I wojna światowa

Album przywraca pamięć o milionach uchodźców i ofiarach gigantycznych zmagań, które naznaczyły tę część Europy. Autor przypomina całą historię ważnej dla Polaków wojny, choć nie była to polska wojna – to fragment wspólnej historii kilkunastu narodów.

Publikacja nie jest jedynie zbiorem suchych faktów historycznych, okraszonych przypadkową ikonografią. Oddaliśmy głos świadkom epoki, a setki niepublikowanych fotografii przybliżają czasy, w których śmierć milionów ludzi mieszała się z nadzieją na lepsze – lub chociaż inne – Jutro.

Autor przedstawia niemal zupełnie nieznaną działalność kobiet w konspiracji przed I wojną światową i w czasie wojny w POW, ich uczestnictwo w obronie Lwowa w listopadzie 1918 r. oraz w wojnie polsko-bolszewickiej 1919−1920. Przypomina kobiety, które w roku 1905, a później latach 1914–1920, brały udział w walce o niepodległość m.in. w konspiracyjnych organizacjach strzeleckich, w Polskiej Organizacji Wojskowej, w szeregach Ochotniczej Legii Kobiet, w wojnie polsko -sowieckiej w 1920 r. Walczyły też  i traciły życie w obronie Lwowa, Wilna, Płocka, Przemyśla. To książka  o kobietach, które kapelusze zamieniły na „maciejówki”, a suknie na żołnierskie mundury. Można je było spotkać wszędzie: dostarczały broń, były szpiegami i wywiadowczyniami. Były w szeregach  kawalerii, artylerii, służbie sanitarnej, intendenturze, wykonywały trudne bojowe zadania.

Autorowi udało się poznać i przedstawić w książce losy wybranych Legionistek, dotrzeć do rodzinnych dokumentów, wspomnień, fotografii  i archiwów. To czego dokonał jest bardzo ważne, bo badania ich dziejów utrudnia brak dokumentów i … to co działo się potem – druga wojna światowa, konspiracja, Powstanie Warszawskie, a po 1945 roku PRL-owski  nakaz milczenia o tamtych czasach. Dlatego warto te historie przypominać, by czerpać z takich lektur wzorce.

Publikacja zawiera bogaty zbiór niepublikowanych dotąd i w znaczniej części nigdy niewystawianych rysunków i akwarel drohobyczanina Feliksa Lachowicza (1884-1941), powstałych podczas pobytu artysty na Syberii w latach 1914-1920, a obecnie znajdujących się w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu.

Solidne opracowanie tekstowe uwzględniające między innymi biogram artysty oraz omówienie jego twórczości doskonale uzupełnia ten cenny zbiór rysunków. Projekt został zainicjowany i jest gorąco popierany przez Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Drohobyckiej.