I wojna światowa

Autorzy w 9. tomie dokumentów operacyjnych do wojny 1920 r. analizują genezę wojny, podkreślając, że Rosja sowiecka pozostała w swojej polityce kontynuatorem imperialnej carskiej Rosji. Uświadamiają celowość i dalekosiężność programu Józefa Piłsudskiego – stworzenie federacji krajów Europy Wschodniej zagrożonych sowieckim imperializmem.

Dzieje żołnierskich nekropolii powstałych podczas kampanii wołyńskiej (1915-1916) Legionów Polskich, która zajmuje szczególne miejsce w legionowej epopei. Relacja o krwawych walkach toczonych w miejscach, których symbolem stała się Kostiuchnówka, na trwałe zapisana w panteonie żołnierskiej chwały, o polowych cmentarzach powstających w pobliżu okopów i pól bitewnych. Na podstawie wspomnień i dzienników uczestników walk autor pokazuje, w jaki sposób legioniści postrzegali walkę, zabijanie i śmierć. To temat dotąd nieobecny w piśmiennictwie militarnym.

Książka prezentuje wszystkie odnalezione i zinwentaryzowane na podstawie badań terenowych mogiły poległych oraz zmarłych z ran i chorób powstańców wielkopolskich wymienionych w publikacji W. Olszewskiego i Ł. Jastrząba Lista strat Powstania Wielkopolskiego od 27 grudnia 1918 roku do 8 marca 1920 roku (wyd. 2, Koszalin 2009).

Kiedy w styczniu 1916 roku Ententa ewakuowała swoje wojska z Gallipoli, turecki minister Wojny Enver Pasza podjął decyzję o wsparciu armii Państw Centralnych na jednym z europejskich TDW osmańskim kontyngentem wojskowym. Wybór padł na front galicyjski, na który wysłano XV Korpus złożony z dwóch dywizji piechoty (19. i 20.). Po podróży przez Bałkany, Nizinę Węgierską i Karpaty żołnierze tureccy obsadzili odcinek frontu w rejonie Brzeżan. Tam oprócz nieprzyjaciela, przyszło im się zderzyć ze światem całkowicie nieznanym acz fascynującym pod względem kulturowym, językowym, klimatycznym i kulinarnym. W boju żołnierze osmańscy odznaczali się męstwem i wytrwałością, ponosząc jednak znaczne straty na skutek niedostatków wyposażenia i taktyki. Punktem kulminacyjnym ich obecności w Galicji był udział w odparciu rosyjskiej ofensywy letniej 1917 roku, tzw. ofensywy Kiereńskiego. Ostatnie pododdziały XV Korpusu powróciły nad Bosfor we wrześniu 1917 roku.

Album jest ułożoną narracyjnie opowieścią, na którą składa się odpowiednio dobrana ikonografia wraz z podpisami i komentarzem historycznym. Książka rozpoczyna się rozdziałem pt. ?Ostatnie dni niewoli?, który opowiada o uwarunkowaniach politycznych, narodowych i społecznych które stanowiły genezą Powstania Wielkopolskiego. Następnie w kolejnych rozdziałach zostaje zaprezentowana ikonografia z przebiegu walk i działań powstańczych związanych z wyzwalaniem Wielkopolski spod panowania pruskiego. Istotnym elementem edukacyjnym są mapy z zaznaczeniem zasięgu walk i ośrodków powstańczych. Zaprezentowane także zostają sylwetki ważniejszych dowódców. Opowieść o losach powstańców zostaje doprowadzona do ich sytuacji w II rzeczypospolitej oraz tragicznych losów po agresji III Rzeszy Niemieckiej w 1939 r., kiedy wielu z nich zostało aresztowanych i rozstrzelanych w egzekucjach lub osadzonych w obozach koncentracyjnych.

Wspomnienia porucznika Szczepana Pileckiego i porucznika Bolesława Skąpskiego.

Książka wzbogacona została fotografiami, pochodzącymi głównie ze zbiorów rodzinnych oraz mapami.