Szlakiem I Brygady. Dziennik żołnierski - Wacław Lipiński

Unikatowy reprint albumu z 1933 roku. To wyjątkowa i niepowtarzalna publikacja, zarówno pod względem historycznym, jak i edytorskim. Ukazuje wymarsz Pierwszej Kompanii Kadrowej z Krakowa. Zamieszczone zdjęcia, materiały dokumentalne i mapy odtwarzają klimat przedwojennych wydarzeń i oddają charakter epoki.

Do albumu gratis – DVD„Sztandar wolności”, film dokumentalny z 1937 roku.

Wydana z okazji 100 rocznicy wymarszu Pierwszej Kompanii Kadrowej i powstania Legionów Polskich publikacja, przypomina czyn zbrojny, który doprowadził do odzyskania przez Polskę niepodległości. Autor opracował kalendarium szlaku bojowego Legionów, przedstawiając najważniejsze miejsca walk i bitew I, II i III Brygady. Do spisu wydarzeń dołączył cytaty ze wspomnień uczestników walk, które spisywane na bieżąco, z osobistym zaangażowaniem żołnierzy, oddają klimat tamtych dni. Szczególną wartość dokumentacyjną mają dołączone do książki materiały zaczerpnięte z wielu źródeł: pomnikowej Ilustrowanej Kroniki Legionów Polskich, Kalendarza Naczelnego Komitetu Narodowego na rok 1916, a także Kroniki działań I i II Brygady od sierpnia 1914 do czerwca 1915 r. Książka jest hołdem oddanym wszystkim żołnierzom. 

Po przeczytaniu Marzyciela i stratega profesor Wacław Jędrzejewicz powiedział:

           – Przez najbliższych pięćdziesiąt lat to będzie najlepsza książka o Piłsudskim.

„Autor stworzył dzieło rzetelnością nieustępujące publikacjom naukowym, a jednocześnie nienużące dzięki lekkości pióra właściwego poecie i eseiście. W odróżnieniu od większości prac historycznych, Urbankowski nie skupia się na samej faktografii, choć i ta część budzi uznanie. Owocem jest obfitość mało znanych faktów i szeroko zarysowany kontekst dziejowy.

Adam Ludwik Korwin-Sokołowski – jeden z adiutantów a od 1930 roku szef gabinetu Marszałka Piłsudskiego zgodnie z wolą i apelem Marszałka spisał jako uczestnik i świadek historii swoje wspomnienia. Wspomnienia Adama Ludwika Korwin-Sokołowskiego obejmują lata 1910-1945. 

Materiały te mówią o wielu zupełnie nieznanych epizodach naszej historii nie tylko poszerzając naszą wiedzę o niej, ale również wspaniale oddają klimat tamtej epoki i mentalność ludzi w niej żyjącej, ludzi którym zawdzięczamy odzyskanie niepodległości, suwerenności i własnej państwowości. Publikacja zawiera dużo cytatów z wypowiedzi Marszałka. Pochodzą one z odręcznych notatek autora sporządzanych podczas odpraw, w których uczestniczył.

Album przywraca pamięć o milionach uchodźców i ofiarach gigantycznych zmagań, które naznaczyły tę część Europy. Autor przypomina całą historię ważnej dla Polaków wojny, choć nie była to polska wojna – to fragment wspólnej historii kilkunastu narodów.

Publikacja nie jest jedynie zbiorem suchych faktów historycznych, okraszonych przypadkową ikonografią. Oddaliśmy głos świadkom epoki, a setki niepublikowanych fotografii przybliżają czasy, w których śmierć milionów ludzi mieszała się z nadzieją na lepsze – lub chociaż inne – Jutro.

Wychowany w duchu patriotycznym, marząc o niepodległości Ojczyzny wstąpił w wieku 18 lat do tworzonych w Krakowie w 1914 r. Polskich Legionów. W 2. Szwadronie Ułanów Legionów walczył w kampanii w Karpatach Wschodnich, na Bukowinie i pod Rokitną, a później w kampanii wołyńskiej. Internowany wysłany został na front włoski, a potem do szkoły oficerskiej pod Wiedniem. Zorganizował wyprowadzenie polskich słuchaczy ze szkoły i ich powrót do kraju. W Krakowie włączył się w tworzenie 2. Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich i jako dowódca półszwadronu skierowany został na front ukraiński do działań w obronie Lwowa i Galicji Wschodniej. Po powrocie z tej wojny objął dowództwo szwadronu karabinów maszynowych i ze swoim pułkiem walczył z bolszewicką armią konną Budionnego. Z wojny powrócił w stopniu rotmistrza, jako kawaler orderu wojennego Virtuti Militari.

Dziennik prowadzony dra Składkowskiego - najpierw lekarza V batalionu, później 1 pułku I Brygady. Niezwykle drobiazgowy i dokładny jest niezrównanym źródłem wiedzy o dniu codziennym żołnierza Legionów. Warto podkreślić duże poczucie humoru autora, nie pozbawione (tak zresztą jak i w innych jego tekstach) dawki autoironii.

Wznawiana praca Wacława Lipińskiego prezentuje walor prekursorski, „klasyki gatunku”. Świetnie napisana, syntetycznie przedstawia przygotowania do walki zbrojnej i dzieje biorących w niej udział polskich formacji wojskowych w czasie wojny. To ich wysiłek uważał Lipiński za decydujący w dziele wybicia się Polski na niepodległość.