KSIĄŻKI

Od nieudanej próby zabójstwa Bolesława Chrobrego podczas spotkania z cesarzem Henrykiem II, po dramatycznie dla Polski morderstwo Przemysła II, dzieje naszej pierwszej dynastii usiane są zamachami i spiskami na życie władców. Motywacje zamachowców nie zawsze były natury politycznej. Choć nie wszyscy Piastowie wiedli tak bujne życie, jak Kazimierz Wielki, próby ich usunięcia miewały także podłoże osobisto-erotyczne.

Jakie były dalsze losy zamachowców? Co popychało ich do czynów, które nie raz dramatycznie zmieniały dzieje Piastów i całego kraju? I jak Polska prezentowała się pod tym względem na tle „średniej europejskiej”?

Zamykam oczy i widzę… to ozdobiony rodzinnymi fotografiami pamiętnik Stanisława Cieńskiego (1898–1993), w którym opowiada on o codzienności i niezwykłych wydarzeniach z życia kresowego ziemianina.

Satyra ta jest opisem polskiej rzeczywistości na Kresach, widzianej oczami "wyzwolicieli". Sergiusz Piasecki w humorystycznej formie pokazał zderzenie się dwóch różnych światopoglądów. 

Były w Europie narody, które mocno zaznaczyły swoją obecność, ale wyginęły wytępione lub rozpłynęły się w innych dynamicznie rozwijających się społecznościach. W epoce między starożytnością a średniowieczem, w okresie wędrówek ludów, upadku imperiów, w latach wojen i zamętu, w czasie tworzenia się nowej mapy Europy ich dzieje były jednak tak intrygujące, że warto o nich pamiętać.

Na kartach tej książki poznajemy tajemniczy lud Wenetów, germańskich Swebów i Longobardów, skośnookich, stepowych Alanów i malujących się na niebiesko Piktów, Chazarów wyznających judaizm i zagadkowych Wiślan, wymarłe plemiona słowiańskie Obodrzyców i Drzewian połabskich oraz Jaćwięgów, do wyginięcia których przyczynili się Polacy. Ze strzępów przekazów, kronik i nielicznych pozostałości archeologicznych autor odtworzył fascynujące historie zapomnianych narodów Europy.

Kim był Zdzisław Tarnowski – pan na Dzikowie? Czy do jego wielkich pasji życiowych można zaliczyć tylko konie i polowania? Jaką rolę odegrał jako polityk?

Dlaczego postanowił sprzedać do Ameryki arcydzieło Rembrandta, które było perłą jego dzikowskiej kolekcji i dlaczego fakt ten odczytywała ówczesna prasa jako wielki skandal? O czym rozmawiał w Kairze z Henrykiem Sienkiewiczem? Czy biorąc za żonę pannę z rodu Potockich z Krzeszowic, chciał jedynie ozłocić swój herb? A może był to związek zawarty z miłości? Kim był człowiek, który uosabiał w swej epoce, podobno jak nikt inny, cechy wielkiego polskiego pana?

Odpowiedzi na te i inne pytania znajdą państwo w najnowszej książce Magdaleny Jastrzębskiej.

Odnalezione w Archiwum Karmelitów w Krakowie Zeznania - dotąd w całości niepublikowane - to autentyczne świadectwo wiary XIX-wiecznej mistyczki i zapis jej trudnej duchowej drogi. To także prawdziwy i szczery wewnętrzny portret kobiety wielkiej w swej dobroci, skromności i miłości do Boga. I choć dziś ad hoc określilibyśmy ją mianem dewotki czy histeryczki, to Balbina z Lubienieckich Romerowa wcale nie jest nam tak daleka mentalnie i duchowo. Bo przecież kto z nas nie marzy o życiu pięknym i szczęśliwym, o życiu w zgodzie z samym sobą i wbrew współczesnym modom?

Ciąg dalszy (po Atlantydzie) wspomnień A. Chciuka o Księstwie Bałaku. Jak pisał autor: "Mojego Drohobycza już nie ma, on żyje wyłącznie we wspomnieniu i rozrzewnieniu serdecznym, w uwzniośleniu i w wyższośćwstąpieniu wspomnień. Słowa tęsknota unikam świadomie, albowiem cała nasza literatura od lat nadużywała i nadużywa tej tonacji, a reżym, pchając latarnikowską tęsknotę na piedestał cnót narodowych, usiłuje zdyskontować ją politycznie dla siebie".

Książka przedstawia wkład ziemiaństwa Mazowsza Płockiego w życie polityczne, społeczne, gospodarcze, religijne i kulturalne tego obszaru w okresie międzywojennym. Jednocześnie ziemiaństwo płockie ukazane zostało na tle procesów towarzyszących całej warstwie ziemiańskiej w Polsce.

W niniejszej książce autor skupia się na problematyce miast w średniowieczu. Dzieje miasta są tu pretekstem do ukazania środowiska kształtującego w przeszłości określoną zbiorowość społeczną i kulturową. Miasta stanowiące wspólnotę ludzi decydujących o swych działaniach utworzyły się w średniowieczu. Miasta nazwano zjawiskami przyspieszającymi bieg historii. To przyspieszenie widoczne jest zwłaszcza w dziejach Europy, rozumianej nie tylko jako niewielki kontynent, lecz przede wszystkim jako obszar szczególnej cywilizacji, nazwanej cywilizacją miast.

Czytając tę książkę poczujesz puls miasta tętniącego życiem, krzykiem, muzyką, kłótnią, a często milczącego chorobą i śmiercią. Miasta otaczano murami, które czasem dzieliły i wykluczały, ale równie często łączyły mieszkających w nich ludzi dając poczucie wspólnoty. Jesteś ciekaw co średniowieczni mieszczanie jedli, pili? Jak się bawili, chorowali i umierali? Jak walczyli i kochali? Tak książka jest właśnie dla Ciebie.Z tej książki dowiesz się również o wielu, dawno już nie istniejących zawodach wykonywanych z wielką pasją przez mistrzów cechów. A po opowieściach o rajcach miejskich zrozumiesz, że władza deprawowała już w wiekach średnich. A ponieważ w miastach trwała wymiana towarów, to jej skutkiem było mieszanie się kultur, religii, obyczajów. W miejskiej wspólnocie powstawały nowe idee, ścierały się koncepcje i poglądy, tworzył się nowy świat.

Żydzi są obecni w Europie od ponad tysiąca lat; byli kupcami na dworach władców frankońskich, stanowili część angielskiej i francuskiej społeczności do czasu wypędzeń w XIII i XIV w., zasiedlali miasta w Świętym Cesarstwie Rzymskim Narodu Niemieckiego. Autor omawia również sytuację Żydów w Europie Środkowej i Wschodniej, początki ich emancypacji, powstanie nowoczesnego antysemityzmu oraz narodziny syjonizmu.