Filozofia i etyka

"Ujmując to zwięźle: u źródła wszystkich rzeczy jest albo prawdziwy Bóg, albo radykalny absurd. Świat bez Boga, bez pierwszej Przyczyny, jest - zależnie od przenikliwości naszego umysłu - mniej lub bardziej uderzającą sprzecznością. Dla wielu teologów jest to sprzeczność najzupełniej oczywista, podobnie jak oczywistą sprzecznością byłoby w naszym organizmie krążenie krwi bez serca, albo ruch wskazówek zegara bez napędzającego je mechanizmu. Właściwie świat bez Boga byłby nawet o wiele większą sprzecznością, ponieważ krążenie krwi w organizmie bez serca albo ruch wskazówek zegara bez mechanizmu byłby możliwy w ramach cudu, podczas gdy świat bez pierwszej Przyczyny, bez Boga jest niemożliwy bezwzględnie, gdyż to Bóg jest Autorem cudów".

Problematyka władz uczuć i zmysłów człowieka stanowi jedno z ważniejszych zagadnień antropologii filozoficznej. W dziejach filozofii podejmowano różne próby wyjaśniania ich statusu i funkcji: poczynając od negacji sfery zmysłowo-uczuciowej, poprzez jej absolutyzację, a skończywszy na redukcji uczuć do popędów czy namiętności oraz usamodzielnianiu ich i przeciwstawieniu sferze rozumowo-wolitywnej.

Jeden z czołowych francuskich działaczy kontrrewolucyjnych XX w. i organizator komórek formacyjnych na rzecz przywrócenia porządku cywilizacji chrześcijańskiej w społeczeństwie, Jean Ousset (1914-1994), przedstawia w niniejszym dziele mistrzowską syntezę swoich doświadczeń i refleksji na temat sposobu organizowania trwałej i owocnej działalności kontrrewolucyjnej. 

Książka prof. Henryka Kieresia stanowi wykład filozofii sztuki, rezultat wielu lat prac naukowych, doświadczenia i badawczego namysłu profesora akademickiego nad jedną z najważniejszych dziedzin ludzkiej aktywności. Autor pyta o przyczyny transformacji współczesnej estetyki w antyestetykę oraz sztuki w antysztukę oraz odsłania ich cywilizacyjny i filozoficzny kontekst.

Książka ta o arcybogatej zawartości stanowi zatem lekturę obowiązkową nie tylko dla adepta humanistyki czy odbiorcy sztuki, ale i dla każdego czytelnika zainteresowanego filozofią i jej kompetencjami w wyjaśnianiu podstaw kultury.

Książka zawiera filozoficzną analizę wielu nurtów, prądów i ruchów religijnych, które powstają w opozycji do Kościoła katolickiego, wspólnot chrześcijańskich oraz innych wielkich religii świata. Autor określa to zjawisko jako powstawanie „alternatywnych ruchów religijnych” lub „alternatywnych form religijności” i pokazuje, że towarzyszy ono wielkim religiom od początku ich istnienia. Jednak dopiero w latach 70. ubiegłego wieku badania naukowe dotyczące alternatywnej religijności stały się odrębną dyscypliną naukową. Obecnie kilkuset uczonych na całym świecie zajmuje się studiowaniem różnych aspektów tej problematyki.

Książka Ludzka wolność i jej granice autorstwa Mieczysława A. Krąpca OP – współtwórcy i nestora polskiej szkoły filozofii realistycznej zwanej Filozoficzną Szkołą Lubelską – otwiera serię „Biblioteki Filozofii Realistycznej”. Książka ukazuje sens ludzkiej wolności. Podejmuje także ważne pytanie o to czy i jakie są granice wolności człowieka. Wolność jest istotną cechą i sposobem specyficznie ludzkiego działania, a jej podstawą akt decyzji dokonujący się w oparciu o poznaną prawdę o dobru. Ukazanie mechanizmu ludzkich wyborów z odwołaniem się do celowości działania pozwala zakreślić płaszczyzny realizacji wolności: w życiu religijnym, naukowym, moralnym, prawnym, politycznym, ekonomicznym.

Marksizm nienawidzi wszystkiego, co stanowi przeszkodę dla realizacji ideału dialektycznego, nienawidzi tradycji społecznych, przywiązania do ojczyzny, nienawidzi narodów i własności - tego wszystkiego, co pozwala człowiekowi się zakorzenić i sprzeciwić postępowi Rewolucji. Należy dobrze i dogłębnie zrozumieć marksizm, żeby zrozumieć otaczający nas świat i sprzeciwić się tej filozofii sprzeczności, która w gruncie rzeczy jest anty-filozofią, anty-umiłowaniem mądrości. Być może nie uświadamiamy sobie, jak bardzo sposób myślenia współczesnych ludzi został ukształtowany przez mentalność marksistowską i rewolucyjną - marksizm nieustannie żywy.

Książka dotyczy życia społecznego człowieka jako koniecznego kontekstu jego aktualizacji. Zwraca uwagę na rolę filozofii w rozpoznawaniu istoty życia wspólnotowego, jego metody cywilizacyjnej i ostatecznego celu. Rozważania są dokonywane z perspektywy realizmu filozoficznego, co pozwala wskazać na absurdy idealizmu, w tym zwłaszcza jego cywilizacyjne konsekwencje: utopizm i ustrojową gromadność (socjalizm). Autor przywołuje ciągle cenzurowany dorobek poznawczy realizmu w dziedzinie antropologii i teorii cywilizacji, w tym akcentuje szczególnie personalizm z jego adekwatną i integralną koncepcja człowieka jako osoby. Kluczowymi odniesieniami rozważań są: spór realizmu z idealizmem, transformacja modernizmu w postmodernizm, utopia i utopizm, socjalizm i jego odmiany, gromadność cywilizacyjna i personalizm. Przyjęta perspektywa sprawia, że książka stanowi znakomity przewodnik po kwestiach związanych z życiem społecznym człowieka.

Książka zawiera podstawowe wątki problematyki ateizmu, rys historyczny ateizmu oraz specyfikę teoretycznego i praktycznego ateizmu w jego wydaniu polskim. Książka zawiera ponadto omówienie takich postaw, jak agnostycyzm i sceptycyzm oraz spis najważniejszych pozycji bibliograficznych na temat ateizmu. Novum książki stanowi analiza fenomenu ateizmu w kontekście nie tylko religioznawczym, ale przede wszystkim filozoficzno-antropologicznym. Analiza ateizmu jako prądu umysłowego w kontekście filozoficznej wizji człowieka wyznacza nową perspektywę badawczą, sięgając głęboko do antropologii, gdzie podkreśla się naturalną tendencję natury ludzkiej jako ukierunkowanej na transcendencję.

Nie ulega jednak wątpliwości, że niektóre osoby będą mogły całkowicie w dobrej wierze zdziwić się z powodu konkluzji, do których prowadzi ta książka i które w kolejnych rozdziałach będą pojawiały się w takiej obfitości, że nie uda się wszystkich ująć w konkluzji w dosłownym tego słowa znaczeniu. W trakcie tej lektury nie zapominajmy, że „filozofia jest córką zdziwienia”.

(fragment wprowadzenia)

Człowiek współczesny, który zbiega w dół zbocza, będąc popędzanym przez człowieka osiemnastego wieku i przez Rewolucję, w coraz większym stopniu wyrzeka się swego rozumu spekulatywnego (który podejmuje wysiłek, by właściwie postrzegać rzeczywistość istot i rzeczy), jak również swego rozumu praktycznego (starającego się dostosować środki, których używa, do ostatecznego celu życia ludzkiego, który go do siebie przyciąga), i przywiązuje coraz większą wagę do swego rozumu technicznego, który fabrykuje nowy świat, nowe społeczeństwo, jakiś nowy rodzaj sztucznego człowieka. (…)

Jak sam Akwinata niegdyś napisał, „studiowanie filozofii nie polega na badaniu co kto sądził, lecz na badaniu jak się rzeczy mają”.