Kronika Miasta Poznania

Bez kolei i kolejarzy nie byłby możliwy skok cywilizacyjny Wielkopolski w 2. połowie XIX wieku. Wozami nie dowieziono by  węgla, koksu, dźwigarów i rur ze Śląska. Można było teraz budować kamienice, sprowadzać maszyny do fabryk i wywozić wyprodukowane towary. Jak ponad 100 lat temu wyglądały poznańskie dworce, jak rozwijał się poznański węzeł kolejowy i kim byli ludzie, którzy tworzyli historię poznańskiego kolejnictwa dowiesz się z tego numeru Kroniki Miasta Poznania, opublikowanego przez Wydawnictwo Miejskie Posnania.

Naramowice reprezentują wielką i bogatą przeszłość. Do wędrówki po jej szlakach zaprasza poświęcona tej części Poznania „Kronika”. Tom sięga głęboko, zaczynając od pradziejów i prezentując znaleziska archeologiczne z terenu dawnej wsi. Potem próbuje uchwycić jej początki w kształcie, w jakim funkcjonowała następnie przez stulecia, by wreszcie przejść do czasów włączenia Naramowic w struktury miejskie, a potem do współczesności, oddając też głos naramowiczanom, którzy wspominają kombinat, szkołę czy zmieniającą się stale przestrzeń. Nie zabrakło też tekstów o miejscowej przyrodzie – okolicznych wodach i lasach, które na przestrzeni lat również uległy przeobrażeniom.

Ogrody. Jak powstała i zmieniała się dzielnica? Barwne historie o jej mieszkańcach: kupcach i rzemieślnikach, dyrektorach i profesorach, ogrodnikach. Studia o ciekawych miejscach i instytucjach Ogrodów. 

Pierwsza część publikacji stanowi próbę uchwycenia epidemii nawiedzających Poznań od średniowiecza do połowy XX wieku. Historia pokazuje, że kiedy zaraza wkraczała do miasta, zawieszano handel i rzemiosło, zamykano szkoły, gospody, niektóre kościoły, zakazywano zgromadzeń. W podobnych realiach, choć z przerwami na „nową normalność”, żyjemy od ponad roku – od momentu, kiedy świat sparaliżowała informacja o rozprzestrzeniającym się wirusie SARS-CoV-2. Doświadczenie pandemii i jej skutków dotknęło nas wszystkich. O szkole, instytucjach kultury, placówkach medycznych, kościele i pracy w dobie covidu opowiada druga część „Kroniki”.

Historii przekreślić nie można. Pogardy i nienawiści wstydzić się trzeba. Dzieje poznańskich Żydów są częścią historii naszego miasta. Trzeba je poznać, by zrozumieć ślady pozostałe w naszym mieście. Trzeba nadal próbować zebrać rozproszone po świecie materiały historyczne po naszych Żydach, przełożyć je z dawnej hebrajszczyzny - niezrozumiałej dla współczesnych - na język polski, dotrzeć do dawnych pamiętników, zachwycić się wielkimi rodami Kantorowiczów, Jaffe, Kronthalów, Samterów, pochylić się nad ich zaradnością i uczonością, bo oni, tak jak my, byli poznaniakami. Przypomnieć Troplowitza, wynalazcę kremu Nivea, pochwalić się gwiazdą Hollywoodu Lily Palmer. Do zrobienia jest jeszcze mnóstwo, ale potem będziemy mądrzejsi i dumniejsi z Poznania.

"Kronika Miasta Poznania", tak wierna swojemu miastu, po raz pierwszy w kilkudziesięcioletnich dziejach wyszła poza granice Poznania, poświęcając bieżący tom Puszczykowu, którego rozwój w ciągu ponad stu ostatnich lat ściśle był związany ze stolicą Wielkopolski. Pięknie usytuowane i znane z okazałych willi podpoznańskie letnisko swój wielki rozkwit przeżywało w pierwszej połowie XX wieku, gdy w ciągu zaledwie jednej niedzieli przyjeżdżało tutaj "na wypoczynek" około 30 tysięcy poznaniaków. Wielu z nich, z prezydentem Cyrylem Ratajskim na czele, zdecydowało się osiąść w Puszczykowie na stałe, co nadawało miejscowości dodatkowego splendoru i uwypuklało jego wyjątkowy charakter.

Radojewo i Morasko – przez wieki położone obok siebie odrębne wsie – w 1987 roku zostały włączone w granice Poznania, wzbogacając miasto w tereny niezwykle atrakcyjne pod względem przyrodniczym. O bogatej przeszłości Radojewa i Moraska (od pradziejów i średniowiecza, przez czasy von Treskowów), o ciekawych miejscach stamtąd oraz ich historii opowiada najnowszy tom „Kroniki Miasta Poznania”.

Ta „Kronika” jest ukłonem wobec wielu pokoleń studentów i studentek, którzy przez lata kształtowali wizerunek akademickiego Poznania. Oprócz części prezentującej wielowymiarowy obraz studenckiej braci uczącej się od ponad stu lat w naszym mieście tom zawiera teksty stanowiące zasadniczy ekskurs, którego kierunek wytyczają studenckie peregrynacje poznaniaków i poznanianek w latach poprzedzających narodziny Wszechnicy Piastowskiej, a także blok materiałów dotyczących poznańskich manifestacji ze studentami w roli głównej oraz lubiany przez naszych Czytelników dział wspomnieniowy.

Dowodów „codzienności” tańca nie brakuje. Sztuka ta towarzyszy każdemu mieszkańcowi miasta. Tańczyć można w kawiarni, na balu, na plaży miejskiej, niezależnie od czasu historycznego. Taniec może się również stać stylem życia, czego najlepszym dowodem popularne zespoły pieśni i tańca lub zespoły tańca współczesnego. „Kronika Miasta Poznania” już kilka razy oddawała swoje łamy dziejom teatru i muzyki w Poznaniu, zawsze jednak nieco na marginesie zostawiając taniec. Tym razem Redakcja kwartalnika uznała, że w mieście, które w XX wieku stało się niekwestionowaną stolicą tańca artystycznego w Polsce, owe zaległości należy skrupulatnie nadrobić.