Tradycje, obyczaje, małe ojczyzny

Łukasz Garbal przenosi nas do pracowni dziewiętnastowiecznych mistrzów cukiernictwa, dawnych manufaktur czekolady, do gabinetów warszawskich fabrykantów i hal fabrycznych, a przy okazji opowiada słodko-gorzki kawałek naszej historii.

Wereszczyn to niewielka osada wiejska położna na wschodnim pograniczu Polski. W historię tego miejsca wpisana została charakterystyczna dla rejonu wielokulturowość. Wydane nakładem Wydawnictwa Naukowego Scholar dzieje wsi to bardzo ciekawe studium z zakresu mikrohistorii i pamięci historycznej, które docenione zostało również przez Kapitułę Konkursu Fundacji na rzecz Rolnictwa Polskiego "Polska wieś - dziedzictwo i przyszłość".

Album Węgrowskie drogi do niepodległości ukazuje historię Węgrowa i powiatu węgrowskiego z okresu odzyskiwania niepodległości przez Polskę oraz lat II Rzeczypospolitej.

Album jest odpowiedzią na coraz większe zainteresowanie historią ujmowaną od strony rodziny, miejscowości, gminy, powiatu.

Ciąg dalszy losów bohaterów "Nadberezynców".

„Jej lektura [...], owszem, wywołuje uśmiech, ale częściej: nostalgię i poruszenie dramatem tych, którzy tak wiele dali Polsce i którym Polska tak niewiele mogła dać. Jest wciąż w Wiciku ów rzadki w najnowszej literaturze żar miłości do ojczyzny, o którym pisze w przedmowie Wańkowicz. Jest też zachwyt nad pięknem nadberezyńskiej ojczyzny, tak pięknie wyrażony w «modlitwie» Wicika do jego rodzinnej Zielonki. Jest wreszcie polityczne przesłanie powieści – z jej wizją Rzeczypospolitej wolnej i demokratycznej, z profecją Kościka, że «Polska tu wróci w chwale. Wróci nie po majątki tutejszych obszarników, jak agenci sowieccy krzyczą, ale po lud swój, po synów swoich, po naród polski i białoruski.”

Bogato ilustrowane dzieło o najsłynniejszych Polakach, dla których Kresy były kolebką i „najściślejszą ojczyzną”. Książka prowadzi tropami Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i Elizy Orzeszkowej do kraju ich lat dziecinnych i młodzieńczych.

Przewodnik historyczny śladami Polaków po Litwie, Łotwie, Estonii i Białorusi, czyli krajach tworzących historyczne Wielkie Księstwo Litewskie i Inflanty. Publikacja napisana z dużą erudycją, opatrzona ilustracjami, stanowi połączenie klasycznego przewodnika i popularnej monografii historycznej.

Wielkie Księstwo Litewskie to nie tylko Litwa. Terytorium dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego rozciąga się na terenach dzisiejszej Litwy i Białorusi. Każde z tych Państw z dumą odnosi się do spuścizny największego organizmu politycznego Europy. Na ziemiach litewskich pozostały dawne stolice Księstwa; Wilno, Kowno i Troki, Białorusini remontują po swojemu siedziby dawnych rodów magnackich i przypominają, że najważniejsze dokumenty Wielkiego Księstwa zostały spisane nie w litewskim ale w ruskim języku.

Album jest hołdem autora i Ostrowskiego Towarzystwa Genealogicznego dla powstańców wielkopolskich, którzy w 1918 roku stanęli do walki z pruskim zaborcą o przyłączenie Wielkopolski do odradzającego się Państwa Polskiego. Autor peregrynował po miejscach uświęconych, gdzie powstańcy przelewali krew za ojczyznę, gdzie toczyły się walki, był też tam, gdzie powstańcy spoczęli na zawsze - na wielkopolskich cmentarzach. Przez prawie dwa lata odwiedził niemal 300 miejscowości Wielkopolski, gdzie odnalazł ponad 600 miejsc pamięci.

Niezwykła książka, która wciąga Czytelnika, którą czyta się jednym tchem. Mocno zakorzeniona w materiałach żródłowych i historycznych, jednak bez zbędnego aparatu naukowego. Językiem prostym, ale bez uproszczeń opisuje - opowiada - o wierze prasłowian, przybliża świat prasłowiańskich wierzeń. Dlaczego mitologia Słowian jest tak mało obecna w naszej kulturze? Być może dlatego, że sukcesy uczonych zajmujących się jej rekonstrukcją nie trafiają do szerokiego odbiorcy. Jeśli tak, to oddana w Państwa ręce książka jest próbą przełamania tego stanu rzeczy.

Książka obejmuje zagadnienie rekonstrukcji obrazu prasłowiańskich wierzeń z wykorzystaniem źródeł historycznych, folklorystycznych oraz komparatystyki.

