I wojna światowa

Publikacja to przewodnik turystyczno-historyczny, w którym został omówiony przebieg tzw. kampanii podhalańskiej Legionów Polskich i 75 związanych z nią miejsc – miast, wsi, szczytów i przełęczy, w których od listopada 1914 r. do lutego 1915 r. przebywali Józef Piłsudski i jego żołnierze.

Autor, historyk, etnolog i krajoznawca, członek m.in. Komitetu Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego i Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, kreśli opowieść o górskich zakątkach, stanowiących scenerię mniej znanych epizodów legionowej epopei. Ukazuje ich historię, zabytki i inne atrakcje, znaczenie w dziejach Legionów Polskich oraz istniejące do dziś legionowe pamiątki.

Publikację ilustrują archiwalne i współczesne fotografie.

Pamiętnik Jadwigi Rutkowskiej (prowadzony od 30 czerwca 1914 r. do 27 czerwca 1919 r.) nie zawiera szczegółowych opisów ważnych wydarzeń politycznych, kampanii wojennych czy bitew. Są o nich liczne wzmianki, ale raczej stanowią tło do opisu rzeczy pozornie mniej ważnych. Dowiadujemy się z nich wiele o życiu codziennym Polaków w ówczesnej Galicji, o problemach z egzystencją rodzin polskich żołnierzy walczących o niepodległości ojczyzny. Ojciec i brat autorki pamiętnika byli żołnierzami Legionów Polskich. Jadwiga wraz z matką, przyzwyczajone do wysokiej stopy życiowej dzięki posadzie urzędniczej Bolesława Rutkowskiego, musiały w warunkach wojennych borykać się z wieloma kłopotami materialnymi, zwłaszcza po śmierci ojca w 1916 r. Walki polsko-ukraińskie we Lwowie w listopadzie 1918 r. także ukazane są przede wszystkim przez pryzmat życia codziennego, trudności ze zdobyciem pożywienia i wody, zagrożenia życia. Dla Jadwigi Rutkowskiej i jej matki ogromnym problemem były losy ich brata i syna Stanisława Bożywoja, którego wojenne losy zaprowadziły aż do 4 Dywizji Strzelców, tworzonej na Kubaniu, a dowodzonej przez Lucjana Żeligowskiego. Jadwiga Rutkowska, mimo że młoda wiekiem, znajduje się w wirze ówczesnych trudnych i tragicznych konfliktów narodowych. Spora część jej wspomnień to jednak opisy dylematów szkolnych, kontaktów z koleżankami, zabaw, fascynacji kinem, nauką i sztuką, małych i większych kłopotów. To również świadectwo ówczesnej mentalności, sposobu wychowywania i kształtowania dzieci. Warunki wojenne zmuszały jednak Jadwigę do zachowań nad wiek dojrzałych. W wieku 16 lat zaczęła udzielać korepetycji, co istotnie wspomagało budżet domowy. Skądinąd wiemy przecież, że w wieku lat 18 zgłosiła się do Wojska Polskiego, żeby pracować jako sanitariuszka na froncie polsko-bolszewickim w 1920 r.

Wspomnienia Jadwigi Rutkowskiej są ilustrowane licznymi, w większości nigdy niepublikowanymi fotografiami, m.in. z życia codziennego żołnierzy Leglonów Polskich i z walk polsko-ukraińskich w Galicji w 1919 r.

Pamiętnik W. Wilczyńskiego przedstawia jego udział w działaniach bojowych wojny polsko-ukraińskiej o Małopolskę Wschodnią w latach 1918-1919, a także w zmaganiach polsko-sowieckich - począwszy od polskiej ofensywy w 1919 roku, zakończonej zepchnięciem armii sowieckich za rzekę Berezynę, poprzez operację dyneburską, tzw. Zimową...

W tekście autor prezentuje fakty i epizody frontowe często szerzej nieznane oraz portretuje sylwetki swych zwierzchników, kolegów i podkomendnych.

Książka uzupełnia wiedzę o lokalnej małej ojczyźnie jaką jest Łódź. Odpowiada na wiele pytań i rozwiewa mity, które w konfrontacji z historyczną analizą nie zyskały potwierdzenia. Publikację wzbogacają: zdjęcia, plakaty, odezwy z epoki, tabele i wykresy. 

Artykuły zamieszczone w publikacji wyłamują się z dotychczasowego stereotypowego myślenia oraz torują drogę nowemu spojrzeniu na historię Łodzi i okolic.
Książka jest bogato ilustrowana unikatowymi fotografiami z epoki.

Do książki dołączona jest płyta DVD ze zwiastunem filmu historyczno-fabularnego 1914. Zanim opadły liście obrazującego historię działań wojennych na froncie wschodnim. Ponadto płyta zawiera prezentację zdjęć z planu filmowego.