I wojna światowa

Encyklopedia Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 powstawała długo – praca nad nią trwała prawie pięć lat. Co to była za praca! Tysiące ludzi, zdarzeń, zdjęć, map, pamiątek, ciekawostek, opowieści, do których trzeba było dotrzeć, które wymagały sprawdzenia, także w archiwach Europy – dotąd rozproszone – znalazły się w jednej księdze, 500-stronicowym tomie. Niniejszy wszechstronny zbiór wiedzy o powstaniu wielkopolskim stanowi efekt żmudnej pracy kilkudziesięciu ludzi, którzy pokazują panoramę tamtych czasów – nie tylko historię działań militarnych, ale także ich tło – międzynarodowe, społeczne, ekonomiczne, a nawet kulturalne i obyczajowe. Cieszymy się, jako Wielkopolanie, że nareszcie mamy tę encyklopedię. Cieszymy się, że mogliśmy wspierać prace nad nią i jej wydanie. I cieszymy się, że wśród nas nie brakuje ludzi, którzy wiele zrobią, aby pamięć o naszych Powstańcach i ich czynach przetrwała i trwała. Dziękujemy.

Relacja z heroicznych zmagań polskich mieszkańców Lwowa, głównie młodzieży (Orląt lwowskich), z przeważającymi siłami zbrojnymi Ukraińskiej Republiki Ludowej w listopadzie 1918 r. Autor, w tym czasie komendant obrony miasta, starał się przedstawić te wydarzenia w możliwie obiektywny sposób, nie nadając wspomnieniom formy pamiętnika. Bohaterem książki są więc biorący udział w walkach zwyczajni żołnierze, w dużej części mieszkańcy Lwowa, którzy niejednokrotnie po raz pierwszy w życiu trzymali karabin w ręku, a po kilkugodzinnym przeszkoleniu byli kierowani do obsadzenia zagrożonych odcinków miejskiego frontu.

Ogrom okrucieństw II wojny światowej zatarł w pamięci społeczeństw ślady Wielkiej Wojny 1914-1918. Na długie lata zapomniano też o śmiałym zamierzeniu zrealizowanym przez cesarstwo austro-węgierskie - rozsianych wśród pól i wzgórz Galicji Zachodniej cmentarzach wojskowych. Upamiętniają one ofiarę dziesiątek tysięcy żołnierzy poległych na frontach Galicji Zachodniej od jesieni 1914 roku po wielkie zwycięstwo w bitwie gorlickiej wiosną 1915. Dzięki zaangażowaniu licznej grupy artystów, architektów, inżynierów i wojskowych powstał liczący blisko czterysta cmentarzy, niepowtarzalny w skali Europy pomnik wojskowej sztuki cmentarnej, gdzie towarzysze broni - żołnierze armii austro-węgierskiej i niemieckiej, oraz ich wrogowie - żołnierze rosyjscy, spoczęli obok siebie.