Błogosławiona wieś - Helena Popek

Wołyń. Świadkowie mówią to zbiór wywiadów z ludźmi, którzy przeżyli mordy ludności polskiej na Kresach Wschodnich.

Autor – Miłosz Socha – po latach zadał starszym osobom pozornie proste pytanie: Czy może Pan/Pani opowiedzieć mi historię swojego życia? Ta prośba zabierała jednak spokój z twarzy rozmówców. Powracały dramatyczne wspomnienia, kiedy to uciekając przed śmiercią, często musieli pozostawić najbliższych członków rodziny. Dziś nie wiadomo nawet, gdzie – i czy w ogóle – zostali oni pochowani zgodnie z należytym szacunkiem.

Obowiązkiem pokoleń wychowanych w czasach pokoju jest pamięć o przodkach i ich losach w okresach największej próby. Próby zachowania resztek człowieczeństwa w pułapce wojny, w czasach eskalacji nienawiści i zbiorowej paranoi, pozwalającej z zimną krwią zabijać, palić i rabować, mając za nic życie tych, których uznano za wrogów. Pokój nie jest człowiekowi dany raz na zawsze, a biografie tych, którzy tak boleśnie musieli się o tym przekonać, niech będą ostrzeżeniem dla następnych pokoleń.

Książka "Wołyńskie lata, które pamiętam..." to wspomnienia wielu krewnych i znajomych autorki, którzy przeżyli gehennę wojny na Wołyniu w latach 1942-1945. Autorka przedstawia w niej przeżycia bliskich osób na tle historycznych zdarzeń. Opisuje także losy kilku rodzin z okolic Włodzimierza Wołyńskiego, Kowla, Kisielina i zapamiętaną przez nich gorycz prześladowań ze strony UPA i nacjonalistycznych organizacji ukraińskich. Główna bohaterka opowiadań jest postacią autentyczną (łączy wszystkie wątki wspomnień), bezgranicznie szczerą, pozbawioną egoizmu i gotową do poświęceń. Mając świadomość ograniczeń "wolnej woli" w zderzeniu z uwarunkowaniami zewnętrznymi, pozostaje wierna swej altruistycznej naturze.

Życie Zofii Hołub to historia XX-wiecznej Polski w pigułce. Zostało ukształtowane przez ucieczkę przed bandami UPA mordującymi Polaków na Wołyniu, uratowanie żydowskiego dziecka, uniknięcie transportu do Auschwitz, wyjazd na Ziemie Odzyskane i małżeństwo z Żołnierzem Wyklętym.

Losy Zosi splatają się ponadto z życiem dwóch innych wyjątkowych kobiet - Inki, dziewczynki skazanej przez nazistów i Polaków na śmierć, oraz Stanki, której rodzina heroicznie decyduje się na ukrywanie i wychowywanie żydowskiego dziecka.

Dziennikarz Mateusz Madejski publikuje rozmowę z własną babcią i odkrywa przed czytelnikami, jak wiele tajemnic i tragicznych wydarzeń skrywa historia większości polskich rodzin.