Głównym przedmiotem zainteresowania autorów tekstów wydanych w niniejszym tomie jest nie wieś jako taka, czy to nowoczesna, czy dawna, lecz zaginiona, rozumiana na różne sposoby. Większość publikowanych tekstów sytuuje się w nurcie Wüstungsforschung, czyli studiów nad osadami fizycznie opuszczonymi (tzw. pustki lub pustacie). Oprócz jednak najbardziej dosłownego rozumienia pojęcia „wieś zaginiona” – stawiającego znak równości między osadą zaginioną a opuszczoną bądź porzuconą przez mieszkańców – autorzy zaprezentowali także kilka bardziej metaforycznych prób odczytania tematu przewodniego.

Fundamentalna praca o Wilnie i Wileńszczyźnie w latach II wojny światowej: relacja o życiu codziennym miasta i jego mieszkańców pod kolejnymi okupacjami, o sytuacji społeczno-politycznej i stosunkach narodowościowych na Ziemi Wileńskiej, o genezie, organizacji i działalności zbrojnego i cywilnego podziemia niepodległościowego, a także dziejach Okręgu Wileńskiego ZWZ-AK. W aneksach umieszczono biogramy, dokumenty i kalendarium działań AK na Wileńszczyźnie.

Życie dwóch rodzin, żyjących na Wileńszczyźnie od pokoleń, zostaje zakłócone przez wielką politykę. Lata okupacji, a po wojnie zmiana granic Polski i repatriacje, oddziałują bezpośrednio na ich losy. Zdarzenia śmieszne przeplatają się z dramatycznymi, ludzie wpadają w wiry historii, zakochanym nie sprzyja czas, rodziny się rozdzielają, o narodowości decyduje wola urzędnika... Opowiadania obejmują okres drugiej wojny światowej i czasy powojenne, do początku lat siedemdziesiątych. Starsi czytelnicy wrócą pamięcią do własnych przeżyć, młodsi poznają fragment naszej historii, widzianej oczami zwykłych ludzi. Ta historia dalej się toczy...

Profesor Józef Kozielecki, wilnianin, wybitny psycholog, zabiera nas w podróż niezwykłą - do Wilna, jak pisze, do miejsca dzieciństwa, miejsca niezwykłego na ziemi. W pracy Profesor zgromadził kilkanaście esejów o przeszłości, teraźniejszości i przyszłości własnej, osobistej i historycznej w Wilnie, ale i w Europie. Wspomina dzieciństwo sielskie, anielskie i czas deportacji, analizuje także układ społeczno-polityczny czasów powojennych oraz zmieniającą się Europę dwudziestowieczną i współczesną.

Książka jest wzbogacona interesującym dodatkiem pt. Wilno w oczach przyjaciół. Swoje spotkanie z tym miastem opisują w esejach prof. Zofia Ratajczak, prof. Maryla Goszczyńska, Marek Borchert i Janusz Mechanisz.

Praca warta polecenia tym wszystkim, którym Wilno nie jest obojętne - biograficznie i sentymentalnie.

Dlaczego warto sięgnąć po tę książkę?
Autorzy starali się skupić na najważniejszych wydarzeniach z historii Wilna, tematach zupełnie nieznanych, bądź zapomnianych. Jednocześnie obdarzyli swoją publikację bogatym wachlarzem ilustracji: fotografii, dokumentów, reprodukcji malarstwa i grafik. Jest to zatem pierwsze tak szerokie ujęcie dziejów Wilna zawarte w formie gawędy, dalekie od sztampy trudnych do przyjęcia opracowań naukowych pisanych ex cathedra.

Album "Winiary jakie pamiętamy" autorstwa dwóch historyczek - dawnych mieszkanek Winiar - Ewy Burchard i Katarzyny Stelmachowskiej to zaproszenie do podróży w przeszłość tej starej dzielnicy Poznania. Przeszłość przechowywaną zarówno w fotografiach jak i w pamięci jej mieszkańców. Przeszłość, którą w tym albumie dawni i obecni mieszkańcy dzielnicy się z nami dzielą. Pokazując życie społeczności winiarskiej w XX w. - zarówno to prywatne, jak i zawodowe - autorki zapraszają nas do świata, który często istnieje już tylko w naszej pamięci. To album pisany sercem - pełen ciepłych wspomnień. Pokazuje nam życie w formie, która powoli odchodzi w zapomnienie. Ale pokazuje też coś bardzo ważnego. Pokazuje, że historia pisana była przede wszystkim przez losy zwykłych ludzi...

Indeks nazwisk

Książka omawia dzieje legalnego ruchu politycznego w międzywojennym województwie polskim, od jego utworzenia w 1921 r. do wybuchu II wojny światowej. Przedmiotem analizy są zarówno inicjatywy polskie, jak i te będące efektem aktywności środowisk ukraińskich i białoruskich. Nacisk położono na odtworzenie mechanizmów zyskiwania przez nie poparcia wyrażanego zwłaszcza w wyborach parlamentarnych i samorządowych, zaprezentowanie wzajemnych relacji stronnictw i grup politycznych, wreszcie zarysowanie - systematycznie rosnącej - roli administracji państwowej.

Jak my, dziś, wciąż zaglądamy do Kitowicza, by się dowiedzieć, jak tam było w Polsce za Sasów, to za sto i dwieście lat będą czytali Pawlikowskiego, by mieć wyobrażenie jak żyło polskie ziemiaństwo w Mińszczyźnie przed ostateczną zagładą”.