Autoportret z listów (1916-1932) - św. Teresa Benedykta od Krzyża (Edyta Stein)

Długa była droga wiary w Chrystusa Edyty Stein św. Teresy Benedykty od Krzyża. Męka i Krzyż Chrystusa stały się osią jej rozmyślań i kontemplacji. W tej książeczce spotykamy się ze słowem świętej; to 214 jej myśli, które niezwykle celnie podsumowuje ostatnia: "To co mam do powiedzenia, jest tylko jedną, małą i prostą prawdą: jak można rozpocząć życie u boku Pana?" Ważnymi dodatkami są: fragment przemówienia Jana Pawła II podczas beatyfikacji i Jego homilia wygłoszona podczas kanonizacji świętej.

Świat, w którym żyjemy, nieustannie gna do przodu. W pogoni za nowymi zdobyczami cywilizacji i techniki, coraz rzadziej zadajemy sobie pytania o sens istnienia człowieka i istotę naszego człowieczeństwa. Chcąc dotrzymać kroku współczesności, wielu z nas nie zwraca już uwagi na to, jak żyje i gubi gdzieś po drodze głębszą wartość swojego codziennego działania. Kto z nas, otwierając oczy o poranku, uświadamia sobie, że ten nowy dzień jest darem, ofiarowanym nam po to, byśmy przez każdy czyn rozwijali swoje człowieczeństwo, świadomie i z odpowiedzialnością służąc innym. Współpracując z łaską Boga człowiek powinien wzrastać wewnętrznie, zbliżać się do Niego, a w konsekwencji uwielbiać Go poprzez każde swoje działanie.
Przykład Edyty Stein dowodzi, że każdy czyn ludzki ma ogromne znaczenie w Bożym planie zbawczym. Opierając się przede wszystkim na wypowiedziach E. Stein oraz na jej świadectwie życia i drogi do świętości, książka ta ma na celu przypomnienie i ukazanie wielkiej wagi ludzkiego działania, odkrywania Bożej łaski w życiu i podejmowania świadomej współpracy z nią. Publikacja ta może stać się cenną pomocą dla katechetów, teologów i kierowników duchowych, ale przede wszystkim dla każdego, kto pragnie się na moment zatrzymać i spytać samego siebie: dokąd zmierzam w swoich czynach? Czy to, co robię, pomaga mi świadomie wzrastać w łasce powołania, a w końcu dorastać do świętości?

Edyta Stein, interpretując dzieła św. Jana od Krzyża, rozwija swoją koncepcję wiedzy Krzyża jako teologię Krzyża oraz jako naukę życia w znaku Krzyża. Studium to jest zarówno znakomitym wprowadzeniem w dzieło Ojca Zakonu Karmelitańskiego, jak i świadectwem głębokiego doświadczenia wewnętrznego i jasności myślenia Autorki. Co więcej, śledząc życie i naukę św. Jana od Krzyża, Edyta Stein odsłania własną drogę i wykazuje, że krzyż nie jest symbolem śmierci, lecz żywym znakiem mistycznej rzeczywistości.

Druga część korespondencji obejmuje 480 listów, pochodzących z ostatniego etapu życia Edyty Stein i powstałych w latach 1933–1942. Listy te odnoszą się od jej życia oraz działalności w klasztorze karmelitanek w Kolonii, ucieczki przed nazistami do Holandii i pobytu w Karmelu w Echt, aresztowania przez gestapo i deportacji do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu, gdzie zginęła w roku 1942.

Życie świętej Edyty Stein nawet wśród współczesnych wzbudza wielkie zainteresowanie. Urodzona w żydowskiej rodzinie, w wieku kilkunastu lat została zdeklarowaną ateistką a także jedną z pionierek lewicowych ruchów kobiecych. Wreszcie przeżyła głębokie nawrócenie i wstąpiła do klasztoru karmelitańskiego. Zmarła w Auschwitz w 1942 roku.

Alasdair MacIntyre z pasją przygląda się duchowej formacji Stein w kontekście jej mentorów i przyjaciół. Kto wpłynął na jej duchowość i sposób filozoficznego myślenia? Jak wyglądał proces nawrócenia tej niezwykłej kobiety? I w jaki sposób rozumieć głęboką rewolucję duchową, jaka dokonała się w jej życiu? Ta książka odpowiada na najważniejsze pytania, jakie stawia sobie człowiek na drodze do świętości.

Tom pism Edyty Stein obejmuje rozmaite artykuły, referaty i wykłady na temat kobiety z perspektywy fi lozofi cznej i praktycznej pochodzące z lat 1928–1932. W tamtych czasach jej ujęcie idei dotyczących kobiecości było pionierskie. Autorka porusza w swych tekstach i wystąpieniach niezwykle szeroką problematykę: od politycznego równouprawnienia, pedagogiki dziewcząt, specyfi ki natury kobiecej przejawiającej się w ciele, psychice, duchu i w nowych kobiecych koncepcjach życia – aż po interpretację biblijnej równoważności płci i chrześcijańskie modele życia.

Niniejsza publikacja stanowi próbę odczytania wpływu judaizmu na duchowość Edyty Stein, a także na jej decyzje, postawy i światopogląd. Przyjmując katolicyzm, pozostała Żydówką w podwójnym sensie: z racji pochodzenia i z racji łaski – wejścia w życie Jezusa Chrystusa. Konwersja w żadnym wypadku nie przekreśliła judaizmu, stanowiącego korzeń, z którego wyrastała i z którego przez całe życie czerpała jak ze źródła, warunkującego w bardzo dużym stopniu duchowość chrześcijańską. Błędem byłoby chcieć oddzielać jedno od drugiego. Chrzest, który przyjęła, nie oznaczał końca jej poszukiwań religijnych. Stanowił jeden z etapów drogi do świętości i prowadził do profesji zakonnej, kiedy ofiarowała swoje życie, przyjmując dobrowolnie nieuniknioną śmierć w komorze gazowej za własny naród i prawdziwy pokój.
Życie Edyty Stein to najtrudniejsza historia naszego wieku i sytuacji religijnej wielu ludzi: żydów, katolików, ateistów, poszukujących. Trudno byłoby mówić o jej męczeńskiej śmierci, gdyby za tym nie stała głęboka postawa duchowa, odzwierciedlona w świadomych decyzjach i przekonaniu, kim Edyta była i skąd się wywodziła. Była do końca wierna swojemu narodowi oraz całemu dorobkowi duchowemu swoich praojców, stając się bliską Bogu, bliską Żydom i bliską chrześcijanom.

Ks. Wojciech Mueller (fragment wprowadzenia do książki)

Edyta Stein była filozofem i pielęgniarką, nauczycielką i prelegentką, zakonnicą i mistyczką.

Konfrontując się z doświadczeniami I wojny światowej i rodzącego się nazizmu, odkrywała, że prawda jest uobecniona w Chrystusie. Pośród niepokojów społeczno-politycznych potrafiła osiągnąć jedność myśli, wiary i postawy życiowej, aż do śmierci w obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau.