Encyklopedia Powstania Wielkopolskiego 1918-1919 - Janusz Karwat

"W tworzeniu przyświecały mi dwa cele - przedstawić syntezę zrywu niepodległościowego po stu latach oraz pokazać ludzi, maksymalnie jak najwięcej powstańców, mieszkańców ziemi gnieźnieńskiej. Mówiąc o niej mam na uwadze ówczesne dwa powiaty - witkowski z dzisiejszym Powidzem oraz gnieźnieński – powiedział prof. Janusz Karwat, historyk, autor książki. – Oba powiaty w okresie zaboru leżały w rejencji bydgoskiej, choć pojęcie „ziemi gnieźnieńskiej” jest obszerniejsze, gdyż do 1793 roku istniało województwo gnieźnieńskie, sześć razy większe niż dzisiejszy powiat gnieźnieński. Starałem się napisać syntezę, ale nie datalicznie odtwarzać każde wydarzenie powstania, bo zajęłoby to kilka tomów, tylko spojrzeć na to okiem dzisiejszego czytelnika i trochę od środka, pokazując atmosferę i specyfikę powstania. Powstanie to przede wszystkim zryw ochotników od 28 grudnia aż do lutego, kiedy to z własnej woli poszli mieszkańcy miejscowości i wsi, wyzwolili okolicę i pozostali na froncie. To oni wyzwolili 2/3 obszaru wielkopolski – dodał."

Dziś Powstanie to opowieść o dwóch przyjaciołach, Antku i Franku, którzy zostali wciągnięci w wir zdarzeń rozgrywających się w Poznaniu i Wielkopolsce na przełomie 1918 i 1919 roku. Chłopcy stają się świadkami wydarzeń, które zmieniły bieg historii Polski. Oglądają kres pierwszej wojny światowej i rozpad armii zaborczej, są obecni podczas przyjazdu Ignacego Jana Paderewskiego do Poznania, obserwują walki na ulicach miasta. Pomagają rannym powstańcom, roznoszą listy i meldunki, a wreszcie uczestniczą w zwycięskiej bitwie o lotnisko Ławica.

Komiks zawiera czterostronicowy aneks edukacyjny, opisujący przyczyny wybuchu i przebieg powstania. 

Ojczyzna się odradza. Zwycięskie powstanie nad Wartą. 95 rocznica Powstania Wielkopolskiego jest powodem do przypomnienia wydarzeń, które spowodowały, że po ponad 100 latach niewoli pod zaborem pruskim, niepodległość odzyskała Wielkopolska oraz część Pomorza. Publikacja przedstawia przygotowania do jedynego zakończonego sukcesem powstania. Autor - wybitny poznański historyk Marceli Kosman, opisuje spontaniczny wybuch, wyzwolenie Poznania oraz przebieg walk powstańczych na prowincji. Barwna i bogato ilustrowana książka przeznaczona nie tylko dla młodego czytelnika.

Album jest ułożoną narracyjnie opowieścią, na którą składa się odpowiednio dobrana ikonografia wraz z podpisami i komentarzem historycznym. Książka rozpoczyna się rozdziałem pt. ?Ostatnie dni niewoli?, który opowiada o uwarunkowaniach politycznych, narodowych i społecznych które stanowiły genezą Powstania Wielkopolskiego. Następnie w kolejnych rozdziałach zostaje zaprezentowana ikonografia z przebiegu walk i działań powstańczych związanych z wyzwalaniem Wielkopolski spod panowania pruskiego. Istotnym elementem edukacyjnym są mapy z zaznaczeniem zasięgu walk i ośrodków powstańczych. Zaprezentowane także zostają sylwetki ważniejszych dowódców. Opowieść o losach powstańców zostaje doprowadzona do ich sytuacji w II rzeczypospolitej oraz tragicznych losów po agresji III Rzeszy Niemieckiej w 1939 r., kiedy wielu z nich zostało aresztowanych i rozstrzelanych w egzekucjach lub osadzonych w obozach koncentracyjnych.

Praca zbiorowa, która naświetla losy ziemian-powstańców, który wspierali Powstanie Wielkopolskie nie tylko z bronią w ręku, ale także na polu gospodarczym, politycznym czy oświatowym. Poza znanymi nazwiskami: Zbigniewa Ostroroga-Gorzeńskiego, Władysława Grabskiego, Stanisława Thiela czy Aleksandra Szembeka, w publikacji pojawiają się również biografie ziemianek, które tak jak Antonina Czarnecka czy Dora Mukułowska organizowały pomoc medyczną.

Daniel Kęszycki, pochodzący ze starego wielkopolskiego rodu, ale wychowany i wykształcony za granicą, pisał swoje wspomnienia po francusku. Przetłumaczyła je jedna z jego córek, Janina, a syn Wojciech przechował i współcześnie opatrzył wstępem przybliżającym sylwetkę autora.
W pamiętniku znajdziemy relacje uczestnika przełomowych dla dziejów Poznania i Wielkopolski wydarzeń, powstańca i współpracownika Naczelnej Rady Ludowej. Autor obszerniej pisze o zabiegach dyplomatycznych związanych z włączeniem Wielkopolski do rodzącej się niepodległej II Rzeczypospolitej, działaniach Naczelnej Rady Ludowej, nastrojach panujących w Poznaniu zaledwie chwilę po odzyskaniu niepodległości.

Znamienity pamiętnik z czasów Powstania Wielkopolskiego.

I to pamiętnik nie byle kogo, bo jednego z liderów powstania w północnej części kraju – nie tylko Wielkopolski, bo zakusy Jacobsona sięgały znacznie dalej.

Książka Stanisława Karolczaka "Z dziejów powiatowego miasta Jarocina 1913 - 1918. Wojna światowa, konspiracja, rewolucja" jest reprintem wydawnictwa z 1935 r.

Publikacja stanowiła pierwsze opracowanie dokumentujące wydarzenia poprzedzające wybuch powstania wielkopolskiego w Jarocinie. Na jej kartach znalazło się wiele unikatowych ilustracji, m.in. afisz z 9 listopada 1918 roku informujący o powstaniu pierwszej w Wielkopolsce Rady Żołnierskiej.

Książka prezentuje wszystkie odnalezione i zinwentaryzowane na podstawie badań terenowych mogiły poległych oraz zmarłych z ran i chorób powstańców wielkopolskich wymienionych w publikacji W. Olszewskiego i Ł. Jastrząba Lista strat Powstania Wielkopolskiego od 27 grudnia 1918 roku do 8 marca 1920 roku (wyd. 2, Koszalin 2009).

Wydawnictwo zostało przygotowane w ramach projektu "Rok setnej rocznicy 1918-2018" realizowanego przez Muzeum Regionalne w Siedlcach w celu uczczenia 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.

Publikacja zawiera bogaty materiał dokumentacyjny uzupełniony licznymi fotografiami archiwalnymi. Autor przedstawił około 900 notek biograficznych mało znanych bohaterów walczących o niepodległość na terenie pogranicza Podlasia, Mazowsza i Lubelszczyzny.

Album jest hołdem autora i Ostrowskiego Towarzystwa Genealogicznego dla powstańców wielkopolskich, którzy w 1918 roku stanęli do walki z pruskim zaborcą o przyłączenie Wielkopolski do odradzającego się Państwa Polskiego. Autor peregrynował po miejscach uświęconych, gdzie powstańcy przelewali krew za ojczyznę, gdzie toczyły się walki, był też tam, gdzie powstańcy spoczęli na zawsze - na wielkopolskich cmentarzach. Przez prawie dwa lata odwiedził niemal 300 miejscowości Wielkopolski, gdzie odnalazł ponad 600 miejsc pamięci.

Popularnonaukowe opracowanie młodego historyka z Bydgoszczy Krzysztofa Drozdowskiego, przygotowane specjalnie z okazji obchodzonego w styczniu 2020 roku stulecia przyłączenia Bydgoszczy do odrodzonej Polski.

Książka wypełnia lukę na rynku wydawniczym, ponieważ dotychczas brakowało spójnej, obszernej publikacji ukazującej tło ówczesnych wydarzeń i jednocześnie przypominającej to, co wydarzyło się podczas trzech historycznych dni stycznia 1920 roku: 19 stycznia – przekazanie symbolicznego klucza do bram miasta przez niemieckiego burmistrza reprezentantom społeczności polskiej, 20 stycznia – wkroczenie zwartych oddziałów Wojska Polskiego do Bydgoszczy oraz 22 stycznia – oficjalne, urzędowe włączenie Bydgoszczy do odrodzonej Polski. Autor korzystał z literatury naukowej, pamiętników, ówczesnej prasy oraz dotarł do mało znanych dokumentów przechowywanych w archiwach wojskowych i cywilnych. Tekst wzbogacają liczne zdjęcia z epoki, których część jest publikowana po raz pierwszy..