Nigdy nie rodzi się byle kto... - Malina Stahre-Godycka

Książki piszę o gdańszczanach – w dorobku mam siedem sylwetek znanych mieszkańców grodu nad Motławą, który, stale to powtarzam, mimo leszczyńsko-poznańskich korzeni stał się moim miejscem na ziemi.

Więc teraz napisałam Kanolda… Rodzinną historię słodyczy i goryczy. Chociaż samo pisanie było fascynujące, szczególnie dzięki kontaktom ze wszystkimi, bez których pomocy książka by nie powstała. Ale także przez sięganie w głąb swojej historii, rodziny. To ważne dla mnie, a mam nadzieję, że interesujące też dla moich czytelników.

Opowieści o członkach rodzin Leńskich i Kozarynów tworząc barwny patchwork polskich losów na Kresach – od I wojny, przez rewolucję październikową, dwudziestolecie międzywojenne, radziecką i niemiecką okupację Lwowa, rzeź Polaków na Wołyniu, dokonaną przez ukraińskich nacjonalistów, po lata wojenne. To pasjonujące, opowiedziane barwnym językiem historie, bez patosu i afektacji, w które łatwo popaść przy tak trudnych tematach. Czyta się je z zapartym tchem, autorka umie zagrać na emocjach czytelnika, wzruszyć i wstrząsnąć do głębi.

Prawdziwa historia chłopca cudem ocalałego z Holocaustu. Nawet w najbardziej mrocznych czasach – a może zwłaszcza wtedy – jest miejsce dla siły woli i odwagi. Leon Leyson (właśc. Lejb Lejzon) miał tylko dziesięć lat, gdy naziści najechali na Polskę, i musiał wraz z rodziną przenieść się do krakowskiego getta. Dzięki nieprawdopodobnemu szczęściu, a także hartowi ducha i sprytowi, udało mu się przetrwać sadystyczne praktyki nazistów, w tym demonicznego Amona Goetha, komendanta obozu koncentracyjnego w podkrakowskim Płaszowie. Jednak w ostatecznym rachunku to wspaniałomyślność i przebiegłość jednego człowieka – Oskara Schindlera – uratowała życie Leona Leysona i jego rodziny.

Dziennik Leny Muchinej z czasów blokady - od 22 maja 1941 r. do 25 maja 1942 r. - odnaleziono niedawno w archiwum petersburskim. Jest to wstrząsające świadectwo cierpień i zagłady ludności cywilnej Leningradu, skazanej na powolną śmierć głodową. Szesnastoletnia  dziewczyna - wesoła uczennica, szukająca przyjaźni, zakochana w swym rówieśniku i  zastanawiająca się nad wyborem przyszłego zawodu - zmienia się  w przerażoną, usiłującą  jedynie przetrwać  istotę.

W broszce tej widzę świadectwo charakteru i duszy kresowej. Brak kamieni to dla mnie także symbol przemilczanych do dzisiaj spraw i doświadczeń bolesnych, planów i marzeń niespełnionych. To symbol pożegnań na zawsze, gwiazd oglądanych podczas mroźnych nocy w lasach Korczunka, Starobielska i Workuty, na pustyni w Egipcie i pod Monte Cassino. Jest w niej też pierwsza gwiazdka wyczekiwana przed wieczerzą wigilijną w opuszczonym naprędce przez Niemców domu w obcym Opolu. Są w niej przemilczane doświadczenia wielu tysięcy Kresowian, ludzi stamtąd, zza Buga. To symbol nadziei, że złe czasy przecież trwać wiecznie nie będą i że wszyscy powrócą kiedyś do swych domów. Że znowu będzie tak, jak miało być…

Warszawskie Stare Miasto, Jeziorna, Praga - to miejsca, gdzie upłynęły dzieciństwo i młodość autora. Plastyczny, realistyczny opis zakątków miasta, ulic, realiów, stylu życia, pracy i rozrywki, obyczaju środowiska "ludzi prostych, ambitnych, świadomych i ofiarnych", a także wydarzeń historycznych wnosi do naszej wiedzy o Warszawie lat dwudziestych i trzydziestych jej oryginalny obraz, malowany z perspektywy "ludzika" i niesfornego chłopca ulicy.

