Od Zasmyk do Skrobowa. Przeciw UPA na śmierć i życie. Wołyń - w szponach trzech wrogów - Leon Karłowicz

Łupaszka to historia 5 Brygady Wileńskiej AK pod dowództwem legendarnego majora Szendzielarza "Łupaszki" we wspomnieniach dowódcy 3 szwadronu por. Antoniego Rymszy "Maksa".
Trylogia w jendej książce:
- U boku Łupaszki.

- Żołnierze Łupaszki.

- Więzień Kołymy.

3. Wileńska Brygada NZW, działająca na Białostocczyźnie w latach 1945-1946, miała kontynuować tradycje walk 3. Wileńskiej Brygady AK z okresu 1943-1944, zaś II szwadron 5. Wileńskiej Brygady AK z 1945 roku była etapem przejściowym pomiędzy obiema strukturami.

Wspomnienia „Zawiszy” z oddziału „Kmicica” i 5. Wileńskiej Brygady AK legendarnego Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”.

Wołyniacy doświadczyli strasznych i dramatycznych wydarzeń. Stali się przedmiotem aktów nieludzkiego terroru ze strony Sowietów, Niemców i ukraińskich nacjonalistów. W walce z nim Polacy zdobywali się na brawurowe przejawy heroizmu. Fenomenem stały się ośrodki samoobrony, tworzone ad hoc, by bronić mieszkańców Wołynia przed całkowitą eksterminacją, zaplanowaną przez kierownictwo Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów.

Książka zawiera liczącą kilkaset nazwisk, unikatową listę obrońców Przebraża, ustalonych przez śp. ppłk. Mirosława Łozińskiego.

Gruntowna analiza zjawiska wojującego nacjonalizmu ukraińskiego w okresie II wojny światowej i zbadanie jego historycznych, ideologicznych i politycznych aspektów. Omówienie kwestii ścisłej współpracy nacjonalistów ukraińskich z najeźdźcą hitlerowskim i masowych eksterminacji ludności polskiej na podstawie mało znanych i często ukrywanych faktów, materiałów archiwalnych, literatury polskiej, kanadyjskiej, ukraińskiej i rosyjskiej, a także roli OUN i UPA Bandery na politycznej mapie Europy.

Autor ukazał zbrodniczą działalność nacjonalistów ukraińskich w Bieszczadach w latach 1939-1948. Ta piękna kraina - od czasów piastowskich należąca do Polski - obficie spłynęła krwią jej mieszkańców w latach II wojny światowej, a nawet po jej zakończeniu. Stanisław Żurek wiele lat zbierał dokumenty i materiały na temat zbrodni nacjonalistów ukraińskich w tym rejonie, którzy w okrutny sposób wymordowali ponad 1800 Polaków oraz wspólnie z Niemcami prawie wszystkich Żydów. Dopiero przeprowadzona w 1947 roku operacja "Wisła", powstrzymała zbrodnie ludobójstwa w Bieszczadach.

"Trójkąt bieszczadzki" to historyczno-antropologiczna monografia stosunków polsko-ukraińskich w powiecie leskim w latach 1944-1947, zawierająca niepublikowane dotąd fotografie, dokumenty, archiwalia i relacje. Autor stosując nowatorską metodę badawczą, rozprawia się z mitami narosłymi wokół konfliktu w Bieszczadach. Bezkompromisowo demaskuje zbrodnie UPA i wojska polskiego na ludności cywilnej. Dociekliwość Autora, drobiazgowe przedstawienie poszczególnych, zdarzeń, składających się na konfrontację stron konfliktu (napady, pacyfikacje, mordy, potyczki) pozwala mu zejść poniżej wiedzy zrutynizowanej i obecnej w powszechnej świadomości, po to by dotrzeć do warstwy sterującej lub odpowiadającej za ich przyczynę i przebieg. Książka ta pokazuje spiralę przemocy, zbrodnie ,,panów wojny", strach i bezsilność ludności cywilnej, rozpad lokalnej, tworzonej przez setki lat sieci relacji międzyludzkich.

Po raz pierwszy ukazał się album zawierający wstrząsające fotografie, dokumentujące ludobójstwo Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) na ludności polskiej,na południowo-wschodnich kresach Rzeczpospolitej w latach II wojny światowej. Album ukazuje ogrom zbrodni, jakich dopuściła się UPA na Polakach, mordując w okrutny sposób kilkaset tysięcy ofiar: mężczyzn, kobiet, dzieci i starców. Była to w XX wieku czystka etniczna na nie spotykaną skalę w dziejach ludzkości. To przerażające, okrutne ludobójstwo nie zostało dotychczas potępione przez opinię publiczną Europy i świata. Prezentowany album zawiera 130 fotografii, dotyczących z reguły miejsc zbrodni (128) i upamiętnienia ofiar (2) z 35 miejscowości, przeważnie z lat 1942-1944. Autorstwo 96 fotografii jest nieznane, a tylko 34 autorów zostało zidentyfikowanych. Zebrana dokumentacja fotograficzna stanowi dorobek wieloletniej pracy badawczej autora, a znaczna część fotografii opublikowana została po raz pierwszy.

