Łupaszka. Historia 5. Brygady Wileńskiej AK pod dowództwem legendarnego majora Szendzielarza "Łupaszki" we wspomnieniach dowódcy 3. szwadronu por. Antoniego Rymszy "Maksa" - Jan Stanisław Smalewski

Uratowanych z podstępnej sowieckiej likwidacji partyzantów "Kmicica" zebrał pod swoją komendę w 5 Wileńskiej Brygadzie AK Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka".

Wspomnienia „Zawiszy” z oddziału „Kmicica” i 5. Wileńskiej Brygady AK legendarnego Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”.

Ideą, która przyświecała powstaniu niniejszej książki, była przede wszystkim chęć oddania hołdu tym, którym ten hołd się należy: bohaterom, którzy w chwilach tak tragicznych jak nastanie okupacji komunistycznej nie załamali się, a dzielnie stawiali opór Armii Czerwonej i rodzimym poplecznikom sierpa i młota, dając światu najpiękniejszy obraz patriotyzmu ze wszystkich, jakie ten kiedykolwiek widział.

3. Wileńska Brygada NZW, działająca na Białostocczyźnie w latach 1945-1946, miała kontynuować tradycje walk 3. Wileńskiej Brygady AK z okresu 1943-1944, zaś II szwadron 5. Wileńskiej Brygady AK z 1945 roku była etapem przejściowym pomiędzy obiema strukturami.

Nic nie należy opuszczać, cenzurować, pomijać. Korzystać z wszelkich źródeł i publikacji, które mogą przyczynić się do wszechstronnego wyjaśnienia wszystkich opisywanych okoliczności... Tak należy cierpliwie i odważnie odtwarzać naszą historię w mikroskali, aby w przyszłości uzyskać szczegółową syntezę.

Wspomnienia żołnierza z oddziału "Jastrzębia",który przeszedł szlak bojowy z 27. Wołyńską Dywizją Piechoty AK od samoobrony w Zasmykach, do rozbrojenia w Skrobowie.

Wspomnienia Antoniego Rymszy ps. Maks, dowódcy 3. szwadronu i jego żony sanitariuszki Aldony z 5. Wileńskiej Brygady AK legendarnego mjr. Zygmunta Szendzielarza "Łupaszki" oraz z łagru na Kołymie, gdzie trafił po "ułaskawieniu", skazany wcześniej przez sowiecki trybunał wojenny na karę śmierci, którą zamieniono na dwadzieścia pięć lat łagru. Trylogia to: U boku Łupaszki, Żołnierze Łupaszki, Więzień Kołymy - które ukazały się wcześniej w osobnych tomach.

Skrywana historia drugiej wojny polsko-sowieckiej.

To zapomniana lecz prawdziwa wojna polsko-radziecka toczona przez „żołnierzy wyklętych”. Wbrew dość powszechnemu mniemaniu, podziemie poakowskie nie było zwalczane tylko przez wojska podległe polskim władzom komunistycznym, ale też przez oddziały nadesłane z Sowieckiego Sojuza: NKWD, Smiersz i NKGB. Z Sowietami walczyli ci sami ludzie, którzy wcześniej przeciwstawiali się Niemcom. To nie oni się zmienili, lecz nieprzyjaciel.

Książka rzeszowskiej serii oddziałowej. Jej celem jest odtworzenie historii Rzeszowskiego Okręgu Narodowej Organizacji Wojskowej - Narodowego Zjednoczenia Wojskowego w latach 1944-1947. Wiosną 1946 r., obejmował on swą działalnością północną część ówczesnego województwa rzeszowskiego oraz fragmenty województw lubelskiego i kieleckiego.

Publikacja opisuje najbardziej spektakularny i widowiskowy etap w działalności 5 Brygady Wileńskiej AK, kiedy to po wygaszeniu działań na Białostocczyźnie przeniosła się ona na teren północnej Polski. To historia nieuchwytnych lotnych patroli, przemierzających dziennie setki kilometrów, to szlak bojowy znaczony 27 rozbitymi posterunkami MO i placówkami UB. To wreszcie historia niezwykłej zbiorowości żołnierzy 5 Brygady – młodych ludzi z Kresów, dla których walka o wolną Polskę była sprawą najważniejszą.

Biografia wywodzącego się z rodziny polsko-francuskiej, urodzonego na Litwie, wychowanego w polsko-żydowskim Wilnie Sergiusza Kościałkowskiego prezentuje losy i walkę pokolenia Polski niepodległej zniszczonego przez totalitaryzmy niemieckich nazistów i rosyjskich bolszewików.