Dwutomowa praca profesor Anny Pawełczyńskiej wprowadza czytelnika w nieistniejący już świat XIX-wiecznych polskich dworów i dworków niegdyś rozsianych na dalekich wschodnich rubieżach - Podola, Wołynia i Ukrainy (część "Testament Prababki").
Ich właściciele to zamożne ziemiaństwo, których obyczaje i zasoby różniły się znacznie od stylu życia i bogactwa lepiej dziś znanej arystokracji. Źródło ich fortuny - parowioskowe majątki - pozwalały na dbałość o piękno rodzimego gniazda. Służyły również szeroko pojętej społeczności lokalnej - jako ośrodek gospodarczy i kulturowy. Świat bowiem ukazany oczom czytelnika to świat budowany przez kulturę polską, zawierający jednak elementy kultury ukraińskiej widocznej w obyczajowości, w nazewnictwie czy fragmentach pieśni.

Niniejsza książka przedstawia życie i losy Andrzeja Gruszczyńskiego z perspektywy dziecka z warszawskiej rodziny inteligenckiej (matka - nauczycielka, ojciec - znany i szanowany adwokat), obronę Warszawy w 1939 roku widzianą i przeżywaną przez mieszkańców jednej z kamienic na ulicy Chmielnej, życie w czasie okupacji, aresztowanie bohatera tej książki i jego ojca, wywiezienie ich do obozu w Auschwitz, a także jego dalsze losy w pierwszych latach po zakończeniu wojny.

Prowadziły salony, utrzymywały kontakty z artystami, zajmowały się działalnością dobroczynną i patriotyczną. Romantyczna Konstancja pod wpływem Teofila Lenartowicza pisała wiersze. Liza stała się korespondentką francuskiego pisarza Prospera Mériméego i zaufaną towarzyszką zabaw cesarzowej Eugenii. Laura rozwijała talenty dyplomatyczne jako współpracowniczka męża-ambasadora. Siostry Lachman, mimo iż niegdyś były bohaterkami pierwszych stron gazet, wierszy i powieści, a także nierzadko salonowych plotek, dziś są prawie zapomniane. Autorka wydobywa z cienia piękne nieznajome, kreśli ich sylwetki na tle obyczajowym i politycznym ówczesnej Europy, a wiek XIX to czas powstań narodowych, ostatniego cesarstwa we Francji, bogatych kresowych rezydencji, pisarzy szukających swoich muz, a także portretów pięknych pań, które do dziś zdobią ściany muzeów.

Wojenna zawierucha i rewolucja bolszewicka skazały na unicestwienie wiele kresowych rezydencji, należących do polskich rodów arystokratycznych. Wśród nich znalazła się Peczara, położona na środkowej Ukrainie, nad Bohem. Świadkami jej świetności, a potem powolnego umierania były Janina Zofia z Potockich Potocka (1851–1928) i jej córka Zofia Barbara (1883–1974). Ich zapiski: Dziennik z lat 1914–1919 oraz Moje własne wspomnienia, objęte wspólnym tytułem Peczara, tworzą barwny obraz życia rodziny Potockich na dalekiej a pięknej Ukrainie.

Pierwsze wydanie bez skreśleń i cenzury. Ostatnia część kultowej trylogii, pisana pod koniec życia Autora, świadomego jak niewiele czasu mu zostało. Opowieść, bez której nie sposób zrozumieć barda warszawskiej ulicy.

Anna Górska wychowała się w polskiej rodzinie na kresach wschodnich. Z domu wyniosła miłość do ojczyzny, bezgraniczną wiarę w Boga i wierność zasadom moralnym. Należała do harcerstwa, a po wybuchu wojny wstąpiła w szeregi Armii Krajowej. Aresztowana przez Rosjan, osadzona w więzieniu i poddawana brutalnym przesłuchaniom, przebywała w celi śmierci. Ostatecznie otrzymała wyrok 25 lat katorgi w najcięższych łagrach Syberii. Jej przejmujące i nadzwyczaj ciekawe wspomnienia są nie tylko przejmującym dokumentem epoki, lecz przede wszystkim świadectwem losu Polki. JEDNEJ Z WIELU.

Ludmiła, Barbara i Hela. Przedwojenne polskie Wilno. Trzy siostry, których beztroskie życie przerwała wojna. Wszystkie wywiezione w stepy Kazachstanu, po wojnie każdej z nich los szykuje inną niespodziankę.

Barbara zakochuje się w Rosjaninie, który uratował jej życie i postanawia zostać w Związku Sowieckim.

Ludmile udaje się przedostać do armii Andersa, ale dramatyczny wypadek kończy dobrze zapowiadającą się karierę oficerską. Trafia do polskiego obozu w Rodezji, gdzie opiekuje się dziećmi.