Trzon książki stanowi zbiór analiz prof. dra hab. Władysława Filara, uznanego eksperta ds. stosunków polsko-ukraińskich i autora wielu publikacji z tego zakresu. Część druga zawiera relacje żołnierzy Wojska Polskiego, biorących udział w tamtych wydarzeniach. W części trzeciej czytelnik znajdzie sylwetki niektórych dowódców UPA i działaczy OUN, splamionych polską krwią i walczących o oderwanie od Polski tzw. Zakerzonia. Dla Ukraińców są to bohaterowie, dla Polaków ‒ niekoniecznie. Książka zawiera też bogaty zestaw zdjęć archiwalnych, obrazujących działalność OUN-UPA, udostępnionych przez Muzeum Historyczne w Sanoku oraz pochodzących z prywatnych zbiorów prof. Władysława Filara

Dzieci przetrwały rzeź. Teraz opowiadają historię zamordowanych rodziców i dziadków.

Wołyńskie dziewczęta były jeszcze dziećmi, gdy rozpoczął się pogrom. Widziały śmierć rodziców, braci, sióstr i rzeź całych wsi. Słyszały błagania bezbronnych ofiar opętanych szałem mordu Ukraińców. Z dnia na dzień straciły nie tylko najbliższych, ale również swoją ojcowiznę.

Książka "Wołyńskie lata, które pamiętam..." to wspomnienia wielu krewnych i znajomych autorki, którzy przeżyli gehennę wojny na Wołyniu w latach 1942-1945. Autorka przedstawia w niej przeżycia bliskich osób na tle historycznych zdarzeń. Opisuje także losy kilku rodzin z okolic Włodzimierza Wołyńskiego, Kowla, Kisielina i zapamiętaną przez nich gorycz prześladowań ze strony UPA i nacjonalistycznych organizacji ukraińskich. Główna bohaterka opowiadań jest postacią autentyczną (łączy wszystkie wątki wspomnień), bezgranicznie szczerą, pozbawioną egoizmu i gotową do poświęceń. Mając świadomość ograniczeń "wolnej woli" w zderzeniu z uwarunkowaniami zewnętrznymi, pozostaje wierna swej altruistycznej naturze.

Mało znane wątki walki z nacjonalizmem ukraińskim na dawnej Chełmszczyźnie i Podlasiu w szerokiej perspektywie i bardzo przystępnym ujęciu Łuny na Wschodzie to pozycja wyjątkowa. Ukazuje skomplikowaną historię Lubelszczyzny w kontekście różnic religijnych, etnicznych i społecznych, przenikając do ich korzeni.

„Książka, jak większość prac autora, jest oparta na obficie cytowanych dokumentach, relacjach i wspomnieniach. Nie tylko polskich, ale również ukraińskich, niemieckich, a także na całej dostępnej literaturze. Marek Koprowski jest jednym z najciekawszych polskich popularyzatorów historii” – „Do Rzeczy”.

Wyobraźnia zbiorowa narodu zależy od jego znajomości historii. Jest ona przez wieki kształtowana z pokolenia na pokolenie. Bez historii nie da się zrozumieć współczesnych dziejów narodu. Podobnie nie można pojąć stosunków między narodami, bez wglądu w ich historię. Dlatego istotne jest, aby każdy naród znał swoją własną historię, chociaż nie zawsze tak jest. Niniejsza publikacja jest próbą opracowania na podstawie źródeł historycznych i li­terackich martyrologii Polaków na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej, spowodowanej zbrodniczą działalnością ukraińskich nacjonalistów.

Pierwsze pełne, krytyczne wydanie kroniki oddziału „Wowky”, działającego jako sotnia i kureń od wiosny 1944 po rok 1947 na Chełmszczyźnie i Podlasiu Południowym, w tłumaczeniu i redakcji naukowej dra Mariusza Sawy.

Bogate merytorycznie i wartościowe opracowanie historyczne, dotyczące stosunków polsko-radzieckich oraz polsko-niemieckich w okresie II wojny światowej, stanowi nowatorską analizę ważnego problemu i cenny wkład do polskiej historiografii.