Tom pierwszy pracy przedstawia struktury i działalność kontrwywiadu AK, funkcjonowanie podziemnego sądownictwa, wydawane wyroki na kolaborantów i agentów NKWD oraz gestapo. Omówione zostały też najgłośniejsze akcje likwidacyjne AK w Wilnie.

Autor przebadał dokumenty polskie, litewskie, niemieckie, rosyjskie, żydowskie; dotarł też do wielu świadków wydarzeń. Wykorzystał zachowane dokumenty AK, Abwehry, gestapo, policji litewskiej i sowieckich służb bezpieczeństwa.

Bohaterem książki jest Bolesław Kontrym, ps. „Żmudzin”. Czytelnicy poznają niesamowitą postać, która przeszła drogę od oficera Armii Czerwonej, przez służbę w polskiej policji do cichociemnego, żołnierza Armii Krajowej, powstańca warszawskiego, zamordowanego przez komunistów zimą 1953 po czteroletnim wycieńczającym śledztwie.

Ta książka to żywe świadectwo wielu osób na różny sposób związanych z historią Danuty Siedzikówny. Wśród nich znajdują się naukowcy, politycy, historycy, archeolodzy, dziennikarze, artyści, reżyserzy, społecznicy, kibice, przedstawiciele rodziny Inki.
Danuta Siedzikówna Inka, sanitariuszka 5. Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, młoda dziewczyna, stała się dla nas symbolem, wokół którego udało się zjednoczyć ludzi różnych środowisk i zdziałać wiele dobra. Pozostawiła po sobie mocne świadectwo bezkompromisowej wierności wartościom, w których została wychowana. Potrafiła dla Polski poświęcić swoje życie. Kiedy wysyłała swój słynny gryps do babci Tymińskiej, że zachowała się jak trzeba, to powiedziała w nim tak naprawdę - Babciu, ja nie zdradziłam wartości, w których zostałam wychowana, które wyniosłam z rodzinnego domu, ze szkoły salezjańskiej, z oddziałów leśnych. Pozostałam wierna. Taka postawa wzrusza i imponuje dzisiaj młodzieży, która zewsząd bombardowana jest zachętą do życia bez stawiania sobie wymagań i do postaw skrajnie innych niż wierność. Inka jest inna niż cały politycznie poprawny świat - i to jest jej siła.
ks. Jarosław Wąsowicz SDB.

Album dotyczy 3. Brygady Armii Krajowej - oddziału Okręgu Wileńskiego liczącego na początku lipca 1944 r. około 600 żołnierzy, od września 1943 r. walczącego z jednostkami litewskimi i niemieckimi, zarówno policyjnymi, jak i wojskowymi. Po demobilizacji część żołnierzy kontynuowała walkę z najeźdźcami sowieckimi już na terenach Polski pojałtańskiej w szeregach 5. Brygady AK i 3. Brygady Narodowego Zjednoczenia Wojskowego.

24 lutego dowódca białostockich oddziałów ppor. Lucjan Minkiewicz "Wiktor" wyjechał na Wybrzeże, gdzie w lokalu w Gdańsku-Oliwie spotkał się z mjr. Szendzielarzem. Celem spotkania było uzgodnienie dalszego planu działalności bojowej oddziału "Wiktora". "Łupaszka" najprawdopodobniej potwierdził wtedy swoje ogólne dyrektywy, oparte na rozkazach Komendy Okręgu: walka jako samoobrona, likwidacja konfidentów, zyskiwanie poparcia terenu poprzez uderzenia w sieć komunistyczną, nierozszerzanie stanu oddziału - miał on stanowić tylko kadrę dla przyszłej mobilizacji.

Niezłomni bohaterowie – ścigani, chwytani, prześladowani, wiezieni i mordowani przez władze komunistyczne. Wśród nich m.in. mjr Józef Kuras „Ogień”, rtm. Witold Pilecki „Witold”, Danuta Siedzikówna „Inka”, mjr Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”, kpt. Antoni Zubryd „Zuch” i wielu innych. Ostatni „żołnierz wyklęty” zginał w obławie prawie dwadzieścia lat po wojnie – 21 października 1963 r! Autorka kreśli sylwetki żołnierzy, opowiada o ich dramatycznych losach oraz tłumaczy, dlaczego zostali „wykleci”. To jest książka o trzydziestu trzech dowódcach i ich żołnierzach, wybranych spośród wielu tysięcy uczestników ostatniego niepodległościowego powstania.