Najmłodsza – Helena – kończy kurs traktorzystów, przedziera się do polskiej armii w Persji, po wojnie osiada w Kanadzie.

Czy doświadczenia z zesłania determinują ich życie? Czy uda im się znaleźć wymarzoną, spokojną przystań, właściwego mężczyznę, zrozumieć się nawzajem?

Większość przedstawionych w książce wydarzeń jest prawdziwa.

Autentyczna, pasjonująca historia rodziny, która przeżyła wszystkie dramaty XX wieku (wojny światowe, rewolucję 1917, komunizm). Akcja rozgrywa się na czterech kontynentach i odzwierciedla dzieje tysięcy Polaków, którzy przeszli podobną drogę, nie stali się ofiarami, zachowali swoją godność. Którzy w swoim wnętrzu znaleźli nadzieję, siłę pomagającą im przetrwać i nadającą ich życiu sens. Książka chwyta za serce i czyta się ją jak fascynującą powieść. 

Bogato ilustrowana saga rodzinna, zawierająca wspomnienia matki pisarza, Seweryny Orłosiowej z Mackiewiczów i ojca, Henryka Orłosia, który dzieciństwo i część studiów spędził na Ukrainie. Pojawiają się tu nie tylko członkowie rodziny, ale też znane postacie historyczne i publiczne (Iwaszkiewiczowie, E. Małaczewski, Rydel, Wyspiański, Mehoffer, Józef i Stanisław Cat Mackiewiczowie, J. Korczak), historie obyczajowe, wypadki historyczne i przygody pisarskie. Przeplatane opowieści rodziców są oszczędnie komentowane i uzupełniane przez K. Orłosia również wplata on w tok dawnych wspomnień rezultaty z podróży sentymentalnej po miejscach rodzinnych na Ukrainie z 2010 roku.

Mój dom rodzinny – jak teraz o nim myślę – był domem wyjątkowym: ani z okresu dzieciństwa, ani z późniejszych lat, nie pamiętam podniesionych głosów Rodziców, kłótni, ostrzejszych słów. Pamiętam oboje uśmiechniętych, w dobrych nastrojach, optymistycznie nastawionych do życia. A przecież należeli do pokolenia, które przeżyło dwie wojny światowe, rewolucję bolszewicką, 39 rok, okupację niemiecką. Powstanie warszawskie w 44. A potem jeszcze wszystkie absurdy czasów PRL.

Żniwo gniewu jest powieścią opartą na prawdziwych wydarzeniach z życia rodziny Lucie. 

Od kresowych miasteczek i okupacji sowieckiej, przez wsie i napotkanych w lasach partyzantów, po przymusową pracę na folwarku niemieckiego arystokraty i osadnictwo na Ziemiach Odzyskanych - oto historia tułaczki dwóch sióstr, Kaszmiry i Maruszki.
Te nieprawdopodobne, ale jakże typowe dla mieszkańców Kresów losy stały się osnową Żniwa gniewu. To opowieść o kobietach wprzężonych w tryby wojny, o ich sile i woli przetrwania, o oddaniu dla drugiego człowieka i pielęgnowaniu tradycji rodzinnych. O pięknie miłości w podłych czasach, o poświęceniu, gdy nikt nie widział jego sensu, i wreszcie... o wierności.   

Lato 1939 roku, Kresy. Elżbieta i Stefania, wchodzące w dorosłość bliźniaczki, spędzają beztroskie wakacje w dworku dziadków. Sielankową atmosferę przerywa warkot niemieckich samolotów. Wkrótce ze wschodu nadciąga kolejne zagrożenie: Armia Czerwona. Rozpoczyna się dramatyczna walka o przetrwanie. Dziewczęta nie przypuszczają nawet, co szykuje dla nich los i jaką cenę przyjdzie im zapłacić za każdy dzień życia.

Pierwsza część trylogii „Owoc Granatu” to opowieść o miłości, rodzinie, wierności i odpowiedzialności, zawsze i pomimo wszystko. Oparta na faktach wstrząsająca historia wygnanych kobiet, których tułaczy szlak wiódł z Rzeczypospolitej przez Syberię aż na Bliski Wschód.

