Kto szuka Prawdy, szuka Boga . Edyta Stein a judaizm– ks. Wojciech Mueller (monografia naukowa)

Życie świętej Edyty Stein nawet wśród współczesnych wzbudza wielkie zainteresowanie. Urodzona w żydowskiej rodzinie, w wieku kilkunastu lat została zdeklarowaną ateistką a także jedną z pionierek lewicowych ruchów kobiecych. Wreszcie przeżyła głębokie nawrócenie i wstąpiła do klasztoru karmelitańskiego. Zmarła w Auschwitz w 1942 roku.

Alasdair MacIntyre z pasją przygląda się duchowej formacji Stein w kontekście jej mentorów i przyjaciół. Kto wpłynął na jej duchowość i sposób filozoficznego myślenia? Jak wyglądał proces nawrócenia tej niezwykłej kobiety? I w jaki sposób rozumieć głęboką rewolucję duchową, jaka dokonała się w jej życiu? Ta książka odpowiada na najważniejsze pytania, jakie stawia sobie człowiek na drodze do świętości.

W „Dziejach pewnej rodziny żydowskiej” Edyta Stein kreśli barwny obraz swego dzieciństwa, lat szkolnych i młodości. Z epickim rozmachem, pewną dozą nostalgii i humoru opisuje życie rodzinne we Wrocławiu, wędrówki z siostrami i przyjaciółmi po Sudetach, czasy studenckie na uniwersytetach wrocławskim i getyńskim, środowisko filozoficzne skupione wokół Edmunda Husserla, służbę sanitarną w szpitalu polowym w Hranicach na Morawach podczas I wojny światowej oraz egzamin doktorski we Fryburgu.

Edyta Stein była filozofem i pielęgniarką, nauczycielką i prelegentką, zakonnicą i mistyczką.

Konfrontując się z doświadczeniami I wojny światowej i rodzącego się nazizmu, odkrywała, że prawda jest uobecniona w Chrystusie. Pośród niepokojów społeczno-politycznych potrafiła osiągnąć jedność myśli, wiary i postawy życiowej, aż do śmierci w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau.

Książka "Ciocia Edyta. Żydowskie dziedzictwo katolickiej świętej" została napisana przez Suzanne Batzdorff, siostrzenicę Edyty Stein (1891-1942). Przekazuje nam ona obraz Świętej widziany z perspektywy jej żydowskiej rodziny, kilku pokoleń Steinów, którzy "zmagają się" z postacią i dziełem swej niezwykłej krewnej. W świetle rozlicznych publikacji poznajemy Edytę Stein, Żydówkę, chrześcijankę, wybitną filozofkę, karmelitankę, zamordowaną przez nazistów w obozie Auschwitz-Birkenau w sierpniu 1942 roku, która została wyniesiona przez papieża Jana Pawła II do godności świętej Kościoła katolickiego oraz współpatronki Europy.

Niniejsza książka pozwoli raz jeszcze spojrzeć na wiarę w świetle nauczania ks. Aleksandra Woźnego, kandydata na ołtarze Archidiecezji Poznańskiej. Zaprezentowana publikacja umożliwi dostrzeżenie w nim, człowieka głębokiej wiary, prowadzącego bogate życie duchowe, otwartego na Boże działanie.

Zawierzenie Najświętszej Maryi Pannie stało się dla ks. Woźnego doskonałym wzorem oddania się Bogu przez Nią. Przez wszystkie lata życia, a także w przeżywaniu kapłańskiej duchowości Sługi Bożego, pobożność maryjna była nie tylko mądrością Jego życia, ale też właściwym sposobem do prowadzenia i formowania wiernych. Ks. Aleksander wierzył, że Matka Boża chroni człowieka i bierze za niego odpowiedzialność, stając się Matką dla każdego. Gdy ktoś do Niej idzie, zyskuje pewność, że zawsze idzie prosto do Chrystusa. 

Długa była droga wiary w Chrystusa Edyty Stein św. Teresy Benedykty od Krzyża. Męka i Krzyż Chrystusa stały się osią jej rozmyślań i kontemplacji. W tej książeczce spotykamy się ze słowem świętej; to 214 jej myśli, które niezwykle celnie podsumowuje ostatnia: "To co mam do powiedzenia, jest tylko jedną, małą i prostą prawdą: jak można rozpocząć życie u boku Pana?" Ważnymi dodatkami są: fragment przemówienia Jana Pawła II podczas beatyfikacji i Jego homilia wygłoszona podczas kanonizacji świętej.

Edyta Stein, urodzona w 1891 roku we Wrocławiu, zamordowana w 1942 w Oświęcimiu-Brzezince, należy do najwybitniejszych kobiet XX wieku. W tej biografii nakreślone są, z dogłębnym zrozumieniem i w oparciu o starannie zebraną dokumentację, koleje jej burzliwego życia: dzieciństwo w domu żydowskim, pełne zapału poszukiwanie prawdy poprzez studia filozoficzne, zaangażowanie w walkę o równo-uprawnienie kobiet, spotkanie z chrześcijaństwem i konwersja, wstąpienie do Karmelu w Kolonii, w końcu aresztowanie, deportacja i śmierć męczeńska za swój naród.

