspomnieniowy i przede wszystkim osobisty. Jako taka nie zawiera zatem ocen ogólnych stosunków panujących w polskim podziemiu niepodległościowym, nie rozważa koncepcji politycznych i organizacyjnych. Autor opisuje przede wszystkim to, co robił i co widział, przedstawia swą drogę do konspiracji, działalność w Narodowej Organizacji Wojskowej i NSZ. Opisuje liczne potyczki i walki z Niemcami, współpracę z oddziałami partyzanckimi AK i BCh, problemy z partyzantką komunistyczną, która dotychczas przedstawiana nam była jako „jedynie słuszna” a tu ukazane jest jej prawdziwe oblicze.