To autentyczny diariusz panny kresowej, która notuje w nim tak bieżące wydarzenia ze sceny życia publicznego, jak i własne rozterki, a tematów do zapisków dostarcza sama historia burzliwa i nieprzewidywalna. Wśród wojny, zamieszek i przemarszów wojsk autorka organizuje polskie szkoły, prowadzi szpital, ukrywa uciekinierów, jest filarem wszelkich działań kulturalnych w całej okolicy. Jednocześnie przeżywa osobiste dramaty, takie jak rozłąka z ukochanym czy śmierć ojca, oraz radości i zaszczyty, czym niewątpliwie była dla niej możliwość goszczenia u siebie Józefa Hallera i późniejsze spotkanie z nim w Warszawie, gdzie miała okazję odczytać generałowi fragmenty tegoż dziennika. A stanowi on świadectwo wielkiego hartu ducha, ale i odrobiny sentymentu w pielęgnowaniu najwyższych wartości przez bohaterską kresowiankę, która za wszelką cenę pragnie ochronić przed kolejnymi pogromami dwór nie tylko dom rodzinny, pełen ciepłych wspomnień, ale również, a może przede wszystkim, ostoję polskości i głębokiej wiary na umiłowanych Kresach.

Patrzę na mój czas to dziewiąta książka Anny Winner. Na jej treść składają się wspomnienia zmarłej w 2014 roku w Sztokholmie matki autorki, Janiny Lewandowski, opracowane na podstawie 16 tomów pamiętników, pisanych od najwcześniejszej młodości do ostatnich dni bohaterki. Uzupełniają je relacje członków rodziny.

Książka ukazuje historię, wywodzącego się z austriackiego zaboru, ziemiańskiego rodu zamieszkałego na Kresach.

Druga część trylogii „Owoc granatu”. Oparta na faktach historia wygnanych dziewcząt – Elżbiety i Stefanii, których tułaczy szlak wiódł z Rzeczypospolitej przez Syberię aż po Iran.

Fascynująca relacja z życia polskiej rodziny, której nie załamują dwie wojny światowe, dramatyczne ucieczki, przesiedlenia, komunistyczne prześladowania i utrata majątku. Helena Mycielska, urodzona w 1906, przeżyła niemal 103 lata i jest świadkiem XX wieku.

Razem z mężem wychowuje piątkę dzieci, które pozostaną wierne hasłu „Bóg, Honor i Ojczyzna”. Jej pamiętnik nie jest chronologiczną opowieścią, lecz zbiorem krótkich form, impresji, minireportaży. Przed nami przewija się korowód postaci nie tylko bliskiej rodziny, znanych polityków czy arystokratów, ale też służących, guwernantek i żebraków. Dzięki swojej wyjątkowej pamięci do nazwisk i zdarzeń, autorka ocaliła ich od całkowitego zapomnienia. Jej impresyjny, migawkowy styl przypomina błyski flesza, które na moment wydobywają z mroków przeszłości konkretne sceny, utrwalone w pamięci najpierw dziecka, potem panny, żony, matki i w końcu babki i prababki. Wspomnienia te stanowią cenne świadectwo historyczne. Styl pisarski autorki sprawia, że czyta się je jednym tchem.

Rody, które na trwałe zapisały się w historii Polski. Nazwiska, które znamy z podręczników; wielcy bohaterowie, wodzowie, kanclerze. Zawsze – w pierwszych szeregach, kiedy nadciągały dziejowe zawieruchy. Nadszedł jednak czas, gdy kataklizm zmiótł polskie rody arystokratyczne z areny dziejów chyba bezpowrotnie.

Jak wielkie rody przetrwały czasy komuny? Pozbawieni majątków, wyrzucani z pałaców, zamykani w więzieniach, upokarzani, nękani za pochodzenie, często musieli pożyczać pieniądze, żeby „przeżyć do pierwszego”. Czy udało się im pozostać wiernymi narodowym dewizom widniejącym na herbach i moralnym zasadom kultywowanym przez przodków?

Jak odnaleźli się w nowej rzeczywistości po roku 1989? Czy wolna wreszcie Polska czekała na powrót swoich historycznych liderów? Jak wygląda współczesność polskiej arystokracji?

Piętnastoletnia Tońka jest wielką patriotką. Swój protest przeciwko zawładnięciu polskim Lwowem przez Ukrainę wyraża chęcią przyłączenia się do walczącej młodzieży. Dowództwo uważa jednak, że dziewczyny mogą być co najwyżej sanitariuszkami, a nie stawać na froncie z bronią w ręku. Zdeterminowana Tońka nie zamierza się poddawać. Przebiera się za mężczyznę, ścina włosy i pod przybranym imieniem Hipolit dostaje się do liniowych oddziałów. Czy wzorem mitycznej królowej Amazonek, Hippolity, uda jej się stoczyć bohaterską walkę z nieprzyjacielem?