W życiu Edyty Stein "zespala się żydowskie i chrześcijańskie dziedzictwo, jak w całodzianej tunice Jezusa" (Waltraud Herbstrith). Jako kobieta konsekwentnie realizująca prawdę, którą właściwie rozpoznała, św. Teresa Benedykta od Krzyża (Edyta Stein), jest trwałym znakiem człowieczeństwa i solidarności międzyludzkiej.

Edytę Stein z Romanem Ingardenem, znanym polskim filozofem, łączyły wspólny kierunek poszukiwań filozoficznych i przyjaźni. Zamieszczone tu listy z lat 1917-1938 ukazują ją jako kobietę we wszystkich jej odczuciach. Ukazują jej tęsknotę, rozczarowania i poszukiwanie własnej drogi. Listy pozwalają równocześnie zaznajomić się ze środowiskiem filozoficznym pierwszej połowy XX wieku.

Świat, w którym żyjemy, nieustannie gna do przodu. W pogoni za nowymi zdobyczami cywilizacji i techniki, coraz rzadziej zadajemy sobie pytania o sens istnienia człowieka i istotę naszego człowieczeństwa. Chcąc dotrzymać kroku współczesności, wielu z nas nie zwraca już uwagi na to, jak żyje i gubi gdzieś po drodze głębszą wartość swojego codziennego działania. Kto z nas, otwierając oczy o poranku, uświadamia sobie, że ten nowy dzień jest darem, ofiarowanym nam po to, byśmy przez każdy czyn rozwijali swoje człowieczeństwo, świadomie i z odpowiedzialnością służąc innym. Współpracując z łaską Boga człowiek powinien wzrastać wewnętrznie, zbliżać się do Niego, a w konsekwencji uwielbiać Go poprzez każde swoje działanie.
Przykład Edyty Stein dowodzi, że każdy czyn ludzki ma ogromne znaczenie w Bożym planie zbawczym. Opierając się przede wszystkim na wypowiedziach E. Stein oraz na jej świadectwie życia i drogi do świętości, książka ta ma na celu przypomnienie i ukazanie wielkiej wagi ludzkiego działania, odkrywania Bożej łaski w życiu i podejmowania świadomej współpracy z nią. Publikacja ta może stać się cenną pomocą dla katechetów, teologów i kierowników duchowych, ale przede wszystkim dla każdego, kto pragnie się na moment zatrzymać i spytać samego siebie: dokąd zmierzam w swoich czynach? Czy to, co robię, pomaga mi świadomie wzrastać w łasce powołania, a w końcu dorastać do świętości?

Książka w szczególny sposób przybliża warsztat intelektualny autorki. Stanowi owoc jej studiów nad dziełem „pierwszego mistyka chrześcijańskiego”. Edyta Stein przez wiele lat zajmowała się pismami Dionizego Areopagity. Dzięki spotkaniu z nim również współczesny czytelnik może dostrzec granice „gier językowych” teologii. Teologia mistyczna okazuje się zmienną grą odsłaniania i przesłaniania.

Pierwszy z tomów zawiera wszystkie odnalezione dotąd listy z lat 1916-1933. Dotyczą studiów filozoficznych autorki we Fryburgu oraz okresu do wstąpienia do klasztoru karmelitanek bosych w Kolonii.

„Cywilizacja żydowska” to rozwinięcie rozważań zarysowanych w książce O wielości cywilizacji, w której autor przedstawia swoje teorie i metody badawcze. To szczegółowa charakterystyka społeczności sakralnej, zbudowanej wokół religii i rozwijanej przez komentarze do pierwotnych tekstów religijnych. Jest jedną z najdokładniej opisanych przez Konecznego cywilizacji (obok bizantyńskiej i łacińskiej). 

Niniejsza publikacja precyzyjnie wyjaśnia naukę katolicką odnośnie do tzw. „kwestii żydowskiej” w sposób wolny od teologicznie absurdalnych ale politycznie poprawnych błędów II Soboru Watykańskiego. Autor książki wyprowadza wnioski przy użyciu metody scholastycznej, która została praktycznie zarzucona przez współczesnych komentatorów, ponieważ wymaga niezwykłej – jak na dzisiejsze standardy nauk społecznych – logiki i precyzji wypowiedzi.

Atutem książki Pawła Lisickiego jest przedstawienie niepodważalnych danych pozwalających zrozumieć do jakiego stopnia, współczesne podstawy dialogu katolicko-żydowskiego są oderwane od rzeczywistej tożsamości katolicyzmu i realiów rabinicznego judaizmu, do jakiego stopnia dialog ten w swych założeniach opiera się na zakłamaniu Ewangelii, zaprzecza słowom i czynom Jezusa Chrystusa, tak jakby Jego Męka nie była konsekwencją pryncypialnego odrzucenia przez Jego Naród i tak jakby istniała inna możliwa ekonomia odkupienia i zbawienia, niż ta, którą On ustanowił.      

Niemiecki filozof Max Scheler (1874–1928) napisał Resentyment w strukturze systemów moralnych tuż przed I wojną światową (1912) przede wszystkim jako polemikę z oceną chrześcijaństwa sformułowaną ćwierć wieku wcześniej przez Friedricha Nietzschego.