Antroponimia historyczna pogranicza mazowiecko-podlaskiego w XVIII wieku na przykłądzie parafii Stoczek w ówczesnym dekanacie kamieńczykowskim - Kresa Monika

Wartość naukowa pracy jest znaczna, poszerza ona naszą wiedzę nie tylko na temat staropolskich zwyczajów związanych z wydawaniem panien za mąż, ale również przynosi wiele cennych informacji z zakresu obyczajowości staropolskiej, zróżnicowania majątkowego poszczególnych warstw stanu szlacheckiego, kultury materialnej tej części społeczeństwa […] Rezultaty żmudnych poszukiwań archiwalnych autorki są imponujące i pokazują, że historyk epoki staropolskiej ma jeszcze źródła dotąd wcale niewykorzystane albo wykorzystane w niewielkim tylko stopniu.

Niniejsza publikacja, zawierająca edycję stu jedenastu testamentów szlachty Prus Królewskich z XVII wieku, stanowi przyczynek do dalszych badań nad nowożytnym społeczeństwem Rzeczypospolitej. Jest kolejną z prac prezentujących zbiór dokumentów testamentowych w układzie określonym kryteriami: grupa społeczna — terytorium — czas — źródła. Jest to jednak pierwsze tego typu wydawnictwo, które obejmuje pomijaną do tej pory szlachtę prowincji ściśle związanej z Koroną od II połowy XV wieku. Wypełnia więc częściowo lukę w badaniach nad stanem szlacheckim Prus Królewskich, dostarczając uczonym „surowy” materiał do dalszego wykorzystania w badaniach nad społeczeństwem XVII wieku i jego kulturą materialną.

Paweł Zięba – na co dzień profesor nauk technicznych zatrudniony w Instytucie Metalurgii i Inżynierii Materiałowej Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. (...) Niniejsze opracowanie powstało nie w wyniku jego wybitnych zawodowych sukcesów, lecz jako efekt pozanaukowej pasji, którą jest genealogia.

Podlasie to kraina stanowiąca niegdyś niewielki fragment Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jego głównym, niejako stołecznym miastem był wówczas Drohiczyn leżący nad Bugiem. A Bug stanowi dzisiaj granicę między Podlasiem północnym, zaczynającym się gdzieś pod Augustowem i wchodzącym w całości w skład województwa podlaskiego, a Podlasiem południowym, będącym częścią województwa lubelskiego i mazowieckiego, kończącym się w okolicach Parczewa. Na obszarze tym zachowało się wiele obiektów zabytkowych, wśród których wyróżniają się budowle pałacowe, należące niegdyś do znakomitych rodów. Na terenie Podlasia północnego będą to rezydencje Branickich, Ossolińskich, Lubomirskich, Starzeńskich oraz miejskie pałace fabrykantów. W obrębie Podlasia południowego zostały zbudowane dla Radziwiłłów, Sapiehów, Kiszków, Ogińskich czy Krasińskich. Niektórzy z właścicieli pałacowych siedzib nie byli zbyt majętni, ale wyróżniali się wielkim patriotyzmem, uczestnicząc w insurekcji kościuszkowskiej, powstaniach – listopadowym, styczniowym i warszawskim. Wiele z ich rezydencji zostało bezpowrotnie zniszczonych podczas wojen przetaczających się przez polskie ziemie, ale te, które się zachowały, zostały przedstawione w tej książce i stanowią wspaniałą opowieść o historii tych ziem.  

Praca dobrze wpisuje się w badania nad dziedzictwem kulturowym regionu. Autorkę cechują niezwykła akrybia filologiczna i dobry warsztat naukowy. Publikacja pracy, poza jej walorami poznawczymi, może przyczynić się do rozbudzenia zainteresowań przeszłością Daleszyc i okolic, zaowocować kolejnymi pracami.

Omawiany teren, mający charakter pograniczny i niejednolitą strukturę etniczną, jest niezwykle interesujący dla badań onomastycznych. Praca obejmuje XVII i XVIII wiek. W tym okresie nazwy własne osobowe ulegają stopniowej stabilizacji pod względem formy i funkcji, ale nie są objęte regulacją i ochroną prawną.

Eseje i minireportaże z wypraw do mało znanych, często zapomnianych miejsc na nizinie mazowieckiej i w górach, związanych z polską historią, kulturą i tradycją . Barwne opisy współczesności szlacheckich zaścianków, miast i miasteczek uzupełniają historyczne relacje z okresu ich świetności przed laty. Nastrojowe zdjęcia Autora ukazują piękno i urok miejsc często pomijanych przez masowych turystów i badaczy przeszłości naszego kraju, a wartych zauważenia i docenienia.