Ta poruszająca powieść została napisana dla uczczenia pamięci setek lwowskich dzieci, które w listopadzie 1918 roku chwyciły za broń, pragnąc bronić ojczyzny. Niesłychany patriotyzm, heroiczne bohaterstwo i chęć poświęcenia dla najwyższych idei sprawiły, że marzenia pokoleń mogły się spełnić.

Przedstawiamy zbiór listów pisanych na zesłaniu przez dwudziestoletnią Annę Branicką do przebywającego w niemieckiej niewoli narzeczonego, Janusza Radomyskiego.

Teksty te ukazują nie tylko dramat niespełnionej miłości, ale także warunki życia ludzi internowanych w ZSRR. Wśród listów znajdują się również wspomnienia m.in. świąt, polowań i dożynek w Wilanowie i Rosji oraz fragmenty dotyczące września 1939 i Powstania Warszawskiego.

Niezwykły pamiętnik polskiej podróżniczki

Bogatym życiorysem hrabiny Ewy Dzieduszyckiej można by obdzielić co najmniej kilka nietuzinkowych postaci. Miłośniczka górskich wędrówek, zapalona globtroterka i pisarka.

W czasach, kiedy wśród podróżników niewiele było kobiet, zwiedziła północną Afrykę, Indie, Palestynę, Grecję, Rumunię. To pierwsza Polka, która udokumentowała swoją podróż do Indii w formie książki (wydanej w 1912 roku). Europę miała w zasięgu ręki, jeździła na ważne przedstawienia do Lwowa i Wiednia czy wystawy do Paryża.

Jej wspomnienia to nie tylko reminiscencje z tych wojaży, trafne obserwacje obyczajowe i fascynujący dokument minionej epoki. To również barwna galeria sławnych postaci, a także ekscentrycznych członków jej najbliższej rodziny. Na kartach książki pojawiają się takie nazwiska jak: Tytus Chałubiński, Adam Asnyk, Sabała, Pawlikowscy, Sarah Bernhardt, Karol Estreicher czy Karol Brzozowski z egzotyczną żoną.

Ze sprawami dnia codziennego przeplatają się wielkie wydarzenia polityczne, zapis dawnych obyczajów, przenikliwe obserwacje i znakomite anegdoty – wszystko to składa się na porywającą biografię. Zarówno miłośnicy urokliwych opowieści rodzinnych, jak i czytelnicy zainteresowani historią będą zachwyceni.

Album Węgrowskie drogi do niepodległości ukazuje historię Węgrowa i powiatu węgrowskiego z okresu odzyskiwania niepodległości przez Polskę oraz lat II Rzeczypospolitej.

Album jest odpowiedzią na coraz większe zainteresowanie historią ujmowaną od strony rodziny, miejscowości, gminy, powiatu.

Barwna saga niemieckiej rodziny Reiffów współtworzącej polską historię i kulturę na tle minionych wieków. Autorka na podstawie źródeł historycznych, rodzinnych przekazów, wspomnień oraz starych zdjęć snuje fascynującą opowieść o Niemcach, dla których Polska stała się ojczyzną i prawdziwym domem.

Dokonując prywatnej archeologii rodzinnej autorka wydobywa z mroków przeszłości barwne sylwetki przodków, którym niejednokrotnie przyszło zmagać się z duchem dziejów. Począwszy od Jana Reiffa - protoplasty rodu, wybitnego w swym fachu rymarza - przez jego synów walczących w Powstaniu Styczniowym po cały korowód nietuzinkowych i temperamentnych kobiet autorka z lirycznym humorem wnikliwie przedstawia bogate losy mieszczańskiej rodziny. Na kartach książki odbijają się echem ważne dla polskiej kultury wydarzenia, wyrzucany na bruk fortepian Szopena, ceremonia pogrzebowa marszałka Piłsudskiego, których przodkowie autorki byli świadkami.

Z rodzinnej kroniki Marii Diatłowickiej wynurza się cenny obraz Warszawy sprzed lat, wielkomiejskiego tygla krzyżujących się kultur, Warszawy przedwojennej - miasta monumentalnych kamienic, czynszowych oficyn, burżuazyjnych salonów i zabaw w warszawskim klubie wioślarskim. Przez karty książki przewijają się żywo odmalowane postacie salonowych lwów, lokatorów rodzinnej kamienicy przy ul. Smoczej 28, warszawskich przedsiębiorców i inteligentów. "Mozaika rodzinna" hipnotyzuje czytelnika urokiem dawnych "dobrych czasów", bowiem autorka z epickim rozmachem i subtelną nostalgią rekonstruując prywatne dzieje uchyla drzwi do świata, który minął bezpowrotnie.

