Książki o Poznaniu i Wielkopolsce

Obszerna biografia wybitnego polskiego kompozytora, wirtuoza organów, dyrygenta, pedagoga i społecznika. Książka opisuje jego losy od dnia narodzin na terenie zaboru pruskiego, przez studia w Berlinie, zdobywanie doświadczenia i nagród w Europie i na świecie, pracę artystyczną i społeczną w Krakowie, aż po ostatnie lata życia w Poznaniu. Autorka przedstawia też nowe fakty z życia F. Nowowiejskiego, wyjaśnia nieporozumienia i koryguje błędy w dotychczasowej wiedzy o jego życiu. Opowieść ilustrują archiwalne zdjęcia, dokumenty, rękopisy, afisze i wycinki prasowe.

Historia poznańskiego bractwa strzeleckiego pokazuje, że obyczaje w nim ukształtowane, mimo upływu lat, nie przechodziły diametralnych zmian. Dzieje bractwa kurkowego w Poznaniu to nie rewolucyjne zmiany w czasach przełomów, a ciągła ewolucja. Zwyczaje były pielęgnowane przez następców, wzbogacane i zastępowane przez nowe formy spędzania wspólnie czasu, dostosowane do zmieniających się realiów społecznych, w których przyszło im działać. Mimo upływu ponad 750 lat jedno pozostaje niezmienne – strzelanie o tytuł króla, godność, którą otrzymywał najlepszy ze strzelców rywalizujących z okazji Zielonych Świątek.

Bez kolei i kolejarzy nie byłby możliwy skok cywilizacyjny Wielkopolski w 2. połowie XIX wieku. Wozami nie dowieziono by  węgla, koksu, dźwigarów i rur ze Śląska. Można było teraz budować kamienice, sprowadzać maszyny do fabryk i wywozić wyprodukowane towary. Jak ponad 100 lat temu wyglądały poznańskie dworce, jak rozwijał się poznański węzeł kolejowy i kim byli ludzie, którzy tworzyli historię poznańskiego kolejnictwa dowiesz się z tego numeru Kroniki Miasta Poznania, opublikowanego przez Wydawnictwo Miejskie Posnania.

Publikowany pierwszy tom kronik obejmuje lata 1570-1653. Obszerny łaciński rękopis został przetłumaczony na język polski i opatrzony historycznym komentarzem w formie przypisów.

Kroniki Bernardynów poznańskich są nieocenionym źródłem do dziejów miasta, historii jego kultury materialnej i duchowej, przynoszą także garść anegdot związanych z wielkimi i małymi wydarzeniami z życia mieszczan.
Każdy miłośnik Poznania zechce z pewnością zapoznać się bliżej z historią pięknego kościoła Bernardynów, którego sylwetka stanowi tak charakterystyczny element panoramy naszego miasta. A Kroniki pozwalają odkryć także inne, mniej znane zabytki, jak niezwykłej urody figura Chrystusa Zbawiciela o wschodnich rysach z kościoła Bernardynek, przywieziona w końcu XVI wieku z Rzymu przez dziekana kapituły katedralnej Andrzeja Kościeleckiego. Na kartach książki zamieszczono również wiele innych ciekawych ilustracji, m.in. rysunki z XVI-wiecznych rękopisów przechowanych w zbiorach Biblioteki Kórnickiej.

11 listopada 1918 r. Polska odzyskuje niepodległość. Tego samego dnia w Compiègne zostaje podpisany rozejm pieczętujący klęskę Cesarstwa Niemieckiego w Wielkiej Wojnie. To fascynujący szkic historyczny o tym przełomowym dla dziejów Polski i Europy okresie, którego bohaterami są wizjonerzy nowego świata i przedstawiciele starego porządku, agenci tajni i jawni, spiskowcy, mężowie stanu i lokalni politycy, artyści i żołnierze, postaci wybitne i zwykli ludzie. Są tu i wielka polityka, i normalne życie, a osią tej opowieści o budowie Niepodległej są sprawy zaboru najrzadziej opisywanego – pruskiego.

Książka przedstawia Poznań w kontekście europejskich reform mieszkaniowo-urbanistycznych w XIX i XX w. Przemiany zachodzące w architekturze mieszkaniowej ukazane zostały zarówno poprzez odwołania do wzorcowych przekształceń przestrzennych, np. Paryża, Wiednia czy Berlina, jak i w historii politycznej Polski. Pokazuje, jak struktura zabudowy oparta na sieci ulic poddaje się modyfikacjom zgodnie ze zmieniającymi się preferencjami użytkowników, różnorodnymi modelami życiowymi i obyczajami.

Stary Grunwald to od lat 30. XX wieku niezmiennie jeden z najlepszych adresów w Poznaniu. Świat okazałych willi, umiejętnie powiązanych z otaczającą przestrzenią oraz fascynujących mieszkańców. Autorzy publikacji przekraczają progi grunwaldzkich siedzib, by wydobyć z rodzinnej pamięci i archiwów obraz ich dawnego życia. Rekonstruują losy przedstawicieli międzywojennych elit Poznania. Te indywidualne historie układają się w spójny portret dzielnicy i miasta: przedwojennego, okupacyjnego i powojennego. Książkę ilustrują fotografie współczesne oraz archiwalne zdjęcia z rodzinnych zbiorów.

W dziejach poznańskiego sportu od zawsze szczególną rolę odgrywali olimpijczycy. Od pierwszego startu w igrzyskach w 1924 roku zaświadczali o sportowej randze Poznania i jego znaczeniu w sporcie polskim. Zbiorowość poznańskich olimpijczyków liczy 225 zawodników, którzy na trwałe wpisali się w dzieje ruchu olimpijskiego i historię Poznania. Ich olimpijskie starty w latach 1924–2018 i sylwetki przedstawione zostały na kartach prezentowanej książki. Atutem publikacji jest także unikatowa ikonografia oraz zawarte w aneksie interesujące zestawienia tabelaryczne.

Historii przekreślić nie można. Pogardy i nienawiści wstydzić się trzeba. Dzieje poznańskich Żydów są częścią historii naszego miasta. Trzeba je poznać, by zrozumieć ślady pozostałe w naszym mieście. Trzeba nadal próbować zebrać rozproszone po świecie materiały historyczne po naszych Żydach, przełożyć je z dawnej hebrajszczyzny - niezrozumiałej dla współczesnych - na język polski, dotrzeć do dawnych pamiętników, zachwycić się wielkimi rodami Kantorowiczów, Jaffe, Kronthalów, Samterów, pochylić się nad ich zaradnością i uczonością, bo oni, tak jak my, byli poznaniakami. Przypomnieć Troplowitza, wynalazcę kremu Nivea, pochwalić się gwiazdą Hollywoodu Lily Palmer. Do zrobienia jest jeszcze mnóstwo, ale potem będziemy mądrzejsi i dumniejsi z Poznania.