Kolejny tom serii historycznej o Polkach, które II wojna światowa zawiodła z Syberii do Iranu.

Elżbieta i Stefania próbują ułożyć sobie życie – w pięknym, egzotycznym kraju, u boku mężów. Jednak przeszłość nie pozwala o sobie zapomnieć: wracają koszmary wojennej przeszłości. Do tego w Iranie zachodzą zmiany polityczne. Polki znowu zostają skazane na wygnanie.

„Monumentalna powieść o mało znanym epizodzie dziejowym, łączącym losy polskich uchodźców po drugiej wojnie światowej z losami Irańczyków okresu rewolucji. Pełna emocji, egzotyczna, zaskakująca i poruszająca. Gorąco polecam!” – Anna Klejzerowicz, pisarka, autorka m.in. powieści historycznych i obyczajowych.

Maria Berny – Wołynianka z Dolnego Śląska – napisała książkę wspomnieniową, która jest świadectwem trudnej historii i przestrogą przed nacjonalizmem.

Autorka poszukuje swoich śladów i swoich korzeni, opowiada barwnie o jedenastu latach dzieciństwa spędzonych na Wołyniu, które były butne, radosne, szczęśliwe, a w końcu tragiczne. Pisze, jak oczami dziecka widziała narastające konflikty etniczne, przybierającą na sile nienawiść między ludźmi, którzy jeszcze wczoraj współżyli ze sobą, a teraz gotowi byli uciec się do największych zbrodni. W drugiej części książki Czytelnik znajdzie dokumenty dotyczące współczesnych stosunków polsko-ukraińskich oraz refleksje i wnioski na przyszłość.

Druga część serii „Cukiernia Pod Amorem”.

Autentyczna, pasjonująca historia rodziny, która przeżyła wszystkie dramaty XX wieku (wojny światowe, rewolucję 1917, komunizm). Książka chwyta za serce i czyta się ją jak fascynującą powieść. Autorka z godną podziwu sumiennością i wrażliwością odtwarza atmosferę miejsc i czasów, jak też ludzkie emocje. Od pełnego miłości domu na Kresach u schyłku XIX wieku, przez paryskie salony lat 30. ubiegłego stulecia, międzywojenny Poznań i syberyjskie łagry – po samotny pokoik w domu opieki w Kanadzie czy Australię 1994 – całe życie przegląda się w pisarstwie Maliny Stahre-Godyckiej.

Niezwykła saga kresowa. Brawurowa, genialna i pełna nostalgii opowieść o chorwackim rodzie, który osiadł na podtarnowskiej ziemi. Historia rozpoczyna się w 1903 r. i toczy się burzliwie i pasjonująco przez całe stulecie. Książka jest owocem genealogicznej pasji Autora ale będzie wciągającą lekturą dla wszystkich miłośników historii i dawnych Kresów.

11 września 2016 roku to dzień beatyfikacji w Astanie księdza Władysława Bukowińskiego (1904–1974), niestrudzonego i bohaterskiego, który poświęcił swoje życie pracy duszpasterskiej wśród żyjących tam katolików. Mimo ciężkich doświadczeń, jakich doznał jako więzień sowieckich łagrów, przyjął dobrowolnie w 1954 roku obywatelstwo ZSRS, nie chcąc opuścić zapomnianych i żyjących bez opieki duchowej Polaków i Niemców, rzuconych przez los do Karagandy i na ogromne terytoria Kazachstanu i innych sąsiednich republik. Więziony wielokrotnie za nielegalną działalność duszpasterską pozostał wierny do końca swemu powołaniu. 

Ksiądz Władysław Bukowiński Apostoł Kazachstanu, Boży domokrążca, Vianney Wschodu, kapłan bez kościoła, wielokrotnie skazywany, ponad trzynaście lat spędził w łagrach. W 1955 mógł wrócić do Polski. Aresztowany, na pytanie śledczego - dlaczego nie wyjechał - odpowiedział, że uczynił to „dla pracy duszpasterskiej wśród tak bardzo jej potrzebujących, a niemających swoich kapłanów katolików Związku Sowieckiego”.